6 Kalp Hastalığı ve Semptomları
Kalp ve damar sistemini tehdit eden pek çok hastalık bulunmaktadır. Bu tür hastalıklar genel olarak kalp hastalığı olarak sınıflandırılır. Günümüzde çok yaygın bir biçimde rastlamak mümkün olan bu hastalıklar bazı ülkelerde ölümlerin başlıca sebebi olarak ön plana çıkmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 2017 yılında dünya genelindeki ölümlerin %30’u kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanmıştır. Doğal olarak kalbin işleyişini bozan her türlü rahatsızlık herkes için ciddi anlamda bir endişe kaynağı anlamına gelir. Bu nedenle en yaygın biçimde görülen kalp hastalıkları ve bunların semptomlarını sizler için bir araya getirdik.
1. Yüksek Tansiyon
Kalp hastalıkları arasında en yaygın görülenlerden biri yüksek tansiyondur. Normal koşullarda kan, damarlar üzerine belirli miktarda bir basınç uygular. Buna kan basıncı ya da arteriyel basınç adı verilir.
Bazı durumlarda bu basınç o denli yükselir ki vücut organlarına zarar vermeye başlar. Bu sorun vücutta dolaşan kan miktarının artmasından ya da damar çapının azalmasından kaynaklanıyor olabilir.
Avrupa Kardiyoloji Derneği verilerine göre sistolik kan basıncı (büyük tansiyon) 140 mmHg’den büyük ya da diyastolik kan basıncı (küçük tansiyon) 90 mmHg’den büyük olan bir kişide hipertansiyon vardır. Bu noktada en olumlu detay ise bu hastalığın kolay bir biçimde teşhis edilebilmesi ve tedavisinin mümkün olmasıdır.
Semptomları
Bu hastalığın özel bir semptomatolojisi bulunmamaktadır. Yani pek çok insan farkında olmadan bu hastalığı yaşıyor olabilir. Ancak bazı hastalarda değerler çok yüksek seviyelere ulaştığında farklı semptomlar ortaya çıkar. Bunlar arasında baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı ve burun kanaması gibi durumlar yer almaktadır.
Ancak bu semptomların tamamı kesin bir şey ifade etmez ve çok nadir bir biçimde yüksek tansiyon kaynaklıdır.
2. Koroner Kalp Hastalığı
Koroner kalp hastalığı, kalbe kan taşıyan atardamarları etkileyen bir hastalıktır. Damarların içindeki boşluk çeşitli nedenlerden dolayı azalır ve bu durum kalp kaslarına yeterli derecede oksijen taşınmasını engeller.
Atardamar daralmasının ana nedenlerinin başında plaklar gelir. Damar sertliği olarak da bilinen bu rahatsızlıkta lipid ya da yağ birikimi şeklindeki bu oluşumlar atardamar çeperlerinde birikir ve kırılarak damarın tamamen tıkanmasına neden olur.
Bunun sonucunda ortaya çıkan komplikasyonların başında akut miyokard enfarktüsü ya da bilinen adıyla kalp krizi gelmektedir. Kalp krizi, atardamarın tamamen tıkanması ve kalbe yeterince kan gitmemesinden kaynaklanmaktadır. Bu durumun sonucunda da yeterli derecede oksijen alamayan hücreler birkaç dakika içinde ölür.
Semptomları
Koroner kalp hastalığının başlıca semptomu anjina ya da diğer bir deyişle göğüs ağrısıdır. Çoğu kez yoğun fiziksel aktivite sonrası görülür. Göğüs kafesinin ortasında ortaya çıkan bu ağrı daralma hissi verir ve genellikle birkaç dakikalık dinlenmenin ardından geçer.
Göğüs ağrısına ek olarak bazı hastalarda aşağıdaki semptomların da görüldüğünü belirtmek gerekir:
- Aşırı yorgunluk.
- Nefes alırken zorlanma.
- Vücudun genel olarak güçsüz olması.
- Baş ağrısı.
- Baş dönmesi.
3. Kalp Yetmezliği
En tehlikeli kalp hastalıkları arasında elbette kalp yetmezliği bulunmaktadır. Bu klinik sendromda kalp kan pompalama işlevini göremez ve düşük bir performans ortaya koyar. Bunun anlamı vücuda yeterince kan dağıtamaması demektir.
Genel anlamda kalp yetmezliği sorununda karıncık (ventriküler) kaslarının son derece zayıf olduğunu ve doğru bir biçimde kasılmadığını söyleyebiliriz. Bu durum çok farklı yapısal ve fonksiyonel problemlerin sonucu olarak ortaya çıkabilir. Son aşamada ise belirli kalp ve damar hastalıklarına neden olur.
