Karaciğer Sağlığınıza İyi Bakmanıza Yardımcı 6 Diyet
Karaciğer, insan vücudundaki en büyük organlardan biridir. Ayrıca vücudunuza, gıdaları sindirmesi, enerji depolaması ve toksinleri ortadan kaldırması için yardımcı olmaktan sorumludur. Bu nedenle uzmanlar, karaciğer sağlığınıza iyi bakan bir beslenme programını takip etmenizi önerirler. Bu konuda daha fazlasını keşfetmek ister misiniz?
Beslenme alışkanlıklarınızda herhangi bir değişiklik yapmadan önce, her zaman doktorunuza veya bir beslenme uzmanına danışmalısınız.
Karaciğer Sağlığınıza İyi Bakmanıza Yardımcı 6 Diyet
Karaciğer, sindirim sisteminin işleyişinde anahtar konumunda olan bir organdır. Ancak nadiren bu organın tüm yaptıklarını aklımızda tutarız. Aslında karaciğeri etkileyen hastalıklar giderek daha yaygın hale geliyor.
Kanada Karaciğer Topluluğu (Canadian Liver Society), yakında her dört Kanadalı’dan birinin alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) gibi bir karaciğer hastalığı olacağını rapor etti.
Üstelik her yıl dünya çapında 700.000 ‘den fazla kişiyi etkileyen bir hastalık olan karaciğer kanserinden kaynaklanan ölümlerin oranı, 2000 yılından bu yana her yıl yüzde 3 oranında artış göstermiştir.
Amerikan Kanser Derneği’nin verilerine göre, karaciğer kanseri dünyada kanser nedeniyle gerçekleşen ölümlerin önde gelen sebeplerinden biridir. Her yıl 600.000 ‘den fazla kişinin ölümüne yol açar.
Bu endişe verici gerçekler nedeniyle, besinsel değişiklikler yapmak, karaciğerinizi ve böylece sağlığınızı korumak için gereken şey olabilir. Aşağıda karaciğer sağlığınıza bakmak için takip edebileceğiniz diyetleri bulacaksınız.
1. Akdeniz Diyeti
Karaciğer sağlığınıza bakmak için yapabileceğiniz en iyi diyet seçenekleri arasında Akdeniz diyeti öne çıkar. Hatta dünyanın en sağlıklı diyetlerinden biri olarak kabul edilir. Sebze ve meyve, zeytinyağı gibi iyi yağlar, tahıl çeşitleri ve süt ürünlerinin günlük ve bol tüketimine dayanan bu diyet, karaciğeri korumak için idealdir.
Bu yiyecekler, düzenli balık ve ölçülü kırmızı et tüketimiyle birlikte, vücudunuzun ihtiyacı olan mineralleri ve vitaminleri sağlamaya yardımcı olur. Karaciğeriniz, karaciğer hücrelerini toksin ataklarından korumak için çalışan C vitamininin yanı sıra yağları metabolize etmek için de bu vitaminlere ihtiyaç duyar.
Lif alımınızı artırmak için kepekli tahılları seçin. Lifin, sindirimi desteklediğini ve bu organın ürettiği safrayı uyarmaya yardımcı olduğunu unutmayın. Böylece safra taşı ve kolesterol birikiminin önlenmesine katkıda bulunur.
2. Makrobiyotik Diyet
Makrobiyotik diyet, temelde kepekli tahılların alımına dayanır. Bunu, meyve, sebze ve baklagiller takip eder. Bu diyet, iyi organize edildiğinde ve planlandığında, vücudunuzun ve karaciğerinizin düzgün işlemek için ihtiyaç duyduğu tüm besinleri sağlayabilir.
Bu konuda doktorunuza danışmayı unutmayın!
3. Yağlı Karaciğeri Olan İnsanlar İçin Bir Diyet
Yağlı karaciğer sorunu olan insanlar, karaciğer hücrelerinde yağ depolanmasının devam etmesini önlemek için yüksek kalorili gıdaları ve yemekleri azaltmalıdırlar. Ayrıca safra üretimini uyarmak için lif açısından zengin gıdaları beslenme programına dahil etmek iyi bir fikirdir.
4. Sirozu Olan İnsanlar İçin Bir Diyet
Karaciğeriniz zaten zarar görmüşse, durumun kötüleşmemesi için beslenme programınızı değiştirmeniz gerekir. Bunu yapmak için beslenmenizdeki protein tüketimini ölçülü bir hale getirmeli ve tuz tüketiminizi sınırlamalısınız.
Size özgü durumu değerlendirebilmesi ve beslenme ihtiyaçlarınıza göre bir menü hazırlaması için doktorunuza danışın.
