Menenjler İle İlgili Bilmeniz Gereken Her Şey

Meninksler, şokları 'yastıklama' işleviyle fiziksel bir filtre gibi hareket ederler. Ayrıca kimyasal ajanlara karşı da korurlar. Bu yazıda size onlarla ilgili her şeyden bahsedeceğiz! 

Menenjler merkezi sinir sistemimizin çok önemli bir bölümüdür. Hem omuriliği hem de beyni saran bir zar kümesidir. Temel fonksiyonu onları belli saldırılardan korumaktır.

“Menenj” kelimesi Yunanca “meninx” kelimesinden gelir. Merkezi sinir sistemi, vücudun, korunmaya en çok ihtiyaç duyan bölgelerinden biridir çünkü sayesinde, vücut, nefes alma gibi tüm işlevlerini yerine getirebilir.

Menenjler dura mater, araknoid mater ve pia mater’den oluşurlar. Bu yazıda, bunların nasıl dağıtıldığından, ana özelliklerinden ve işlevlerinden bahsetmek istiyoruz. Ayrıca, menenjitten ve neden bu kadar tehlikeli bir durum olduğundan da bahsedeceğiz.

Menenjler nedir?

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, merkezi sinir sistemi bizi korumak için farklı mekanizmalara gerek duyar. Öncelikle kafatası ve omurga gibi kemikten oluşan yapılar ile korunur.

Ama bunun yanında her şeyden önce onu kimyasal saldırılardan veya enfeksiyonlardan koruyan bir dizi zardan oluşur: Menenjler. Bunlar, içinde önemli yapıların bulunduğu boşluklarla birbirinden ayrılan üç zar veya tabakadır.

En dış kısımdan başlarsanız kafatasıyla temas halindeki dura mater’i bulursunuz. Kemiğe bağlıdır ve kafatası boşluğunu parçalara ayıran bölme gibi bir yere yayılır. Böylece beynin farklı kısımlarını yerinde tutar. Ayrıca venöz sinüsleri içerir.

Bir sonraki menenj, araknoid materdir. Her ikisinin ortasında yer almaktadır. Örümcek ağına benzediği için bu ismi almıştır. En hassas ve kırılgan tabakadır. Aşağıda beyin omurilik sıvısını içeren sub-araknoid boşluk vardır.

Pia mater, menenjler arasında en içte kalandır. Beyin ve omurilik ile temas halindedir. Beyni kaplar ve izler ve kıvrımlar aracılığıyla onu kaplayan ince bir tabaka gibi içeri sokulur.

Menenjler arasındaki boşluklar

Araknoid mater ile pia mater arasındaki subaraknoid boşluktan daha önce bahsetmiştik. Beyin omurilik sıvısı, bu bölgenin içindedir. Bu sıvı, kafatasının içinde baskı değişiklikleri ve şokları “yastıklama” görevi yaparak merkezi sinir sistemini korur.

Dura mater ve araknoid mater arasında subdural alan bulunur. Dura mater’de ünlü epidural bölgesi vardır.  Bu alan ünlüdür çünkü örneğin hamilelik süresince bu bölgenin içine belli anestezik ilaçlar enjekte edilir. Bu boşluk omurilikte bulunur ama beyinde yoktur.

Menenjlerin fonksiyonları

Hepimizin bildiği gibi, menenjlerin temel işlevi travma gibi yaralanmalara karşı sinir sistemini korumaktır. Bir başka deyişle alabileceği darbeleri yumuşatmaktan sorumludurlar. Ancak aynı zamanda kimyasal saldırılarda da bir filtre gibi hareket ederler.

Ayrıca, menenjler, beyin omurilik sıvısının sistemde dolaşmasını sağlarlar. Fiziksel korumanın yanında bu sıvı, beyinde üretilen atıkları ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Ayrıca intrakranyal basıncı dengeler.

Bu yüzden menenjler bir destek ve koruma sistemi oluştururlar. Öte yandan beyni, basınç, gerginlik ya da bir yaralanmanın yol açtığı ağrı gibi belli değişikliklerle ilgili bilgilendirirler.

Menenjit nedir?

Menenjit, menenjlerin akut iltihabı ile karakterize bir patolojidir. Çoğu durumda viral bir enfeksiyon nedeniyle oluşur. Ancak aynı zamanda bakteri veya bir mantar nedeniyle de ortaya çıkabilir. Hatta kanserojen bir süreçten veya başka nedenlerden de kaynaklanabilir.

Menenjitle ilgili sorun, birçok durumda, bu iltihabın beyin hasarına neden olabilmesidir. Hatta sağırlık veya diğer duyularda değişiklik gibi kalıcı etkileri olması yaygın rastlanan bir şeydir. Ölümcül bile olabilir.

Unutmamanız gereken şey, menenjlerin merkezi sinir sisteminin temel koruyucu yapıları olduğudur. Bu nedenle, bir yaralanma, bu sistemin bütünlüğünü etkileyebileceğinden, sağlıklı kalmaları çok önemlidir.