Yüksek Kortizol Seviyesinin 6 İşareti
Hidrokortizon veya kortizol adrenal bez tarafından üretilen bir hormondur. Yüksek kortizol seviyesi sağlığınızı etkileyebilir.
Yüksek Kortizol Seviyesinin 6 İşareti
Her şeyden önce, kortizol kan şekeri düzeyimizi artırır ve aynı zamanda kemik oluşumunu azaltır ve obezite gibi hastalıklara neden olabilir.
Yüksek kortizol seviyesine sahip olmak hiperkortizolizm veya Cushing sendromu olarak bilinir.
Bu hastalık yağ birikimine, yüksek kan basıncına ve vücutta strese sebep olur.
Aşağıdaki işaretler vücudunuzda yüksek kortizol olup olmadığınızı anlamaya yardımcı olacaktır:
1. Ani kilo artışı
Kilo almak yüksek kortizolün ilk semptomlarından biridir.
Bu özellikle vücudun üst kısmında belli olur çünkü yağ omuz, göğüs ve sırt gibi bölgelerde birikir.
Bununla ilgili en garip şey ise, bu kişinin kolları ve bacakları ince kalmaya devam eder.
2. Ciltteki belirtiler
Cilt de hiperkortizolizmden etkilenir.
Şunların oluşmasına sebep olabilir:
- Akne
- Göğüslerde, karında ve basenlerde mor lezyonlar
- Çürükler
- Yüz ve vücut tüylerinde artış
3. Kas-iskelet semptomları
Yüksek kortizol kas ve kemikleri de etkileyebilir.
Kemik yapısı zayıflar ve bu da kırık riskini artırır, özellikle de kaburga ve omurgada.
4. Bağışıklık sistemi eksiklikleri
İnsanın bağışıklık sistemini düzenleyen timüs bezi de yüksek kortizolden etkilenir.
Yüksek kortizol hücrelerin ölümüne ve bağışıklık sisteminin virüs yerine vücut dokularına saldırmasına sebep olabilir.
- Bağışıklık sistemi bozukluğunun en yaygın semptomları astım ve alerjidir.
- Bununla birlikte problem daha da ciddi bir hale de gelebilir: lupusa, Crohn hastalığına veya fibromiyaljiye de sebep olabilir.
5. Depresyon ve ruh hali değişimleri
Birisi çok stres altında ise anksiyete görülen en yaygın semptomlardan birisidir.
Bu gün içinde devamlı ve ani ruh değişimleri ile beraber görülür ve bazı durumlarda ciddi depresyon işaretleri de görülebilir.
Yüksek kortizol seviyesinin kan akışını ve beyne giden glikozu azalttığını gösteren çalışmalar vardır.
Bu, beyin hücrelerinin glikozu absorbe etme yeteneğini etkiler ve bazı hücrelerin ölmesine sebep olabilir.
6. Yorgunluk ve uykusuzluk
Kortizol tarafından sağlanan enerji vücut için ters etki yaratabilir.
Bu durumda vücut gün içinde aşırı aktiftir ve dinlemez. Gece de aşırı hormonlar kişinin rahatlamasına izin vermez ve uyumakta güçlük çekmesine neden olur.
- Normal şartlar altında, vücuttaki kortizol seviyeleri enerji sağlamak için saat 8.00 civarı artar.
- Hiperkortizolizm durumunda, mesele tam tersidir ve hormon gece aktiftir, sabah ise azalır.
Vücuttaki kortizol seviyelerini nasıl azaltırız?
Vücuttaki kortizol seviyelerini azaltabilmek ve böylelikle daha sağlıklı bir yaşam tarzına geçebilmeniz için bazı ipuçları vereceğiz.
1. Kahveye elveda deyin
Kafein bir saat içinde kandaki kortizol seviyesini en az %30 oranında değiştirmeye yatkındır. Bununla birlikte, bazı durumlarda etkiler 18 saate kadar sürebilir.
Eğer isteğiniz katabolik metabolizmanızı düşürmek ve anabolik metabolizmanızı yükseltmek ise, daha fazla kahve içmeyin.
Ayrıca bakınız: Günde Ne Kadar Kahve İçmelisiniz?
2. Daha fazla uyumaya çalışın
Uyumadan önce papatya veya kedi otu gibi bitkilerin çaylarını içerek uyku döngünüzü iyileştirin.
