Kendi Kendine Antibiyotik Kullanmak Neden Zararlıdır?
Kendi kendine antibiyotik kullanmak tehlikelidir. Tehlikeli kelimesinin üstünde duruyoruz; yalnızca uygunsuz veya genel anlayışa aykırı değildir. Aynı zamanda pek çok sebeple sağlık açısından olağanüstü risklidir.
Kendi kendinize antibiyotik alarak yalnızca kendi sağlığınızı yan etki riskiyle karşı karşıya getirmekle kalmıyorsunuz. Aynı zamanda direnci de teşvik ediyorsunuz. Bu da gelecekte antibiyotiklere ihtiyacınız olursa onlara karşı bağışıklık kazanmış olabileceğiniz anlamına geliyor.
Dünya Sağlık Örgütüne göre antibiyotiklere direnç, global sağlık açısından en büyük tehditlerden biri.
Siz de kendi kendinize antibiyotik kullanıyor musunuz?
Kendi kendine antibiyotik kullanmak denince bir kişinin doktor tarafından yazılmadan, bir tanı veya o tanının takibi olmadan ilaç almasını kastediyoruz. Pek çok yerde ilaç düzenlemesi konusunda katı davranılmaması normaldir.
Reçeteyle satılmayan ilaçlar mevcuttur. Baş ağrısı, öksürük ve mide ekşimesi gibi minör semptomlar için onları reçete olmadan alabilirsiniz. Ancak bu ilaçların içinde kullanımlarıyla ilgili uyarılar vardır. Bunları göz ardı etmemelisiniz.
Özellikle antibiyotikler hiçbir şekilde reçetesiz kullanılmamalıdır. Ancak bazı eczaneler herhangi bir şart olmadan onları dağıtırlar. Ayrıca yeni enfeksiyon semptomları ortaya çıktığında başka bir reçeteyle alınmış, daha önceden kalma ilaçları kullanan kişiler de vardır. Bu, tamamen tedbirsizce bir davranıştır. Neden böyle olduğunu aşağıda göreceksiniz.
Kendi kendine antibiyotik kullanmak: Temel riskler
Antibiyotikleri uygunsuz bir şekilde kullanmanın temel riski onlara dirençli hale gelme ihtimalinizdir. Bir doktor sizin için antibiyotik yazdığında bu, bakteriyel bir enfeksiyon buldukları anlamına gelir ve bu ilaçlardan birinin sizin bu durumun üstesinden gelmenize yardımcı olacağına inanırlar.
Tedavinin dozu ve süresi çok önemlidir. Doktorunuz bunu bilgi birikimine ve sağlık durumunuza göre belirleyecektir. Risklerden kaçınmak ve böylece tedaviyi etkili kılmak üzere bunları yazan profesyonelin tavsiyelerine uyarak ilaçları almalısınız.
Antibiyotikler doğru bir şekilde alınmazsa, bakteri mutasyonlar geliştirebilir. Özellikle de ilaca direnen bir mutasyon oluşabilir. Sonuçta bakteriyel enfeksiyon kaparsanız, bu antibiyotikler size yardımcı olmayacaktır. Bu nedenle doktorunuzun, hastalıkla savaşmanıza yardımcı olmak için daha az seçeneği olacak.
Bunu da okuyun: İdrar Yolu Enfeksiyonları İçin Antibiyotikler
Kendi kendine antibiyotik kullanmanın diğer etkileri
Kendi kendine antibiyotik kullanmak yalnızca direnç kazanma riskini yaratmakla kalmaz. Aynı zamanda sağlığınız açısından çok ciddi olabilecek başka bazı etkileri de olabilir. En önemlileri şöyledir:
- Yan etkiler: Baş ağrısından sersemliğe ve ishale, nöbetten anafilaktik şoka kadar tüm ilaçların yan etkileri vardır.
- Kişisel özellikler: Başka bir hastalığınız varsa veya sağlığınızla ilgili bazı gariplikler varsa antibiyotik işleri kötüleştirebilir. Durum, hastaneye yatmaya kadar varabilir.
- Zehirlenme: Yanlış doz kullanmak sizi zehirleyebilir.
- İlaçların birbirine karışması: Başka ilaçlar kullanıyorsanız antibiyotikler onların etkilerini azaltabilir veya artırabilir.
Toplumsal sonuçları
Şu anda dünyada salgın haline gelen süper bakterinin yaratımına katkı sağlıyor olmanız en ciddi sonuçlardan biridir. Bunun olmasının temel sebebi aşırı ve uygunsuz antibiyotik kullanımıdır.
Amerika Enfeksiyöz Hastalıklar Birliği’ne göre, stafilokok gibi mikro organizmaların yol açtığı hastalıklar, en güçlü antibiyotiklere karşı bile aşırı derecede dirençli hale geldiler. Bu hastalıklar, İspanya’da, Parkinson hastalığına ve cinayetlere oranla daha fazla kişiyi öldürebilir.
Bir başka global sorun da tüberkülozdur. Günden güne her çeşit antibiyotiğe karşı daha dirençli hale gelmektedir ve her yıl pek çok kişinin ölümüne yol açmaktadır. Zatürre ve sepsis diğer iyi örneklerdir.
Dünya Sağlık Örgütünün açıklamasına göre, insanlar bu ilaçları uygunsuz bir şekilde kullanmaya devam ederlerse bugün tedavi edilebilir olan pek çok enfeksiyon, 10 yıl içinde ölümcül hale gelecek. Tüm bunlar nedeniyle hiçbir zaman kendi kendinize antibiyotik kullanmamalısınız.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
Fajardo Zapata, A. L. (2013). La automedicación de antibióticos: un problema de salud pública. Revista Científica Salud Uninorte, 29(2).
