Virchow Triadı

Virchow triadı pıhtılaşma ve trombüs oluşumunu etkileyen üç faktörü bir araya getiren tıbbi bir terimdir. En kötü sonucu venöz tromboembolizmdir.
Virchow Triadı
Karina Valeria Atchian

Yazan ve doğrulayan doktor Karina Valeria Atchian.

Son Güncelleme: 16 Eylül, 2022

Virchow triadı damarların içerisinde gerçekleşen 3 değişikliktir ve venöz trombüs oluşumunu belirler. Buna ayrıca venöz tromboembolizm adı da verilir.

Rudolf Virchow adlı bir Alman patolog bu üçlüyü 150 yıldan daha uzun bir süre önce tanımlamıştır. Venöz trombozun oluşması ve yayılması için gereken koşulları da ilk kez anlatmıştır.

Virchow triadı denen şeyi tanımlayarak başlayacağız, ve ardından da venöz trombozu ve sağlığa risklerini anlamamıza olanak tanıyacak birkaç tanımdan bahsedeceğiz.

Virchow Triadı Neyi Tanımlar?

Virchow triadı üç değişikliği içerir:

  • Kan akışındaki anormallikler
  • Hiper pıhtılaşma: Venöz pıhtıların ya da trombüslerin oluşumunu destekleyen bir durum
  • Entotel hasarı: Bunlar kan damarlarının içerisindeki lezyonlardır.

Bu triadın ortaya çıkmasını destekleyen, protrombotik durumlar olarak bilinen şeyler vardır. Bunlar birleştiklerinde nötrofilleri tutan tuzaklar formundaki trombositler biriktirirler. Trombositler, nötrofiller ile birlikte venöz trombüs oluşturacaktır ve tromboembolizm hastalığına yol açacaktır.

Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Bacaklarda Venöz Tromboz Belirtileri

Protrombotik Durumlar Nelerdir?

Virchow triadının ortaya çıkmak için şansı çok olan protrombotik durumları ya miras alırız, ya da kendimiz oluştururuz. Bunlar değiştirilebilir ve değiştirilemez risk faktörleri dolayısıyla ortaya çıkabilirler.

Örneğin genetik mutasyonlar, pıhtılaşma faktörlerini içerdiklerinde, protrombotik bir duruma yol açabilirler. Bu kalıtımın değiştirilmesi zor ya da imkansızdır, çünkü hamileliğin başladığı andan itibaren risk altındayızdır.

Diğer yandan, kanın pıhtılaşmasını uyaran sistemik hastalıklar da vardır; bunlar kanser, arteriyel hipertansiyon, nefropatiler ve kronik venöz hastalık gibi şeylerdir. Varisli damarları ve venöz yetmezliği olan insanlar buna karşı özellikle hassastır.

Trombüs denkleminde alışkanlıklar ve yaşam tarzı da önemlidir. Obez insanlar ve sigara kullanan insanlar yüksek risk altındadır. Uçak ile, hareketsiz olarak uzun süreler boyunca seyahat etmesi gereken insanlar da bacaklarındaki pıhtılaşma riskini arttırabilir.

Kadınlar için, hormonal kontraseptiflerde östrojen kullanmak özel bir dikkat gerektirir. Bir doktor böyle bir doğum kontrol yöntemi reçete etmeden önce her zaman tromboz riskini değerlendirmelidir. Ve, hamilelik sırasında, rahmin alt uzuvlara giden damarlar üzerinde yarattığı basınç dolaşımı yavaşlatır ve Virchow triadı oluşumunu da destekler.

Diğer ilgili durumlar arasında şunlar bulunmaktadır:

Bacağında varisli damarlar olan bir kişi.
Varisli damarları olan kadınlar bacaklarda görülen hiper pıhtılaşmaya yatkındır.

Venöz Tromboembolizm Nedir?

Venöz tromboembolizm vasküler sakatlığa ve ölüme neden olabilen iki durumu gruplandırır. Bunlar hastaneye yatırılmış kişilerde en yaygın olan önlenebilir ölüm nedenidir:

  • DVT ya da derin ven trombozu
  • Pulmoner tromboembolizm

Venöz trombüs yerinde kalabilir, ya da kan dolaşımı boyunca hareket de edebilir. Eğer bu ayrılma meydana gelirse bunlar emboli haline gelirler ve eğer kalbe erişirlerse pulmoner devreye girerler.

Alt uzuvlarda görülen tromboz en yaygın şekilde görülenidir. Kendisini bölgede bir kızarıklık, dokunmaya karşı aşırı duyarlılık, bölgesel ısı, kramplar ve ayrıca ağrı ile birlikte gösterir.

Eğer bir trombüs oluşursa ve pulmoner tromboembolizm yaratılırsa semptomlar nefes darlığı, senkop ya da bayılma, hipotansiyon ve siyanozdur (ciltte mavimsi bir renk). Eğer hızlı ve etkili bir şekilde tedavi edilmezse sonuçları ölümcüldür.

Bu yazımıza da bakın: Bacaklarda Venöz Tromboz Belirtileri

Virchow Triadı Sorunları Nasıl Teşhis Edilir?

Öncelikle, derin ven trombozunu teşhis etmenin en yaygın yolu, derin venöz sistemin Doppler ultrasonu çekilmesidir. Doktor kan akışında tıkanıklık olup olmadığını inceleyecektir ya da damarların sıkışabilirlik kaybını değerlendirecektir.

Bunun teşhis edilmesinin zor olduğu durumlarda ya da belirsiz olan vakalarda şüpheli uzvun bilgisayarlı tomografisi ya da nükleer manyetik rezonans görüntülemesi de çekilebilir.

Pulmoner tromboembolizm için ise, birincil tanı metodu akciğerin bilgisayarlı tomografisi olacaktır. Bazen tercih edilen yöntem tanısal bir çalışma olan pulmoner sintigrafidir.

Elini göğsüne koymuş bir kadın.
Nefes darlığı pulmoner tromboembolizmin ilk semptomlarından bir tanesidir. Erken teşhis, hayat kurtarır.

Virchow Triadı Neden Önemlidir?

Kanın pıhtılaşması ve Virchow triadı hakkında daha fazla şey bildiğimiz için trombüs ve emboli dolayısıyla hastaneye yatışlar azalmıştır. Her halükarda, bu nedenlerden daha fazla ölümü engelleyebiliriz.

Sağlıklı yaşam alışkanlıkları sürdürmek ve uzuvlarımıza bakmak da kan dolaşımındaki hiper pıhtılaşma riskini azaltmak için gereklidir. Eğer kendinizi korumak için atabileceğiniz adımlar hakkında sorularınız varsa bir doktora danışın.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Kasper y col., Principios de medicina interna de Harrison, edición número 19, Editorial McGrawHill.
  • Bauer K., Overview of the causes of venous thrombosis, retrieved on 01 Jun 2020, Evidence-based Clinical Decision Support- UpToDate.https://www.uptodate.com/contents/overview-of-the-causes-of-venous-thrombosis?search=trombosis%20venosa%20superficial&source=search_result&selectedTitle=2~109&usage_type=default&display_rank=2
  • Motta Hernández, José Wdroo, and Alexander Carvajal Cardozo. Simulación virtual del sistema de coagulación clásico y celular mediante redes de Petri aplicando la triada de Virchow. BS thesis. 2016.
  • Barrera-López, Ana Madeleine. “Pulmonary thromboembolism associated to superior vena cava syndrome thrombotic origin.” Revista Colombiana de Cardiología 24.4 (2017): 406-406.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.