Kronik Böbrek Hastalığını Yönetmek
Kronik böbrek hastalığı, böbrek fonksiyonunun ilerleyici ve geri dönüşü olmayan bir şekilde bozulmasını içerir. Sonuç olarak, böbrekler vücuttaki toksinlerden kurtulma ve vücuttaki su hacmini kontrol etme yeteneklerini yavaşça kaybeder.
Pek çok vakada, kronik böbrek hastalığı değişken bir süre sonra gelişir. Bu nedenle, hastaların ilk teşhisten kronik aşamaya ulaşması yıllar alabilir.
Böbrekler işlevlerini yitirdikleri anda bir dizi hormonu üretmeyi de bırakırlar. Bu hormonlar kan basıncını düzenlemeye ve kırmızı kan hücresi üretimini ve kalsiyum emilimini uyarmaya yardımcı olur.
Pek çok insan, hastalık çok ilerleyene kadar kronik böbrek hastalığı semptomlarını göstermezler. Böbrek hastalığınız olup olmadığını öğrenmenin yolu kan ve idrar testleri yaptırmaktır.
Kronik Böbrek Hastalığının Nedenleri
Diyabet ve yüksek tansiyon en yaygın nedenlerinden iki tanesidir. Bununla birlikte, başka hastalıklar da böbreklere zarar verebilir, örneğin:
- Otoimmün bozukluklar.
- Doğuştan gelen böbrek anormallikleri.
- Bazı toksik kimyasallar.
- Böbrek taşları ve enfeksiyonlar.
- Ağrı kesiciler, antibiyotikler ve kanser tedavileri gibi belirli ilaçlar.
Kronik böbrek hastalığı, vücutta sıvının ve atık maddelerin birikmesine neden olur. Bu nedenle vücut fonksiyonlarının çoğunu etkiler.
Kronik Böbrek Hastalığı: Gelişimi ve Tedavisi
Kronik böbrek hastalığı zamanla, yavaş yavaş kötüleşir. Hatta, fonksiyon kaybı o kadar yavaş olabilir ki, böbrekler neredeyse çalışmayı bırakana kadar hiçbir semptom görülmeyebilir.
Kronik böbrek hastalığının son aşaması, son evre böbrek hastalığı olarak adlandırılır. Gelişim, böbrek hasarının nedenine ve hastanın alışkanlıklarına bağlıdır. Bu aşamada, böbrekler artık yeterli atığı ve fazla vücut sıvısını atma yeteneğine sahip değildir. Bir hasta, hastalığın bu aşamasına geldiğinde, diyalize ya da böbrek nakline başvurmaya ihtiyaç duyar.
Çoğu vakada, böbrek fonksiyonunun %10-15’i kaldığında diyaliz kullanılır. Böbrek nakli bekleyen kişilerin bile diyalize ihtiyacı olabilir.
Bu yazımızı da okumalısınız: Beslenme ve Böbrek Yetmezliği: Bilmeniz Gereken Her Şey
Tedavi
Tedaviler böbrek hastalığını iyileştiremese de hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Bunlar; kan basıncını düşürmek, kan şekerini kontrol etmek ve kolesterol seviyelerini düşürmek için kullanılan ilaçları içerir.
Diğer tedaviler, yüksek fosfor seviyelerini önlemeye yardımcı olabilecek fosfat bağlayıcı adı verilen ilaçları içerebilir. Ayrıca, anemiyi tedavi etmek için bir uzman demir tedavisi de önerebilir. Ancak, kalsiyum ve D vitamini takviyesi almadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir.
Aynı şekilde, protein alımını sınırlamak gibi beslenme kurallarına uymak da aynı derecede önemlidir. Bununla birlikte, kilo vermekten kaçınmak için yeterli kalori almalısınız.
Kronik böbrek hastalarının hepatit A, hepatit B, grip ve zatürre aşılarına dikkat etmeleri de önerilir.
Daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin: Böbrek Yetmezliğine Yol Açan 8 Kötü Alışkanlık
Kronik Böbrek Hastalığı Önlenebilir Mi?
Yukarıda belirttiğimiz üzere, diyabet ve yüksek tansiyon, kronik böbrek hastalığının en yaygın nedenleridir. Bu nedenle böbrek hastalığını önlemek için iki parametre kontrol edilmelidir. Sağlıklı bir yaşam sürmek, bu iki faktörü engelleyebilir ya da onları sağlıklı seviyelerde tutmaya yardımcı olabilir.
Ancak böbreklerinizi sağlıklı tutmak için sağlıklı adımlar atabilirsiniz. Aşağıda paylaştığımız öneriler, kronik böbrek hastalığı riskinizi ve hatta bununla ilişkili sorunları azaltmanıza yardımcı olabilir. Bu önerilerden bazıları şunlardır:
- Yağ ve tuz bakımından düşük oranlı bir diyet takip edin.
- Her gün yarım saat egzersiz yapın.
- Yılda en az bir kez idrar ve kan testi yaptırın. Tıp uzmanları, uygun kan şekeri seviyelerinin takip edilmesini de tavsiye eder.
- Sigara içmekten kaçının.
- Alkol tüketiminizi sınırlayın.
- Kilo kontrolü: sağlıklı bir kiloyu korumaya çalışın.
- Kalp dostu bir diyet takip edin. Meyve, sebze ve tam tahıl alımınızı arttırın.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Enfermedad renal crónica. (2009). FMC Formacion Medica Continuada En Atencion Primaria. https://doi.org/10.1016/S1134-2072(09)71805-5
- Lee, T., Thamer, M., Zhang, Q., Zhang, Y., Allon, M., & GPC. (2015). Prevención, Diagnóstico y tratamiento de la Enfermedad Renal Crónica temprana. American Journal of Nephrology. https://doi.org/10.1159/000446159
- Guzmán-Guillén, K. A., Fernández de Córdova-Aguirre, J. C., Mora-Bravo, F., & Vintimilla-Maldonado, J. (2014). Prevalencia y factores asociados a enfermedad renal crónica. Revista Médica Del Hospital General De México. https://doi.org/10.1016/j.hgmx.2014.06.001
