Çölyak Hastalığı Olan İnsanlar İçin En İyi Diyet
Çölyak hastalığı için tek tedavi yaşamınız boyunca sıkı bir glutensiz diyet uygulamaktır. Bu hem daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir, hem de herhangi bir bağırsak lezyonunu onarabilir.
Glutensiz bir diyet içerisinde buğday, arpa, çavdar ve yulaf bulunan herhangi bir gıdayı tüketmemeye dayanır. Un, ekmek, makarna ve hamur işleri gibi yiyecekler genellikle bu gıdalar ile yapılır.
Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak hastalığı sindirim sisteminde görülen kronik bir bağışıklık sistemi problemidir. Vücut gluten adı verilen bir proteine karşı sürekli bir intoleransa sahip olduğunda ortaya çıkar. Bu protein de buğday, yulaf, arpa ve çavdar gibi bazı tahıllarda bulunur.
Bu hastalığa sahip olan bir kişi gluten yediğinde ince bağırsağın zarı yaralanır. Bundan dolayı bağırsağın besin maddelerini emme yeteneği azalır.
Tedavi edilmezlerse, çölyak hastalığı olan kişiler yetersiz beslenebilir ve bununla ilişkili çeşitli hastalıklar geliştirebilir.
Bu yazımızı da okuyun: Glutensiz Diyet Uygulamaya Başlamadan Atmanız Gereken 7 Adım
Çölyak Hastalığı Olan Kişiler İçin Glutensiz Diyetler
Çölyak ve Gluten Duyarlılığı Derneğinden Juan Ignacio Serrano, “Çölyak hastalığı teşhisi konan her vaka için beş ila sekiz arasında vakaya teşhis hala konmuyor. Gluten yemeyi bırakmayı kasıtlı olarak seçmiş olan insanları da hesaba katarsanız, glutensiz diyetlerin popülerliğinin patlamış olması şaşırtıcı değildir.”
Ancak, neyse ki, bu insanların restoranlarda sıkıntı çektikleri günler geride kalmıştır. Buna ek olarak, bunun için sevdiğiniz yemeklerden vazgeçmeniz de gerekmez ve pahalı olmayan ancak lezzeti harika olan glutensiz ürünler bulmak hiç olmadığı kadar kolay haldedir.
Serrano şu açıklamayı yapmıştır, “Glutensiz bir diyet uygulamak doğal bir diyeti takip etmenin ve sağlıklı bir hayat yaşamanın bir yoludur. Çölyak hastaları etiketlere her şeyden fazla bakar, işlenmiş gıdalardan kaçınır ve taze yiyecekler yerler.”
Glutensiz olmayan ekmekler ve makarnalardan kaçınmanın ötesinde, çölyak hastalığı olan insanların kullanabileceği daha birçok mutfak hilesi vardır.
Aşağıda glutensiz yemek pişirebilmeniz için bazı ipuçları bulabilirsiniz:
1. Çölyak Hastalığı İçin Yeni Unlar Deneyin
Kimin buğday, yulaf ya da karabuğday gibi şeylere ihtiyacı var ki?
Bu yeni unlar harika: pirinç, badem, soya, tapyoka, karnabahar ve nohut unları.
Ayrıca kinoa ya da yukka gibi süpergıdaların unlarını da kullanabilirsiniz. Bu unlar çölyak hastalığı olan insanlar için mükemmeldir. Bu yeni ve popüler unlar ile birlikte glutensiz diyetlerin sıkıcı olmasına kesinlikle gerek yoktur!
2. Gluten İçermeyen Ana Malzemeler Kullanın
Gluten içermeyen taze ürünler yemek çölyak hastalığı olan insanlar için çok önemlidir.
Örneğin et, balık, yumurta, meyve ve sebzeleri düzenli olarak yiyebilirsiniz.
3. Kendi Soslarınızı ve Hamurlarınızı Hazırlayın
Herhangi bir sos yaparken ya da sosun kıvamını yoğunlaştırmaya çalışırken herhangi bir topağın oluşmasını engellemek için elenmiş mısır unu kullanmak en iyisidir.
Eğer ekmek istiyorsanız patates püresi, öğütülmüş badem ya da doğranmış mısır gevrekleri ile ekmek yapabilirsiniz.
4. Bira Yerine Şarap İçin
Alkollü de olsa, alkolsüz de olsa, bira gluten içerir. İyi haber şu ki; şarap, vermut ve diğer likörler bu buğday proteinini içermez. Tahıllardan yapılanlar da içine dahil olmak üzere yüksek alkollü içecekler gluten içermez.
Bu tip içeceklerde damıtma (distilasyon) süreci glutenin herhangi bir izini ortadan kaldırır.
Bu arada, biradan vazgeçmek istemeyen insanlar da birçok diğer glutensiz alternatifin keyfini çıkarabilir.
Bu yazımızı da okuyun: Alkol Tüketimi ve Sağlığınız Üzerinde Bıraktığı 10 Etki
5. Önceden Pişirilmiş Yiyecekleri Yemeyin
Her zaman önceden pişirilmiş ve işlenmiş yiyeceklerden kaçınmalısınız. İşlenmiş gıdalar yemenin riskleri vardır. Ve önceden pişirilmiş yiyecekler içinde gluten yokmuş gibi görünebilse de bir katkı maddesi olarak gluten içerebilirler.
Kanunlar şirketlerin kullandıkları un ve nişasta türlerini belirtmelerini gerekir. Ancak yine de, çapraz bulaşma riskine karşı bu ürünlerden kaçınmak daha iyidir.
Eğer yine de arada sırada işlenmiş gıdalar yemeye karar verirseniz etiketlere ve ürünün içindekilere dikkat edin.
6. Ahşap Mutfak Aletlerinizi Değiştirin
Mutfakta masalar, kepçeler, ya da bıçakların saplarında ahşap kullanmanızı önermiyoruz. Ahşap çok gözeneklidir ve gluten partiküllerini emebilir.
Onun yerine metal, plastik, silikon ya da diğer materyallerden yapılmış eşyaları kullanmak daha iyidir.
Son olarak, çölyak derneklerinin size yardımcı olmak için orada olduğunu unutmayın. Ek olarak, eğer herhangi bir sorunuz ya da probleminiz varsa bu derneklere gidebilirsiniz. Eğer belirli gıdalardan kaçınır ve sağlıklı bir yaşam stilini sürdürürseniz çölyak hastalığınızı kontrol altında tutabilirsiniz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Olivencia Palomar M. P.. Enfermedad celiaca. Rev. esp. enferm. dig. [Internet]. 2005 Sep [citado 2019 Feb 07] ; 97( 9 ): 672-672. Disponible en: http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1130-01082005000900009&lng=es.
- Kagnoff, M. Overview and Pathogenesis of Celiac Disease. Gastroenterology 2005; 128: s10-s8.
- Murray JA, Watson T, Clearman B, Mitros F. Effect of a gluten-free diet on gastrointestinal symptoms in celiac disease. Am J Clin Nutr. 2004 Apr; 79(4):669-73.
- Thomas T. Helping celiac disease patients adapt to a gluten-free diet. Community Nurse. 2000 Jul; 6(6):19-22.