5. Hemokromatozis Hastalığınız Varsa Bir Diyet
Hemokromatozis, karaciğerde demir birikimi anlamına gelir. Bu hastalık sizde de varsa demir tüketiminden kaçınmalısınız. Bu nedenle beslenme programınızdan karaciğer, domuz sosisi (blood sausage), pazı, ıspanak, kabuklu deniz ürünleri ve sert kabulu yemişler gibi gıdaları çıkarmalısınız.
6. Hepatit C Hastalığınız Varsa Bir Diyet
Hepatit C virüsü karaciğere saldırır. Bu nedenle, hepatit C hastalığınız varsa demir ve tuz tüketiminizi azaltmak için yeme alışkanlıklarınızı değiştirmeniz gerekir. Tuz alımınızı en aza indirmek için tariflerinize otlar ve baharatlar ekleyin.
Daha fazla bilgi için doktorunuzla konuşun.
Bunu da okuyun: 5 Hepatit Türü ve Temel Özellikleri
Karaciğer sağlığınıza iyi bakmak için beslenmenize dahil edebileceğiniz yiyecekler
İki özel gıdadan söz etmeye karar verdik. Yapılan farklı çalışmalarda bu gıdaların karaciğer sağlığı açısından faydalarından bahsediliyor.
1. Kahve
Yakın zamanda yapılan bir çalışmada, ölçülü kahve alımının karaciğer hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabileceği sonucuna varıldı.
2014 yılında ‘Journal of Clinical Gastroenterology’de (Klinik Gastroenteroloji Dergisi) yayınlanan bir başka çalışmada ise kahvenin bir yandan antioksidan sağlarken bir yandan karaciğerdeki yağ birikimini azaltmaya yardımcı olabileceği belirlendi. Ayrıca, kahve, karaciğeri, kansere neden olabilecek maddelerden kurtarmaya da yardım edebilir.
2. Yağlı balık
Karaciğer sağlığınıza bakmak için diyetinize dahil etmeniz gereken bir başka gıda da yağlı balıktır. Balık yağı takviyeleri için de bu geçerlidir. Dünya Gastroenteroloji Dergisi’nde (World Journal of Gastroenterology) yayınlanan bir araştırmaya göre, balık tüketmek karaciğer hastalıklarının önlenmesine yardımcı olabilir.
Somon veya ringa balığı gibi yağlı balıklar omega-3 yağ asitleri açısından zengindir. Bu yağ asitleri enflamasyonu azaltmaya yardımcı olur ve özellikle karaciğerde aşırı yağ birikimini önleyebilir.
Karaciğer sağlığınıza zarar vermemek için kaçınmanız gereken yiyecekler
Alkol karaciğer sağlığı açısından zararlı toksinler üretir. Bu nedenle ölçülü tüketilmeli ve hatta kişinin herhangi bir hastalığı varsa alkolü tamamen hayatından çıkarmalıdır.
Son olarak karaciğer sağlığınıza yardımcı olabilecek diyetlerin yanında bir de sık sık veya aşırı tüketilmesi karaciğer için zararlı olabilecek maddelerden bahsetmeliyiz.
1. Alkol
Kimse alkol tüketmenizi yasaklamayacak. Ancak uzmanlar, alkolün bilinçli ve ölçülü bir şekilde tüketilmesini öneriyorlar. Aşırı alkol tüketimi karaciğer hücrelerinize zarar verip siroza yol açabilir.
2. Şeker, yağ ve tuz açısından zengin yiyecekler
Yağ, tuz ve şekerin aşırı tüketimi metabolik sorunlara neden olabilir. Örneğin, doymuş yağların karaciğerdeki lipid depolamasını artırabileceğini ve bunun, uzun vadede, yağlı karaciğer olarak bilinen soruna neden olabileceğini biliyor muydunuz?
“Kötü” yağları ve düzenli olarak fast-food ve hazır yemek tüketiminizi azaltarak beslenme programınıza dikkat edin. Böylece yalnızca karaciğerinizi değil genel sağlığınızı da koruyor olacaksınız!
Genel olarak, karaciğer sağlığınıza bakmanız için yardımcı olabilecek diyetler dengelidir ve vücudunuza, optimum performans göstermek için ihtiyaç duyduğu besinleri sağlar.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- American Cancer Society. Estadísticas importantes sobre el cáncer de hígado. https://www.cancer.org/es/cancer/cancer-de-higado/acerca/que-es-estadisticas-clave.html
- WebMD. How Not to Wreck Your Liver. https://www.webmd.com/hepatitis/features/healthy-liver#2
- Medical News Today. Coffee makes for a happy liver, says board of experts. https://www.medicalnewstoday.com/articles/320089.php
- NCBI. (2014). Coffee and liver health. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25291138
- NCBI. (2015). Oily fish, coffee and walnuts: Dietary treatment for nonalcoholic fatty liver disease. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4588084/