Kortikofobi veya Kortikosteroid Kullanma Korkusu

Son yıllarda kortikosteroid kullanma korkusu artıyor. Bu ilaçların pek çok yan etkisi olabilir ancak bu etkiler genellikle doğru dozu almadığınızda veya onları uzun süre kullandığınızda ortaya çıkarlar. 
Kortikofobi veya Kortikosteroid Kullanma Korkusu

Son Güncelleme: 16 Eylül, 2020

Kortikofobi ya da kortikosteroid korkusu, belirli bir ilaç türünden korkma ve onu almayı reddetme olarak tanımlanabilir. Kortikosteroidlerden bahsediyoruz. Bu durum, bu maddeler çocuklarda atopik dermatit tedavisi için krem olarak kullanıldığında daha sık olur.

Bazı istatistiklere göre, atopik dermatitli hastaların yüzde  20-83’ü kortikosteroidlerden korkuyor. Aralık çok geniş ancak gördüğünüz gibi bazen pek çok kullanıcıyı kapsıyor.

En çarpıcı kısmı da kortikosteroidlerden korkan sağlık profesyoneli sayısının da bir hayli fazla olması. Ancak bu ilaçlar belirli durumlarda yan etkilere yol açabilmelerine rağmen, aynı zamanda birçok farklı koşulu tedavi etmek için de en iyi seçenektir. Benzer şekilde, kortikofobiyi teşvik eden pek çok efsane vardır.

Kortikosteroidler nelerdir?

İnsanlar kortikosteroidleri doğal bir şekilde böbreküstü bezlerini ve kolesterol moleküllerini kullanarak salgılarlar. Bu süreç sayesinde, vücudunuz, kortikoidler olarak da bilinen iki tür kortikosteroid üretir.

Ayrıca, tüm bu doğal maddelerin sayısız işlevi vardır. Karbonhidratları ve proteinleri metabolize etme ve bağışıklık sistemi ve stres yanıtları düzenleme işlevleri öne çıkar.

Bu doğal kortikosteroidlerin ilk türü 21 karbon atomu içerir. Bunlar da iki gruba ayrılırlar. İlk grupta glukokortikoidler vardır. Bu grupta kortizol veya hidrokortizon bulunur. İkinci grupta ise  mineralokortikoidler vardır. Aldosteron, bu grupta yer alır.

Vücudun ürettiği ikinci kortikosteroid grubu 19 karbon atomu içerir. Bu grupta androjen ve östrojen gibi hormonlar vardır.

Sentetik kortikosteroidler, doğal kortikosteroidlerin işlevini taklit eden ilaçlardır. Bu hormonların işlevlerini kopyalarlar ve bir yandan doğal kortikosteroidlerden çok daha güçlülerdir. Bu nedenle, dermatit, rinit, astım veya sedef hastalığı gibi çeşitli sorunları tedavi etmek için kullanılırlar.

astım ilacı kadın
Solukla içeri çekilen kortikosteroidler genellikle astım için kullanılırlar.

Kortikosteroid kullanımının yan etkileri

Genellikle kortikosteroidleri doğru bir şekilde, uygun dozda ve kısa süreliğine kullanırsanız yan etkileri yaşamanız çok nadir bir durumdur. Ancak belirtilen kurallara uymaz ve onları tıp bilimi tarafından önerilen sınırların ötesine geçerek kullanırsanız yan etkiler ortaya çıkabilir.

Kortikosteroidlerin bazı yan etkileri aşağıda listelenmiştir:

  • Kilo alımı: Sıvı tutulumuna yol açarlar ve lipidlerin metabolize edilme şeklini değiştirirler. Bu da yağın vücutta anormal bir şekilde dağılmasına neden olabilir. Ancak bu etki, yalnızca uzun süreli kullanımdan sonra gerçekleşir.
  • Deri sorunları: Cildiniz daha ince ve daha kırılgan hale gelebilir; Çatlaklar, telanjiektaziler veya kan damarlarında genişleme oluşabilir; Cildinizde renk kaybı ya da hipopigmentasyon olabilir. Hipertrikoz ya da anormal yerlerde aşırı tüylenme ve sivilcemsi patlamalar görülebilir.
  • Kandaki glikoz yoğunluğunda artış: Kortikosteroidler glikoz metabolizmanızı değiştirirler ve sonunda kan şekerinde yükselmelere neden olurlar.

Artan kan basıncı ve osteoporozla karşılaşma riskinde artış raporları vardır. Aynı zamanda enfeksiyon kapma riskini artırır, sinirliliğe ve ruh halinde dalgalanmalara neden olur ve aynı zamanda katarakt gelişimini etkileyebilir.

kortikosteroid krem
Kortikofobi, neredeyse her gün kortikosteroid krem kullanması gereken atopik dermatitli hastalarda daha yaygındır.

Kortikofobi

Tüm bu olası yan etkiler kortikofobiye neden olan şeylerdir. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi, bu ilaçları doğru dozda ve uygun süre için kullandığınızda, bu yan etkilerle karşılaşma ihtimaliniz çok düşüktür.

Çoğu durumda, zararlı etkileri, yalnızca yıllar boyunca devam eden uzun süreli kullanımdan sonra görülür. Bu nedenle, bu risklere yanıt, irrasyonel bir korku değil, bu ilaçların sorumlu kullanımı, bunları kullanırken her türlü önlemin alınması şeklinde olmalıdır.

Aşikar olan riskler olduğu gibi, birkaç temelsiz efsane de ortaya çıkmıştır. Bu temelsiz efsanelerden biri bu ilaçların çocukların beyin gelişimini durdurduğu iddiasıdır. Bu inancı destekleyecek bilimsel bir kanıt yoktur ancak yine de birçok insan bunun doğru olduğunu düşünüyor ve bu inanç kortikosteroid korkularını artırıyor.

Unutmayın

Bu ilaçların düzgün bir şekilde kullanılması ve önleyebilmek için yan etkilerini bilmek önemlidir. Ancak kortikosteroid korkusu ile ilgili sorun şudur: Bazı insanlar ne pahasına olursa olsun bu ilacı kullanmaktan kaçınırlar. Bu da belli hastalıkların tedavi edilmesini engeller veya önler. 

Tedbirli olmak başka, gerçeklere değil önyargılara dayalı korku başka şeydir. Herhangi bir şüpheyi ortadan kaldırmak için bir tıp uzmanıyla konuşmak her zaman ihtiyatlı olacaktır.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Capdevila, E. F. (2004). Fobias y filias en el tratamiento con corticoides tópicos. Piel, 19(8), 405-6.


Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.