Yumrular, Yumru Kökler ve Soğanlar Arasındaki Fark
Bu makalemizde yumrular, yumru kökler ve soğanlar arasındaki farkı açıklayacağız.
Muhtemelen bir noktada patates, soğan, pancar, havuç ve tatlı patates yemişsinizdir ve hepsinin yeraltında büyüdüğünü zaten biliyorsunuzdur. Ancak, bu şekilde yetişen birçok sebzenin farkında mısınız? Besinlerle dolu olduklarını biliyor musunuz?
Yumrular, yumru kökler ve soğanlar yeraltında büyür ve lezzetli besleyici yiyecekler üretir. Bununla birlikte, yapılarında ve ekimlerinde çeşitli farklılıklar vardır. Ancak, hepsi soğanlı bitkilerdir.
Aralarındaki temel fark, yeraltı kısmının besin biriktirmek için nasıl geliştiğidir. Bu, yumrular ve soğanlar durumunda bir gövdeyken, yumru köklerde bir köktür.
Ayrıca yumrular, yumru kökler ve soğanlar genellikle farklı şekillerdedir. Soğanlar daha yuvarlaktır, yumru kökler uzundur ve yumrular şekilsizdir. Oldukça benzerler, bu nedenle insanlar genellikle sınıflandırmalarını karıştırır.
Yumrular
Bunlar belirli bitkilerin kalın gövdeleridir ve işlevleri bitki için besin, su ve enerji biriktirmektir. Bolivya’daki Universidad Mayor de San Andrés’in bir makalesi, yumruların tarımsallaştırıldığı yerin Orta And Dağları olduğunu söylüyor.
Peru, Bolivya, Ekvador ve Kolombiya gibi ülkelerde bu kadar popüler olmalarının nedeni bu olabilir. Bununla birlikte, çoğu şimdi dünyaya yayılmıştır. Bunun en iyi örneği patatestir.
Yeraltı sebzeleri genellikle kompleks karbonhidratlar, su ve lif bakımından zengindir. Kolesterol içermezler ve onları uygun şekilde sindirmek için pişirmeniz gerekir.
Aynı şekilde potasyum, demir, A vitamini ve C vitamini gibi mineraller bakımından da inanılmaz bir kaynaktırlar. Ana özellikleri çok yönlü olmalarıdır, bu da haşlama, püre, kızartma, kavurma ve hatta un olarak her türlü yemekte kullanılmalarına olanak tanır.
İlginizi çekebilir: Havucun Faydaları Nelerdir?
Bahçede ve mutfakta yumru örnekleri
Yumrular, dengeli bir diyetin parçası olabilecek son derece besleyici gıdalardır. Ayrıca, genellikle ucuzdurlar ve bulunmaları kolaydır. Oxalis tuberosa ve Ullucus tuberous gibi çok bilinmeyen türleri olsa da çok çeşitlidirler.
- Patates dünya çapında popülerdir ve mısır, pirinç ve buğdaydan sonra üretimde dördüncü sıradadır. Uluslararası Patates Merkezine göre, farklı tonlarda, boyutlarda ve tatlarda 4.000’den fazla yerel patates çeşidi vardır. Birçok tarifte kullanılabilen oldukça çok yönlü ve harika bir bitkidir. Ayrıca, farklı koşullar altında yetiştirilebilir.
- Şalgam, elmaya benzeyen pembe bir yumrudur. Avrupa’da popülerdir ve yaprakları da yenilebilir. Ayrıca potasyum, lif ve C vitamini açısından zengindir.
- Turp, turpgiller familyasından bir sebzedir ve Çin’e özgüdür ancak farklı iklimlere iyi uyum sağlar ve aynı zamanda soğuğa dayanıklıdır. Çabuk olgunlaşır ve ev bahçelerinde yetiştirilmesi kolaydır. Ayrıca, tıbbi özelliklere sahiptir.
Yumru kökler
Bunlar, besinleri depolamak için bir organ oluşturan kalın köklerdir.
Genellikle tropikal bölgelere özgüdürler. Ancak, lezzetli tatları ve kolay büyümeleri nedeniyle artık tüm dünyada popülerler.
Bahçe ve mutfakta yumru kök örnekleri
Yumru kökler en yaygın yeraltı sebze türüdür. Su ve besin almalarına yardımcı olan diğer daha ince kökler arasında büyürler.
Ayrıca bitkinin yer üstündeki kısmı bozulsa bile yeraltında uzun süre hayatta kalabilirler.
En yaygın yumru kökler:
- Kasava ya da Tapyoka olarak da bilinen Manyok, özellikle Afrika, Amerika ve Asya’da birçok insan için önemli bir karbonhidrat kaynağıdır. Tropikal iklimlere özgüdür. Ayrıca çok fazla nişasta içerdiğinden kabuğu kahverengi ve içi beyazdır. En popüler iki çeşit tatlı ve acı yukadır.
- Yam bitkisi manyoktan sonra dünyanın en popüler köküdür. İnsanlar genellikle Asya, Afrika ve Güney Amerika ülkelerinde tüketirler. Genellikle tropikal bölgelerde yetişir ve kahverengi deriye sahiptir. Nişasta bakımından zengindir. İnsanlar beyaz posasını yerler. Bu bitki altı aya kadar saklanabilir.
- Havuç, beta-karoten içeriği bakımından yüksek yumru kökler sınıfına ait, popüler bir sebzedir. Göz ve cilt sağlığı için iyidir. En yaygın olanları turuncudur ancak mor, kırmızı ve sarı çeşitleri de vardır. Ayrıca, ev bahçelerinde yetiştirmek kolaydır ve hasat edilmesi yaklaşık üç ay sürer.