Bu hastalık sadece tek bir karıncık üzerinde etkili olabileceği gibi kalbin tamamını da etkileyebilir. Maalesef kişi bu noktaya ulaştığında artık geriye dönüş yoktur. Ancak kalp yetmezliğinin etkileri çeşitli ilaçların yardımı ve yaşam tarzının değişmesi ile azaltılabilir.
Önemli Bir Kalp Hastalığı Olan Kalp Yetmezliğinin Semptomları
Kalp yetmezliğinin semptomları etkilenen bölgeye ve yoğunluğa göre değişir. Bu bağlamda, sağ karıncık etkilendiğinde hastalığın işaretleri solunum sistemiyle ilgili olacaktır. Bu durumda aşağıdaki sonuçlarla karşı karşıya kalmamız olasıdır:
- Nefes darlığı.
- Yatarken nefes alamama.
- Öksürürken açık pembe bir tükürük gelmesi.
- Paroksismal nokturnal dispne (PND) (Genellikle geceleri ortaya çıkan şiddetli nefes darlığı ve öksürük krizi).
Diğer taraftan, eğer sol karıncık etkilenmişse aşağıda bazıları sıralanan sistemik problemler görülecektir:
- Alt ekstremitelerde enflamasyon.
- Aşırı yorgunluk.
- Boğaz şişkinliği.
- Asit (aşırı miktarda sıvının karında birikmesi).
4. Çocukluk Döneminde Ortaya Çıkan Bir Kalp Hastalığı: Doğumsal (Konjenital) Kalp Hastalığı
Çocuklarda en yaygın olarak görülen kalp problemlerinden biri doğumsal kalp hastalığıdır. Bu hastalık, hamilelik dönemine dayanan ve bebeğin kalbinin oluşumu esnasında gerçekleşen yapısal bozukluklar içerir. Bunlar genellikle tek bir bozukluktan değil, bir dizi problemden oluşur.
Maalesef bu hastalığı belirli bir nedene dayandırmak mümkün değildir. Çünkü bebeğin kalbinin oluşumunu etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Tıp alanında yaşanan gelişmeler sayesinde günümüzde bu hastalığa sahip çocukların hayatta kalma ve hemen hemen hepsinin yetişkinlik dönemine ulaşma olasılıkları ciddi bir biçimde artmış durumdadır.
Semptomları
Doğumsal kalp hastalığının semptomları genellikle doğumdan sonraki ilk günlerde ortaya çıkar. Bebekte çok hızlı nefes alıp verme, mor dudaklar, beslenme konusunda zorlanma ve gelişim problemleri görülür.
Diğer yandan konjenital kalp hastalığı ile doğan ve yetişkinlik dönemine gelen insanların bazılarında kalp aritmisi, nefes darlığı, ciltte mavimsi bir renk, aşırı yorgunluk ve alt ekstremitelerde enflamasyon gibi problemler ortaya çıkabilir.
5. Kalp Romatizması
Kalbi etkileyen çeşitli sistemik hastalıklar bulunmaktadır. Bunlardan biri de kalp romatizmasıdır. Bu hastalık, bağışıklık sisteminin reaksiyon göstermesine neden olan stafilokok gerilmesinin bağ dokulara saldırması ile ortaya çıkar.
Bu durumda kalp kasları ve valfleri zarar görür ve kalp romatizması adı verilen, ciddi hasara neden olan hastalık ortaya çıkar. Bu hasar bazen o denli ciddidir ki kalbin durmasına ve kişinin hayatını kaybetmesine bile neden olabilir.
Semptomları
Bu hastalığın teşhisi zordur. Hastanın klinik muayene sonuçları ve kanında belirli antikorların bulunması ile teşhis konur. Bu bağlamda, kalp romatizmasının en bilinen semptomları şu şekildedir:
- 38,5 ° C’yi geçmeyen ateş.
- Kas ve eklem ağrısı.
- Genel anlamda halsizlik.
- Kusma.
- Arterit (eklem iltihabı).
6. Kardiyomiyopati (Kalp Kası Hastalığı)
Kardiyomiyopati, kalp kasına zarar veren bir hastalıktır. Bu kasları oluşturan hücrelerin şeklini ve dağılımını bozar. Böylelikle kalp kası değişime uğrar.
En yaygın üç kardiyomiyopati tipi dilate, hipertrofik ve restriktif kardiyomiyopatidir. İlkinde karıncıklar genişler, ikinci tipte karıncık duvarı kalınlaşır. Son türde ise bağ dokuların enflitrasyonu nedeniyle karıncık sertleşir.
