Çocuklarda ve Ergenlerde Çölyak Hastalığı

Çölyak hastalığının çocuklar ve gençlerde ortaya çıkma şekli bireyin yaşına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Kusma veya kabızlığa sebep olabilir, hatta çocuğun büyümesini bile engelleyebilir.

Çölyak hastalığı yaygın olarak “gluten intoleransı” olarak bilinir ve sıklıkla çocuk ve ergenleri etkiler. Ne yazık ki, çölyak hastalığı en yaygın sindirim bozukluklarından biridir. Tahminler dünya nüfusunun büyük bir kısmında çölyak hastalığı olduğunu ancak çoğu kişinin bunun farkında olmadığını gösterir.

Ancak, bu durumun çocuk ve ergenlerde görülme sıklığı yetişkinlerde olduğundan fazladır. Neredeyse 70 çocuktan birinin glutene karşı intoleransı vardır. Bu, büyük bir genetik bileşeni olan bir patolojidir, bundan dolayı belirli genleri taşıyan insanlar daha yüksek risk altındadır.

Günümüzde beslenme düzenlerinin çoğu tahıllardan oluşur ve yiyeceklerimizde hatırı sayılır bir miktarda gluten bulunmaktadır. Bundan dolayı, bugünkü yazımızda, özellikle de çocuk ve ergenleri etkilediğinde çölyak hastalığı ile ilgili bilmeniz gereken her şeyi size açıklayacağız.

Çölyak Hastalığı Tam Olarak Nedir?

Çölyak hastalığı vücutta glutene karşı bir otoimmün reaksiyon ortaya çıkmasına sebep olan bir patolojidir. Bundan dolayı bağışıklık sistemi bu protein dizisine reaksiyon gösterir ve sindirim sisteminde bazı değişiklikler ortaya çıkar.

Birçok çalışma çölyak hastalığında önemli bir genetik bileşen de bulunduğunu ortaya koymaktadır. Bu da, belirli genlere sahip olan insanların gluten intoleransına sahip olma riskinin daha yüksek olduğu anlamına gelir. Ancak, semptomlar her zaman gelişmez. Ayrıca belirli hastalıklar da çölyak hastalığı riskini arttırır. Bunlar arasında diabetes mellitus (şekerli diyabet) ve Down sendromu da bulunmaktadır.

Bu Hastalıkta Ne Gerçekleşir?

Çölyak hastalığı olan insanlar gluten tükettiklerinde sindirim sistemlerinde bir bağışıklık sistemi reaksiyonu ortaya çıkar. Kişi içinde gluten bulunan bir porsiyon gıda tükettiğinde bir bağışıklık sistemi reaksiyonu bağırsak zarında bir enflamasyonun ortaya çıkmasına neden olur. İntestinal mukoza bariyeri bizim sağlıklı kalabilmemiz için ihtiyacımız olan gerekli besinleri almamızı sağlar. Ancak, bu mukoza değişime uğradığında bağırsak gerekli tüm besinleri ememez. Bundan dolayı çölyak hastalığı emilim bozukluğu sendromuna yol açar.

Ancak, çölyak hastalığından muzdarip olan insanlar eğer glutensiz bir beslenme düzenini sıkı bir şekilde takip ederlerse semptomların ya da komplikasyonların ortaya çıkmasını engelleyebilirler. Eğer bir doktor bu hastalığı zamanında tespit ederse ve siz de gluten tüketmekten kaçarsanız o zaman intestinal mukozanız yavaş yavaş kendini tekrar inşa edecektir.

Çocuklar ve Ergenlerde Çölyak Hastalığı

Çölyak hastalığı hayatınızın herhangi bir noktasında ortaya çıkabilir. Ancak semptomları yaşınıza göre farklılık gösterir. Ayrıca, yukarıda da bahsettiğimiz üzere intestinal mukozada yaşanan hasar, hastalık erken tespit edilirse tersine çevrilebilir. Bundan dolayı, konu çocuk ve ergenlere geldiğinde semptomların farkında olmalısınız. Bu, doğru bir beslenme düzeni oluşturmanıza ve gelecekte ortaya çıkması olası komplikasyonlardan kaçınmanıza yardımcı olacaktır.

Örneğin, küçük çocuklarda çölyak hastalığı genellikle ishal ve sürekli gaz ile ortaya çıkar. Ayrıca çocuklar, özellikle de gluten içeren katı yiyecekler tüketmeye başladıkları andan itibaren, çok az büyüme eğilimindedir.

Benzer bir şekilde, yaşça daha büyük olan çocuklar ve ergenlerde bu hastalık kendini genellikle karın ağrısı, kusma ve kabızlık gibi semptomlar ile gösterir. Bu çocuklar aynı zamanda yaşları için kısadırlar. Hatta deri döküntüleri ve anemi bile yaşayabilirler. Bunların hepsi vücudun olması gereken şekilde gelişmesi için ihtiyacı olan tüm besinleri ememesinden kaynaklanmaktadır.

Çocuklarda Çölyak Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Birçok durumda çocuklar ve ergenler herhangi bir semptom yaşamaz, ya da yaşadıkları semptomlar fark edilmez. Ancak, genetiğin çölyak hastalığının belirleyici faktörlerinden biri olduğunu biliyoruz. Bundan dolayı, eğer sizde veya partnerinizde çölyak hastalığı varsa çocuğunuzu bu bağlamda değerlendirebilecek bir doktora danışmalısınız.

Çölyak hastalığının tespiti için kullanılan çeşitli testler vardır. Öncelikle, genellikle, bu patolojide görülebilecek herhangi bir antikorun arandığı bir kan testi yapılır. Eğer bu testin sonucu pozitif çıkarsa doktorunuz bazı durumlarda küçük bir bağırsak biyopsisi yapacaktır. Bu, ağız yolu ile bağırsağa küçük bir mil sokulmasını gerektirir. Bu şekilde bağırsaktan küçük bir örnek alınır ve bir laboratuvarda analiz edilir.

Sonuç Olarak

Çocuk ve ergenlerde çölyak hastalığı yaşlarına bağlı olmak üzere farklı şekillerde ortaya çıkar. Bundan dolayı, eğer çocuğunuzda bu hastalığın olabileceğini düşünüyorsanız o zaman bir doktora danışın. Bu şekilde doktor gerekli testleri yapıp size daha sağlıklı beslenme düzenleri ile ilgili tavsiye verebilir.