Gluten Hassasiyeti, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Birçok şirket glutensiz ürünler piyasaya sürüyor, fakat bu onların sağlıklı oldukları anlamına gelmiyor. Önemli olan besin değerindeki eksikliği vitaminlerle telafi etmektir. Gluten hassasiyeti dikkatli olmayı gerektiren bir hastalıktır.
Gluten Hassasiyeti, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
José Gerardo Rosciano Paganelli

Yazan ve doğrulayan doktor José Gerardo Rosciano Paganelli.

Son Güncelleme: 23 Şubat, 2022

Gluten, glutenin ile gliadin’in birleşiminden oluşur. Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunur. Gluten, ekmek hamuruna şekil veren yapıdır ve nişasta yıkama işlemi sırasında elde edilir. Ne yazık ki bazı insanların bünyesinin bu maddeye toleransı yoktur. Bu yüzden de gluten hassasiyeti bağırsak sağlığınızı riske atabilen bir hastalıktır.

Gluten hassasiyeti nedir ve nasıl oluşur?

mide ağrısı

Gluten hassasiyeti, buğday proteininin iyi sindirilememesi sonucunda bağırsakta rahatsızlığa yol açmasının oluşturduğu anormal bir fizyolojik reaksiyondur.

Gluten bazı durumlarda, ince bağırsakların iç yüzeyinin üzerini kaplayan villi adındaki kılımsı çıkıntıları yok eder. Bu da vücudun besinleri işlemesini engeller. Bu şekilde bağırsaklarda oluşan kronik enflamasyon besin maddelerinin düzgün bir biçimde emilmesini önler.

Nasıl teşhis edilir?

Gluten hassasiyetini şu testlerle teşhis edebilirsiniz:

  • Kan testi (boş mideyle yapılmalı).
  • Bağırsak biyopsisi. Bu test üst ince bağırsaktan alınan doku örneğiyle yapılır.

Başlıca belirtileri nelerdir?

baş ağrısı
  • İshal, enflamasyon, gaz ya da kabızlık gibi sindirim problemleri.
  • Kolların arka kısmında oluşan keratosis pilaris (ciltte tavuk görünümü). Bu, yağ asidi ve A vitamini eksikliğinden kaynaklanır.
  • Gluten içeren herhangi bir yiyecek tükettikten sonra yorgun hissetmek.
  • Romatizma, artirt, kolit ya da lupus gibi otoimmün hastalıkların oluşması.
  • Baş dönmesi ve denge kaybı gibi nörolojik problemler.
  • Düzensiz hormon seviyeleri.
  • Tekrarlayan migren.
  • Eklemlerde ağrı ve şişkinlik.
  • Anksiyete, depresyon ve öfori duyguları arasında gidip gelen ani ruh hali değişimleri.
  • Odaklanmakta zorluk çekmek.

Gluten hassasiyeti nasıl tedavi edilir?

meyve ve sebze

Yukarıda bahsettiğimiz belirtileri kontrol altına alarak kurtulabilmek için %100 glutensiz bir diyete bağlı kalmanız çok önemlidir. Gluten hassasiyeti ilaçlarla ya da başka yöntemlerle tedavi edilemeyen bir hastalık değildir.

Gluten içeren gıdalardan uzak durarak belirtilerinden tamamen kurtulabilirsiniz, böylece ince bağırsaklarınız aldığı hasardan sonra sağlığına yeniden kavuşabilir.

Az miktarda gluten tüketmenin bile belirtilerin yeniden ortaya çıkmasına sebep olacağını da belirtmek gerekir. %100 glutensiz diyetinize bağlı kalmazsanız gluten hassasiyeti veya çölyak hastalığı kronik hale gelecektir.

Dengeli bir beslenmeyle geçen ilk iki haftada belirtiler yavaş yavaş azalmaya başlayacaktır. Serolojik normalliğe geri dönmesi 6 ila 12 ay alabilir, fakat bağırsaktaki villi, planınıza veya tedaviye başladıktan ancak iki yıl sonra iyileşmeye başlar.

Bununla birlikte, çocuklar için sonuçlarını daha yavaş bir şekilde görürüz. Tedavinin temelinde dört tahılı hayatımızdan çıkarmak yatar: buğday, yulaf, arpa, çavdar ve türevleri.

Bu yazımıza da bir göz atın: Glutensiz Laktozsuz Kraker Nasıl Yapılır

Hangi yiyecekler gluten içerir?

gluten içeren gıdalar

Buğday ve un beslenmemizde oldukça sık kullandığımız malzemelerdir. Bu yüzden kullanmayı bırakmanız gereken bazı gluten içerikli gıdalar bulunmaktadır.

Gluten hassasiyetinden muzdaripseniz kaçınmanız gereken bazı yiyecek ve içecekler:

  • Bira
  • Mısır gevreği
  • Ekmek ve pasta
  • Kızartılmış yiyecekler
  • Salata sosları
  • Makarna
  • Kırmızı et ve deniz ürünleri yerine geçen alternatifler
  • Soya sosu
  • Çorba

Hangi yiyecekler gluten içermez?

  • Süt ile peynir, süzme peynir, krema ve yoğurt gibi diğer süt ürünleri.
  • Tüm et çeşitleri
  • Taze balık ve deniz ürünleri
  • Yumurta
  • Yeşillikler, sebzeler ve kök sebzeler
  • Meyve
  • Pirinç ve mısır
  • Baklagiller
  • Şeker ve bal
  • Yağlar ve tereyağı
  • Kahve
  • Portakallı, limonlu gazoz ve kola gibi meşrubatlar
  • Şarap
  • Kuruyemiş
  • Tuz
  • Doğal baharatlar
  • Zeytin
  • Ve daha nicesi!

Gluten hassasiyeti için hangi vitamin?

Vitamin takviyesi almak gluten hassasiyeti için bir gerekliliktir. Bunun sebebi, bağırsakların iç yüzeyinde oluşan hasardan kaynaklanan demir, kalsiyum ve diğer vitaminlerin emilimindeki azalmadır.

Üstelik, glutenli ürünlerin büyük bir kısmı vitamin ve mineraller içerir. Eğer bunlardan mahrum kalırsanız diyetinizin besleyici değeri düşük olacaktır. Bununla başa çıkmak için, size en uygun günlük almanız gereken glutensiz vitamin ürünlerine yönelik tavsiyeler verebilecek bir uzmanla görüşmelisiniz. 

Son olarak, gluten hassasiyetinin bir çözümü olduğunu da belirtmek gerekir. Bunun için sadece beslenmenizde ve yaşam tarzınızda bazı değişiklikler yapmanız gerekiyor. Bununla birlikte, bu hastalığa sahip olmak restoranlarda yemek yemeyi bırakmanız ve kendinizi izole etmeniz gerektiği anlamına gelmiyor.

Bir uzmanın tavsiyelerine uyduğunuz sürece endişe etmenize gerek yok. Yarının tadını çıkarabilmek için midenize bugünden iyi bakın.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.



Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.