Sarkoma: Nedenleri ve Belirtileri
Sarkoma, vücuttaki bazı doku hücrelerinin kontrol dışı büyümesi sonucu oluşan, anormal kötücül bir büyümedir. Genelde sarkomalar yağ, kas, kıkırdak doku, kan damarları ve kemik gibi yumuşak dokularda ortaya çıkar.
Bu sebeple, sarkoma bir bağ doku kanseridir. Bu fazla dokuya “destek doku” olarak da hitap edilir. Ana karakteristiği, hücreleri arasındaki aşırı miktarda hücre dışı matriksdir. Sarkomalar vücutta herhangi bir yerde oluşabilir ancak, yaygın olarak bacak ve kollara ortaya çıkarlar. Bazı durumlarda gövdede hatta kafada bile ortaya çıkabilirler.
Sarkoma çok yaygın rastlanan bir kanser türü değildir. Hatta, rastlanan kanser türlerinin %1’den azı sarkomadır. Benzer şekilde, kanser nedenli ölümlerin ancak %2’si sarkoma nedenlidir.
Genelde 40 ila 70 yaşları arasında ortaya çıkar. Ancak, bazı ender durumlarda çocuklukta da ortaya çıkabilir. Genel olarak, erkeklerde kadınlara kıyasla daha yaygındır.
Bu yazımızı da okuyun: Kanser Nasıl Gelişir: Detaylı Bir Açıklama
Sarkomanın Nedenleri
Diğer pek çok kanser türü gibi, sarkomanın da spesifik tek bir nedeni yoktur. Doktorlar, hücrelerin kontrol dışı ve normalden çok daha hızlı şekilde çoğalması için birkaç faktörün bir araya gelmesi gerektiğini düşünüyorlar.
Söz konusu sarkomalar olduğunda, bilim insanları sarkoma türleri için net bir risk faktörü listesi oluşturabilmeyi daha başaramadılar. Bu yüzden,bu hastalığa karşı önlem alınması zordur. Ancak, dünya çapında çalışmalar yapılmaya devam ediliyor ve bilim insanları yumuşak doku tümörleri hakkında araştırma yapmaya devam ediyorlar.
Öte yandan, bilim insanları yıllar süren araştırma ve çalışmalar sayesinde, birkaç risk faktörü belirlemeyi başardılar.
- Genetik hastalıklar: Nörofibromatoz gibi çeşitli hastalıklar doğuştan yani konjenital olabilir ve sarkoma da bu belirtilerden birisidir.
- Radyasyon terapisi: Yumuşak doku tümörleri tiroid rahatsızlıkları veya neoplazma için uygulanan radyasyon terapisinin yan etkisi olarak ortaya çıkabilir.
- Virüsler: Bazı enfeksiyonlar sarkoma oluşması riskini arttırırlar. Örneğin Kaposi sarkomu, bir herpes türü ile bağlantılıdır.
- Lenfödem: Lenfödem, vücuttaki yumuşak dokularda sıvı birikmesidir. Bu durum uzun süre devam ettiğinde ve kronik hale geldiğinde, dokular neoplazi yani ur gelişimi şeklinde çoğalabilir.
Belirtiler
Sarkomalar, vücuda baskı uygulayacak kadar gelişmiş değillerse ağrı veya acıya neden olmazlar. Bu nedenle, belirtilerin ortaya çıkması vakit alır ve teşhis edilmesi zordur.
Sarkomaların teşhis edilmesinin zor olmasının ve belirtilerinin fark edilememesinin bir nedeni de, sarkomaların çok derinde olabilmesidir. Bu yüzden çok kolay farkedilemezler. En yaygın belirti, bir şişliğin ortaya çıkmasıdır. Ancak, ele gelen bir şişliğin tümör büyümesinin neden olduğu enflamasyon kaynaklı olabileceği gibi başka bir nedenden de ortaya çıkabileceğini unutmayın.
Teşhis ve Tedavi
Bir doktor sarkomadan şüphelendiğinde, teşhis sürecine başlayabilmek için çeşitli görüntüleme testleri isteyecektir. Ek olarak ultrason, MRI ve CTscan de talep edebilir.
Görüntüler bir ur olma ihtimalini destekliyorsa, izlenecek bir sonraki adım biyopsidir. Biyopsi sayesinde doktor, sarkoma şüphesini onaylayabilir veya ortadan kaldırabilir.
Onaylanmış bir teşhis için çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır:
- Ameliyat: Çoğu sarkoma ameliyat ile dondurularak kurutulabilir ve bu sorunu tek aşamada çözer.
- Radyasyon terapisi: Bu tedavi genelde dondurarak kurutma yöntemi, sarkomayı tamamen gidermediğinde ameliyata destek olarak uygulanır.
- Kemoterapi: Kemoterapi sarkoma tedavisi için her zaman gerekli değildir. Ancak, doktorlar. tümörün çok ilerlediği vakalarda veya ulaşılması zor bölgelerde kemoterapi kullanmayı tercih edebilirler.
- İmmünoterapi (bağışıklık tedavisi): Bu yöntem nispeten yeni olsa da, kanser tedavisinde biyolojik ilaçların kullanılması olumlu sonuçlar veriyor. İmmünoterapi, tümör hücrelerinin vücudun bağışıklık tepkisini bloke etme sürecini engeller ancak, bu ilaçlar hem çok pahalıdır hem de dünya çapında bulmak mümkün değildir.
Sonuç
Unutmayın, vücudunuzda bir şişlik çıktığında doktora gitmelisiniz. Böylece doktor şişliğe neyin neden olduğunu teşhis edebilmek için gerekli testleri yapabilir.
Eğer cildinizin altında bir tümör bulursanız paniklemeyin ve bir doktora gidin. Teşhisin gecikmesi, bu kanser türünün gerektirdiği hızlı tedaviyi yavaşlatacaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Von Mehren, Margaret, et al. “Soft tissue sarcoma, version 2.2018, NCCN clinical practice guidelines in oncology.” Journal of the National Comprehensive Cancer Network 16.5 (2018): 536-563.
- Ratan, Ravin, and Shreyaskumar R. Patel. “Chemotherapy for soft tissue sarcoma.” Cancer 122.19 (2016): 2952-2960.
- Heslin, Martin J., et al. “Core needle biopsy for diagnosis of extremity soft tissue sarcoma.” Annals of surgical oncology 4.5 (1997): 425-431.