- Tatlı patateslerin ana vatanı Güney Amerika’dır. Beyaz, turuncu, kırmızı, mor ve sarı arasında değişen farklı çeşitleri vardır. Lezzetleri biraz tatlıdır, bu nedenle adı “tatlı” patatestir. Yüksek oranda C vitamini, nişasta, A vitamini ve potasyum içeriğine sahiptir, dolayısıyla birçok besleyici özelliği vardır. Son olarak filizlerini de yiyebilirsiniz.
- Creole kerevizi veya beyaz havuç olarak da bilinen Arracacha, hafif tatlı bir tada sahip bir köktür. Beyaz veya sarıdır ve nişasta içerir. Ayrıca, Güney Amerika’da popülerdir ve yüksek enerji içeriği nedeniyle son derece besleyicidir. Bu nedenle beslenme uzmanları aşırı kilolu insanlar için önermezler.
- Pancar son derece besleyici ve popülerdir. Farklı renklerde bulunabilir ancak en bilineni yoğun bir kırmızı renge sahiptir. Tadı toprağımsı ve yüksek şeker içeriği nedeniyle tatlıdır. Aslında şeker endüstrisi pancarı şeker üretiminde kullanır.
İlginizi çekebilir: Patates Kabuğuyla Hazırlanan Bu Dört Reçeteyi Denemelisiniz
Soğanlar
Soğan, bitkinin yeraltında yetişen ve besin depolama organı olarak işlev gören kalın bir sapıdır.
Genellikle yuvarlak veya ovaldir ve üst tarafı sivridir. Çoğu soğanın onu koruyan katmanları vardır.
Bahçe ve mutfaktaki soğan örnekleri
Soğanların temel özelliği, uzun süre taze kalmalarıdır. Tıp, bir süredir, özellikle sarımsak ve soğan olmak üzere birçok özelliklerini araştırıyor.
- Soğan, dünya mutfağında farklı tariflere lezzet katan temel bir soğandır. Onu pişmiş veya çiğ olarak yiyebilirsiniz. Ayrıca, vitaminler, mineraller ve antioksidanlar açısından zengindir. En iyi yanı, küçük bahçelerde büyümesinin kolay olmasıdır.
- Sarımsak genellikle baharat olarak kullanılır. Soğanı baş olarak bilinir ve birçok yenilebilir diş içerir. Başlıca özelliği, kükürt içeriğinden kaynaklanan güçlü bir kokudur.
- Rezene, insanların uzun süredir yararlandığı tıbbi özelliklere sahiptir. Tüm parçaları geleneksel tıpta bir işlev görür.
Yumrular, yumru kökler, soğanlar… ve köksaplar!
Köksap, yumru, yumru kök ve soğandan farklı olarak toprak altında yatay olarak büyüyen ve besinleri de biriktiren bir yapıya sahiptir. Buna karşılık yumrular, yumru kökler ve soğanlar dikey olarak büyür.
Köksaplar yanlara doğru büyür ve üzerinde köklerin aşağı doğru büyüdüğü ve sürgünlerle yukarı doğru filizlendiği birkaç tomurcuk açar. Böylece hızla çoğalırlar.
Bazı örnekler
- Zerdeçal Hindistan’a özgüdür ve körinin ana maddesidir. Başlıca özelliği, insanların gıda boyası olarak kullandığı sarı renktir. Toz haline getirmek için köksapı öğütür ve kurutursunuz. Birkaç tıbbi özelliği vardır.
- Zencefil, hoş aroması ve baharatlı tadı nedeniyle değerlidir ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.
Yumrular, yumru kökler ve soğanların süs olarak uygulamaları da vardır
Artık köksaplar, yumrular, yumru kökler ve soğanların mutfak ve bahçedeki kullanımlarını bildiğinize göre, bazılarının da süs olduğunu bilmelisiniz. En bilinenleri lale, yıldız çiçeği, zambak, nergis, nilüfer ve kuzgunkılıcıdır.
Peki siz ne bekliyorsunuz? Onları bugün diyetinize ve bahçenize ekleyin!
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Datos y cifras de la papa. (2017, septiembre 21). Recuperado el 16 de abril de 2021, de Cipotato.org website: https://cipotato.org/es/potato/potato-facts-and-figures/
- Fuentes, X. C. (2006). Tubérculos. En M. Moraes R, B. Øllgaard, L. P, Kvist, F. Borchsenius & H. Balslev (Ed.), Botánica Económica de los Andes Centrales (pp. 347–369). La Paz: Universidad Mayor de San Andrés
- Ministerio de Salud de Chile (s/f). Hinojo. Medicamentos Herbarios Tradicionales. Recuperado el 16 de abril de 2021, de Minsal.cl website: https://www.minsal.cl/portal/url/item/7d98ad06d33883d5e04001011f016dbb.pdf
- Principios Básicos. Bulbos y más (s/f). Recuperado el 15 de abril de 2021, de Illinois.edu website: https://web.extension.illinois.edu/bulbs_sp/bulbbasics.cfm
- Raíces y tubérculos. (s/f). Recuperado el 14 de abril de 2021, de Fao.org website: http://www.fao.org/in-action/inpho/crop-compendium/roots-tubers/es
- Tubérculos – Guía de los alimentos. (s/f). Recuperado el 14 de abril de 2021, de Nestlefamilyclub.es website: https://www.nestlefamilyclub.es/articulo/los-tuberculos-son-necesarios-para-el-aporte-energetico-diario
- Tubérculos. (s/f). Recuperado el 17 de abril de 2021, de Tuberculos.org website: https://www.tuberculos.org/