Akdeniz Diyeti İle Benzer 5 Farklı Diyet

Geleneksel Akdeniz diyeti, sağlıklı bir yeme alışkanlığı edinmek için tavsiye edilir. Bu yazıda, geleneksel Akdeniz diyetine benzer olan 5 farklı diyetten bahsedeceğiz.

Yazan ve doğrulayan beslenme uzmanı Anna Vilarrasa.

Son Güncelleme: 25 Ağustos, 2022

Farklı diyet seçeneklerine göz atmak ister misiniz? Geleneksel Akdeniz diyetine benzer özellikler barındıran bu 5 diyeti daha yakından incelemek istiyorsanız okumaya devam edin.

Akdeniz diyetine benzer 5 diyet

Aşağıda sıraladığımız diyetlerin içeriklerini ve size sağlayacağı faydaları keşfedin. Akdeniz diyetine benzer diğer diyetler şunlardır:

• İskandinav diyeti
• Paleo diyeti
• Japon diyeti
• Vejetaryen diyet
• Harvard diyeti

İskandinav diyeti

WHO (Dünya Sağlık Örgütü) son zamanlarda İskandinav diyetinin sağlıklı yeme alışkanlıklarına iyi geldiğini sık sık belirtiyor. Bu diyetin olumlu etkileri, kanser, diyabet, çeşitli kalp ve damar rahatsızlıkları gibi bulaşıcı olmayan hastalıkların riskini azaltmaya odaklanmaktadır.

Bu diyete dahil olan yiyecekler Kuzey Avrupa ülkelerinden gelmektedir: İzlanda, İsveç, Finlandiya, Norveç ve Danimarka gibi. 2004’te bir grup İskandinav aşçı bir araya gelerek bu İskandinav diyetini oluşturdular. bu diyetin ana amacı, kişileri yerel, vahşi ve taze olan bileşenleri tüketmeye teşvik etmektir. İnsanlar daha sağlıklı olmak, gastronomi kültürlerini genişletmek ve sürdürülebilirliğe katkı sağlamak için bu diyeti uygular.

Peki bu diyeti oluşturan yiyecekler neler? En temel bileşenleri şunlardır:

• Yapraklı yeşil sebzeler
• Meyve ve yemişler
• Kepekli tahıllar (çavdar, arpa, yulaf) ve baklagiller
• Haftada birkaç kez yağlı balıklar (ringa, uskumru veya somon)
• Kolza yağı

Paleo diyeti

Gün geçtikçe Paleo diyeti hakkında daha fazla şey duyuyoruz. Bu diyet şekli daha çok batı toplumları arasında popüler olsa da, aslında Paleo diyeti Amazon yağmur ormanlarında yaşayan bazı toplulukların benimsediği geleneksel bir diyettir. Bu diyete benzer olan yeme alışkanlıklarına aynı zamanda Afrika’da ve Pasifik’te bulunan adalarda da denk geliyoruz.

Paleo diyeti, insan türünün genetik ve evrimsel faktörlerini hesaba katarak farklı bir yeme alışkanlığı sunar. Bu diyet, tıpkı avcı atalarımızın eskiden beslendiği gibi beslenmeyi amaçlar. Bu ilgi çekici diyeti oluşturan temek yiyecekler şunlardır:

• Sebzeler
• Tohum halinde veya kabuklu yiyecekler
• Balık ve deniz ürünleri
• Et ve iç organlar
• Yumurta
• Meyveler

Ancak bu diyetin içinde süt ürünleri, glüten ve tahıllı besinler yer almaz. Tıp alanında yapılan çalışmalara göre, bu diyet şekli özellikle aşağıdaki sonuçları elde etmek istiyorsanız size yardımcı olabilir:

• Kalp rahatsızlıkları riskini azaltmak
• Enflamasyonu azaltmak
• Kilo vermek

Japon diyeti

Okinawa adası, Japonya’nın güneyinde bulunur. Bu bölge sadece eşsiz doğa güzellikleriyle ve manzarasıyla ünlü değildir, aynı zamanda fazlasıyla sağlıklı olan ve uzun yaşayan yerlileriyle de göz önünde olan bir yerdir. Bu bölgede yaşayan insanların uzun yaşamasının sebeplerinden biri Japon diyetidir. Bu diyet şekli hakkında birçok bilim insanı çalışmalar yapıyor.

Ancak bu çalışmalar, Japon diyetinin Japon olmayan insanlar üzerindeki etkilerini değerlendirmek söz konusu olduğunda henüz yeterli değildir. Belki de Japon diyetinin Akdeniz veya İskandinav diyetlerinden en büyük fark budur.

