Virüslerin Yeniden Üreme Döngüsü
Virüslerin yeniden üreme döngüsü karmaşık ve ilginçtir. Bu parçacıkların hücreleri yoktur. Bu nedenle kendi başlarına üreyemezler. Bunu yapmak için bir konağa yani yaşayan bir organizmaya ihtiyaç duyarlar. Virüsler bu organizmanın içinde kendilerini çoğaltabilirler. Dışarıda kaldıklarında ise yok olma ihtimalleri yüksektir.
Virüslerin iki farklı yeniden üreme döngüsü vardır:
- Litik
- Lizojenik
Litik üreme döngüsü, virüs bir hücreye girdiğinde gerçekleşir ve üzerine hemen genetik materyalini yazar. Yani hızlı bir şekilde doğrudan hücrelere saldırır.
Ancak lizojenik döngüde virüsler kendilerini konak hücrelerinin DNA’sına eklerler. Bunu yaptıkları zaman onları tespit etmek çok zordur ve fark edilmeden çoğalabilirler. Başka bir deyişle enfekte ettikleri yapının içinde kendilerini kamufle ederler.
Adım adım virüslerin yeniden üreme döngüsü
Virüslerin sadece nükleik asitler ve bazı proteinlerden oluşan yapılar olduğunu unutmayın. Bu nedenle çok küçüklerdir. Bilim adamları onları canlı ya da ölü varlıklar olarak sınıflandırmazlar. Ancak canlıların karakteristik özelliği olan iki şeyi yaparlar: Etkileşim ve yeniden üreme.
Virüsler hemen hemen her zaman bir protein veya şeker kaplaması ile çevrili bir genetik molekül içerirler. Konak hücreye ulaştıklarında çekirdeğe girerler ve onu kaçırırlar: Yani onu kendi çıkarları için çalıştırırlar. Ondan sonra da çoğalmaya başlarlar.
Tutunma ve nüfuz etme aşaması
Virüslerin üreme döngüsünün ilk aşaması tutunma veya bağlanmadır. Bu, virüsün, enfekte edeceği organizmayla temasa geçeceği andır. Bu, genellikle rastgele gerçekleşir: Bir kişinin yakınında birisi varken hapşırması gibi.
Bundan sonra virüs içinde yaşayacağı hücrenin reseptörlerini tanır ve tanıdığında hücrenin zarına yapışır. Sonra virüslerin üreme döngüsünün ikinci aşaması başlar. Buna nüfus etme aşaması denir. Bu, virüsün, genetik materyalini bağlı olduğu hücreye enjekte ettiği aşamadır.
Süreç bir şırınga ile gerçekleştirilen sürece benzer ama burada virüs, genetik bilgi enjekte eder. Bunu yapmak için hücre zarını kırmak zorundadır. Bunu ise bir enzim salgılayarak yapar.
Çoğalma ve toplanma aşaması
Virüs, konak hücreye girip onu kaçırdıktan sonra üreme döngüsünün bir sonraki aşaması başlayabilir: Çoğalma aşaması. Bu aşamada virüs, genetik materyalinin kopyasını yapar. Virüs yeni virüssel parçacıklar oluşturmak için ihtiyaç duyduğu bileşenleri oluşturmak ister.
Virüslerin farklı türleri vardır. Bu nedenle bu süreci tamamlamak için birbirinden farklı yollar kullanırlar. Çoğalma işlemi sona erdiğinde toplanmaya başlarlar. Bu noktada farklı parçalar yeni viryonlar veya yeni bir virüs topluluğu oluşturmak için bir yapının içinde bir araya gelirler.
Serbest kalma aşaması
Son aşama, yeni virüs topluluklarının veya viryonların hücrenin dışında serbest bırakılmasından oluşur. Bunlar yeni bir konak hücresi bulana kadar yayılırlar ve sonra yeniden üreme döngüsünün tamamını tekrarlarlar.
Bazı virüs türleri, viryonların serbest bırakılması için baskı uygularlar. Yani içinde yaratıldıkları hücrenin zarını kırarak ayrılırlar. Eğer virüsün lipit zarfı varsa o zaman tomurcuklanma denen bir süreç gerçekleştirirler. Bu durumda, konak hücre zarının bir parçasını alırlar ve kendilerini onunla kaplarlar.
Gördüğünüz gibi, bu son aşamada virüsler hücre zarlarını kırarlar ve bu da hücrenin ölümüne yol açar. Bu süreç devamlı tekrarlanır: Virüsler, vücut boyunca hücreleri öldürerek ilerlerler.
Vücut onlarla mücadele etmek ve zarar vermeye devam etmelerini engellemek için bağışıklık sistemini aktif hale getirir. Bağışıklık sistemi bunu kaldıramazsa savaşı kazanmak için ilaç kullanmanız gerekir. İlaç da başarısız olursa işte o zaman ciddi hastalıklar ve hatta ölüm meydana gelir.
Bunu da okuyun: Virüsler Nasıl Değişir
Virüslerin yeniden üreme döngüsünü anlamak neden önemlidir?
Virüslerin yaşam döngüsünü anlamak kendinizi onlardan korumak için en iyi yolu düşünmenizi sağlar. Etkili antiviral ilaç sayısı fazla olmadığından bu parçacıkların yayılmasını önlemek önemlidir.
Virüs kaynaklı hastalıklar soğuk algınlığı gibi hafif olabilir ancak aynı zamanda AIDS veya COVID-19 gibi çok ciddi hastalıklar da olabilirler.
Yeniden üreme sürecini ne kadar iyi anlarsanız onlarla o kadar iyi savaşabilirsiniz. Aşılar ve ilaçlar, yeniden üreme süreciyle ilgili bilgiler sayesinde üretilir. İşte bu yüzden bu kadar önemlidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Gomez-Lucia, E., Doménech, A., Benítez, L., Prieto, C., Simarro, I., & LePoder, S. (2019). Virus animales, su transmisión y enfermedades que producen, un MOOC para todos. VetDoc. Revista de Docencia Veterinaria, 3, 39-40.
- Vílchez, Glenda, and Guillermina Alonso. “Alcances y limitaciones de los métodos de epidemiología molecular basados en el análisis de ácidos nucleicos.” Revista de la Sociedad Venezolana de microbiología 29.1 (2009): 6-12.
- Mora, Nancy J., and Julieta Farina. “Propuesta de enseñanza del modelo de membrana celular basada en un modelo analógico y teatralización.” Revista d’innovació docent universitària: RIDU 11 (2019): 46-53.