Semptomları
Her ne kadar başlangıçta asemptomatik olsa da hastalığın son aşamasında düşük kalp performansı ortaya çıkar. O nedenle semptomlar diğer kalp hastalıkları ile benzer niteliktedir. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Fiziksel aktivite sonrası nefes alma zorlukları.
- Alt ekstremitelerde enflamasyon.
- Aşırı yorgunluk.
- Çarpıntı.
- Baş dönmesi ve bayılma.
Kalp Hastalıkları Zamanla Kötüleşen Hastalıklardır
Yukarıda da gördüğümüz gibi kalp ve damar hastalıklarının ana semptomları nefes almada güçlük çekme, kalp aritmisi ve alt ekstremitelerde enflamasyondur. Bu nedenle bu semptomlar görüldüğünde, özellikle herhangi belirgin bir neden yoksa derhal bir doktora gitmek gerekir.
Diğer yandan bir ya da daha fazla kalp rahatsızlığı geçirmişseniz düzenli bir biçimde doktor kontrolüne gitmeniz çok önemlidir. Bu hastalıkların büyük bir kısmının dejeneratif ve kronik olduğunu aklınızdan çıkarmamalısınız. Yani hastalık zaman için daha ağırlaşıp kötü bir hal alabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- American Heart Association. What is Cardiovascular Disease? [Internet]. www.heart.org. 2017. Available from: https://www.heart.org/en/health-topics/consumer-healthcare/what-is-cardiovascular-disease.
- Mesa, Isis Laura Vázquez, et al. “Caracterización de la epistaxis.” Revista Cubana de Otorrinolaringología y Cirugía de Cabeza y Cuello 3.2 (2019).
- Valentín Rodríguez, Aymara. “Cardiopatías congénitas en edad pediátrica, aspectos clínicos y epidemiológicos.” Revista Médica Electrónica 40.4 (2018): 1083-1099.
- Castro, Sofía Teresa Valdez, Antonella Fanny Montenegro Villavicencio, and Lucía Andrea Jiménez Rivera. “Cardiopatía reumática diagnóstico y tratamiento.” RECIAMUC 3.4 (2019): 41-55.
- Ciapponi, Agustín, et al. “Carga de enfermedad de la insuficiencia cardiaca en América Latina: revisión sistemática y metanálisis.” Revista Española de Cardiología 69.11 (2016): 1051-1060.
- Williams B, Mancia G, Spiering W, Rosei E, Azizi M, Burnier M et al. Guía ESC/ESH 2018 sobre el diagnóstico y tratamiento de la hipertensión arterial. Revista Española de Cardiología. 2019;72(2):1-78.
- Martínez-Paz, E., Gonzalo Barge-Caballero, and María Generosa Crespo-Leiro. “Protocolo diagnóstico de las miocardiopatías genéticas.” Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado 12.43 (2017): 2585-2588.
- Chen M. Coronary heart disease [Internet]. MedlinePlus Medical Encyclopedia. 2020. Available from: https://medlineplus.gov/ency/article/007115.htm.
- Sionis A, Sionis Green A, Manito Lorite N, Bueno H, Coca Payeras A, Díaz Molina B et al. Comentarios a la guía ESC 2016 sobre el diagnóstico y tratamiento de la insuficiencia cardíaca aguda y crónica. Revista Española de Cardiología. 2016;69(12):1119-1125.
- Personal de Mayo Clinic. Enfermedad cardíaca congénita en adultos [Internet]. Mayo Clinic. 2018. Available from: https://www.mayoclinic.org/es-es/diseases-conditions/adult-congenital-heart-disease/symptoms-causes/syc-20355456.
- Cáceres G, Aceval S, Campos G, Ponce L, Echavarría M. Fiebre Reumática. Revista de Posgrado de la VIa Cátedra de Medicina. 2009;194:14-20.
- Coll Muñoz, Yanier, Francisco Valladares Carvajal, and Claudio González Rodríguez. “Infarto agudo de miocardio. Actualización de la Guía de Práctica Clínica.” Revista Finlay 6.2 (2016): 170-190.
- Suboc T. Introducción a la miocardiopatía – Trastornos del corazón y los vasos sanguíneos [Internet]. Manual MSD versión para público general. 2019. Available from: https://www.msdmanuals.com/es-ve/hogar/trastornos-del-coraz%C3%B3n-y-los-vasos-sangu%C3%ADneos/miocardiopat%C3%ADa/introducci%C3%B3n-a-la-miocardiopat%C3%ADa.
- CURTO, SERGIO, Omar Prats, and MARIO ZELARAYAN. “Mortalidad por enfermedades cardiovasculares: Uruguay, 2009.” Revista Uruguaya de Cardiología 26.3 (2011): 189-196.