Günlük Japon diyeti şu bileşenlerden meydana gelir:

• Yapraklı yeşil sebzeler
• Balık, kalamar veya ahtapot
• Soya ve türevleri, örneğin tofu
• Tam tahıllı ürünler ve patates
• Kombu (deniz yosunu)

Japon diyetinin bir diğer önemli özelliği, gün içinde çok defa az porsiyonlar halinde yemek yemekten oluşmasıdır. Japon diyeti bu sık yeme alışkanlığını zengin gıda çeşitliliği ile de birleştiriyor.

Vejetaryen diyet

Uluslararası Vejetaryen Birliğinin tanımlamasına göre vejetaryen yeme biçimi bitki kökenli besinlerden oluşur. Bunların yanında, isteyen kişiler bal veya yumurta gibi et olmayan hayvansal ürünleri de tüketebilir. 

Yani veganların, vejetaryenlerin veya yumurta yiyen vejetaryen (ovo vejetaryen) yeme alışkanlıkları birbirinden farklıdır. Ancak diyetlerini oluşturan temel bileşenler son derece benzerdir. Bu üç grup, temel olarak bitkilerden beslenir. Sonuç olarak, vejetaryen bir diyeti benimseyen kişi zengin vitamin, mineral ve lif içeren besinleri tüketir.

Bu diyetin bazı faydaları şu şekilde özetlenebilir:

• Hipertansiyon riskini azaltır
• Kandaki yüksek kolesterol riskini azaltır
• Kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskini azalır

Harvard diyeti

Harvard Toplum Sağlığı Okulunda çalışmalar yapan besin uzmanları, The Healthy Eating Plate isimli bir oluşum başlattılar. Bu oluşum, Amerikan halkını yemek konusunda yönlendirmeyi hedefliyor. Bu topluluğun önerdiği diyet şekli aynı zamanda görsel bir rehber de sunuyor. Harvard diyetine göre tabağınızın yarısı meyve ve sebzelerle dolu olmalıdır. Geriye kalan çeyrek bölümlerin birinde protein, diğerinde ise karbonhidrat içeren besinler yer almalıdır.

Bunlara ek olarak, Harvard tabak modeli yiyeceklerin kalitesine odaklanıyor, miktarlarına değil. Örneğin bu diyet şekli rafine edilmiş market unu yerine tam tahıllı ürünlerin tercih edilmesini tavsiye ediyor. Harvard diyetinde gazlı veya şekerli içecekler yerine su içmeyi tercih etmelisiniz. Dahası, Harvard’da bulunan araştırmacılar düşük yağ içeren diyetleri takip etmemenizi tembih ediyor. Bunların yerine sağlıklı bitkisel yağları tercih etmeyi deneyebilirsiniz.

Bu 5 farklı diyet Akdeniz diyeti yerine geçebilir mi?

Bu yazıda bahsettiğimiz 5 diyet şeklinin sağlıklı olduğu kanıtlanmıştır. Gördüğünüz gibi, bu yazıda geçen yiyeceklerin tamamı kaliteli besin maddelerini içinde barındırır ve bu bileşenler Akdeniz diyetine son derece benzerdir.

• Bu yazıda bahsettiğimiz 5 diyetin tamamı taze ve yerel besinleri içerir. Bu besinler lif, vitamin, mineral ve fitokimyasal açısından son derece zengindir.
• Bu diyet türleri aynı zamanda zengin protein ve sağlıklı yağ kaynakları içeren bileşenlerden oluşuyor.
• Bu diyetlere göre hiçbir şekilde şeker, işlenmiş gıda veya beyaz un tüketmemeniz gerekiyor. Dahası, bu diyetlerden hiçbiri fazla miktarda kırmızı et tüketmekten bahsetmiyor veya işlenmiş yağları içermiyor.

Sonuç olarak, geleneksel Akdeniz diyeti, eğer Akdeniz bölgesine yakın bir yerde yaşıyorsanız yerel yiyeceklere kolay bir şekilde ulaşmanız açısından en iyi seçenektir. Ancak Akdeniz’e yakın bir noktada yaşamıyorsanız yine de benzer ürünleri içeren diyetleri uygulamayı deneyebilirsiniz. Daha önce söylediğimiz gibi, diyetinizin iyi bir şekilde planlandığından ve kişisel ihtiyaçlarınızı karşıladığından emin olmalısınız. Yaşadığınız bölgede doğal olarak yetişen yiyeceklere yönelmenizi tavsiye ediyoruz.

Beslenme düzeninizde zeytinyağı, kabuklu yemişler, balık ve nohut gibi taze yiyeceklere yer vermelisiniz. Uyguladığınız diyetin işe yaraması için sağlıklı beslenme alışkanlıklarına ek olarak egzersiz gibi diğer sağlıklı aktivitelere de yönelmeniz gerekiyor.