Bu, vücudunuzun daha hızlı uykuya dalmasını ve uyku halinde daha uzun süre kalmasını sağlayacaktır.
Vücudunuzdaki kortizol seviyelerini düşürmenin yanı sıra, daha genç ve sağlıklı görünmenizi sağlayacak ve geçen yılların bıraktığı etkiyi en aza indirecektir.
3. Egzersiz yapın
Düzenli egzersiz rutinine sahip olmanın, kas kütlesi kazanmak ve serotonin ve dopaminin üretimini artırmak gibi bilinen faydaları anksiyete veya depresyon gelişimi riskini düşürecektir.
Sadece bu da değil, vücudunuzda biriken aşırı enerjiyi de yakarsınız ve kortizol seviyenizi de aşağı çekersiniz.
Ayrıca bakınız: Kan Dolaşımını Canlandırmak için 5 Egzersiz
4. Şeker seviyenizi dengeleyin
Şeker seviyelerinizi kontrol etmek için karbonhidrat, protein ve lif ile dolu yemekler yiyin.
B vitamini, kalsiyum, magnezyum, krom, çinko, C vitamini ve alfa-lipoik asit (ALA) gibi takviyeler almanız da önerilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Amasi-Hartoonian, N., Sforzini, L., Cattaneo, A., & Pariante, C. M. (2022). Cause or consequence? Understanding the role of cortisol in the increased inflammation observed in depression. Current Opinion in Endocrine and Metabolic Research, 24, 100356. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7612780/
- Badrick, E., Bobak, M., Britton, A., Kirschbaum, C., Marmot, M., & Kumari, M. (2008). The Relationship between Alcohol Consumption and Cortisol Secretion in an Aging Cohort. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 93(3), 750-757. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2266962/
- Çay, M. (2017). The Effect of Cortisol Level Increasing Due to Stress in Healthy Young Individuals on Dynamic and Static Balance Scores. Northern Clinics of Istanbul. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30859159/
- Chen, Y., & Lyga, J. (2014). Brain-Skin Connection: Stress, Inflammation and Skin Aging. Inflammation & Allergy-Drug Targets, 13(3), 177-190. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4082169/
- Chiodini, I., Scillitani, A. (2008). Role of cortisol hypersecretion in the pathogenesis of osteoporosis. Recenti Prog Med, 99(6), 309-13. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18710063/
- Choe, S. J., Kim, D., Kim, E. J., Ahn, J. S., Choi, E. J., Son, E. D., Lee, T. R., & Choi, E. H. (2018). Psychological Stress Deteriorates Skin Barrier Function by Activating 11β-Hydroxysteroid Dehydrogenase 1 and the HPA Axis. Scientific Reports, 8(1). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5910426/
- Dziurkowska, E., & Wesolowski, M. (2021). Cortisol as a Biomarker of Mental Disorder Severity. Journal of Clinical Medicine, 10(21), 5204. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8584322/
- DiNicolantonio, J. J., Mehta, V., Onkaramurthy, N., & O’Keefe, J. H. (2018). Fructose-induced inflammation and increased cortisol: A new mechanism for how sugar induces visceral adiposity. Progress in Cardiovascular Diseases, 61(1), 3-9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29225114/
- Haddad, C., Courand, P. Y., Berge, C., Harbaoui, B., & Lantelme, P. (2021). Impact of cortisol on blood pressure and hypertension-mediated organ damage in hypertensive patients. Journal of Hypertension, 39(7), 1412-1420. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33534343/
- Hertel, J., König, J., Homuth, G., Van der Auwera, S., Wittfeld, K., Pietzner, M., Kacprowski, T., Pfeiffer, L., Kretschmer, A., Waldenberger, M., Kastenmüller, G., Artati, A., Suhre, K., Adamski, J., Langner, S., Völker, U., Völzke, H., Nauck, M., Friedrich, N., & Grabe, H. J. (2017). Evidence for Stress-like Alterations in the HPA-Axis in Women Taking Oral Contraceptives. Scientific Reports, 7(1). https://www.nature.com/articles/s41598-017-13927-7
- Hewagalamulage, S., Lee, T., Clarke, I., & Henry, B. (2016). Stress, cortisol, and obesity: a role for cortisol responsiveness in identifying individuals prone to obesity. Domestic Animal Endocrinology, 56, S112-S120. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27345309/
- Hackett, R. A., Dal, Z., & Steptoe, A. (2020). The relationship between sleep problems and cortisol in people with type 2 diabetes. Psychoneuroendocrinology, 117. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7302424/
- Kamba, A., Daimon, M., Murakami, H., Otaka, H., Matsuki, K., Sato, E., Tanabe, J., Takayasu, S., Matsuhashi, Y., Yanagimachi, M., Terui, K., Kageyama, K., Tokuda, I., Takahashi, I., & Nakaji, S. (2016). Association between Higher Serum Cortisol Levels and Decreased Insulin Secretion in a General Population. PLOS ONE, 11(11), e0166077. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5115704/
- Jones, C., & Gwenin, C. (2020). Cortisol level dysregulation and its prevalence—Is it nature’s alarm clock? Physiological Reports, 8(24). https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33340273/
- Lovallo, W. R., Whitsett, T. L., al’Absi, M., Sung, B. H., Vincent, A. S., & Wilson, M. F. (2005). Caffeine Stimulation of Cortisol Secretion Across the Waking Hours in Relation to Caffeine Intake Levels. Psychosomatic Medicine, 67(5), 734-739. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2257922/
- Lee, D. Y., Kim, E., & Choi, M. H. (2015). Technical and clinical aspects of cortisol as a biochemical marker of chronic stress. BMB Reports, 48(4), 209-216. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4436856/
- Paragliola, R. M., Corsello, A., Papi, G., Pontecorvi, A., & Corsello, S. M. (2021). Cushing’s Syndrome Effects on the Thyroid. International Journal of Molecular Sciences, 22(6), 3131. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33808529/
- Peeters, G. M. E. E., van Schoor, N. M., van Rossum, E. F. C., Visser, M., & Lips, P. (2008). The relationship between cortisol, muscle mass and muscle strength in older persons and the role of genetic variations in the glucocorticoid receptor. Clinical Endocrinology, 69(4), 673-682. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7302424/
- Thau L, Gandhi J, Sharma S. Physiology, Cortisol. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538239/
- Uwaifo GI, Hura DE. Hypercortisolism. [Updated 2022 Jul 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551526/
- Vargas, I., Vgontzas, A. N., Abelson, J. L., Faghih, R. T., Morales, K. H., & Perlis, M. L. (2018). Altered ultradian cortisol rhythmicity as a potential neurobiologic substrate for chronic insomnia. Sleep Medicine Reviews, 41, 234-243. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29678398/
- Walter, K. N., Corwin, E. J., Ulbrecht, J., Demers, L. M., Bennett, J. M., Whetzel, C. A., & Klein, L. C. (2012). Elevated thyroid stimulating hormone is associated with elevated cortisol in healthy young men and women. Thyroid research, 5(1), 1-6. https://link.springer.com/article/10.1186/1756-6614-5-13
- Woldeamanuel, Y. W., Sanjanwala, B. M., & Cowan, R. P. (2020). Endogenous glucocorticoids may serve as biomarkers for migraine chronification. Therapeutic Advances in Chronic Disease, 11, 204062232093979. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7495027/
- Sánchez, G. (2023). 5 consejos para tener un sueño reparador. La Mente es Maravillosa. Consultado el 28 de septiembre de 2023. https://lamenteesmaravillosa.com/5-consejos-para-tener-un-sueno-reparador/
- Mayo Clinic. (2023).Síndrome de Cushing. Consultado el 28 de septiembre de 2023. https://www.mayoclinic.org/es/diseases-conditions/cushing-syndrome/diagnosis-treatment/drc-20351314
- Sabater, V., & De Dios González, S. (2014). ¿Qué ocurre en nuestro cerebro cuando sufrimos estrés? La Mente es Maravillosa. Consultado el 28 de septiembre de 2023 https://lamenteesmaravillosa.com/que-ocurre-en-nuestro-cerebro-cuando-sufrimos-estres/
- Cuevas, G. S. (2016). La ansiedad y el estrés, nuestros peores enemigos. La Mente es Maravillosa. Consultado el 28 de septiembre de 2023. https://lamenteesmaravillosa.com/la-ansiedad-estres-peores-enemigos/