Depresyon Gelişimi: 5 Önemli Risk Faktörü
Depresyon gelişimi nasıl ortaya çıkar? Depresyona yol açabilecek risk faktörleri nelerdir? Bu soruların cevaplarını biliyor musunuz?
Depresyon, bir ruh hali bozukluğu olarak sınıflandırılır. Depresif kişiler, sinirlilik, hayata karşı duyulan ilginin kaybolması ve davranış değişikli gibi belirtilerin yanı sıra derin bir üzüntü duygusu da hissederler.
Bu durumun kaynağı biyolojik de olabilir, koşullara dayalı da olabilir. Uzmanlar, depresyonun, hormonal dengesizlikler, çevresel faktörler veya belli olayların ve durumların etkileri nedeniyle beynin kimyasında oluşan değişikliklerden kaynaklandığını söylerler.
Ancak depresyon aynı zamanda belli kötü alışkanlıklardan da kaynaklanabilir.
Depresyon Gelişimi: 5 Önemli Risk Faktörü
Şiddetli üzüntü hissedilen dönemlerin hepsinin depresyon anlamına gelmediğini unutmamakta fayda var. Bir kişi, depresyon teşhisi konmaya yeterli şiddette semptomlar göstermeden de üzüntülü ve travmatik olaylar yaşayabilir.
Tıp uzmanları bu bozukluğu ciddi bir tıbbi durum olarak görürler. Bunun nedeni düzgün bir şekilde tedavi edilmediğinde ölümcül sonuçlara yol açabilecek olmasıdır.
Depresyonu olan bir kişinin hayat kalitesi önemli ölçüde düşer. Öyle ki günlük aktivitelerini bile gerçekleştiremedikleri bir noktaya varabilir. Hatta bazen depresyon, başka sağlık sorunlarının gelişmesine bile yol açabilir.
Depresyon oldukça karmaşık bir bozukluktur. Bu nedenle bu hastalığın gelişimini açıklayan tek bir neden yoktur. Hatta araştırmacılar, depresyona yol açabilecek onlarca faktör olduğunu ifade etmişlerdir.
En endişe verici şey de bu faktörlerin çoğu yaşam tarzımızın bir parçası olduğu için onları gözardı etmeye meyilli oluşumuzdur.
Risk faktörlerinin neler olduğunu bu yazıda bulabilirsiniz.
Bunu da okuyun: Depresyonun Beyin Üzerindeki 4 Etkisi
1. Kötü beslenme depresyona yol açabilir
Sağlıksız yiyecekler tüketmek sayısız sağlık sorunuyla ilişkilendirilir. Bunların arasında strese ve depresyona karşı daha yüksek duyarlılık da vardır.
Kötü beslenme, depresyon dahil akıl sağlığı sorunlarıyla yoğun bir şekilde ilişkilidir. İyi beslenme ihtiyacını gözardı etmek kolaydır. Ancak kötü beslenmek, sinir sisteminizde ve beyin kimyanızda değişikliklere yol açabilir.
Örneğin yağın ve sağlıksız yiyeceklerin sık tüketilmesi, daha yüksek depresyon ve stres riskiyle ilişkilidir. Sağlıksız yiyecekler size geçici bir zevk yaşatırlar ancak hormonel aktivitede yarattıkları değişiklikler nedeniyle depresyona yol açabilirler.
Bu yüzden omega 3 yağ asitleri, protein, antioksidan, vitamin ve mineral açısından zengin besin kaynaklarıyla sağlıklı bir şekilde beslenmeye çalışın.
2. Yeterince uyumamak depresyona yol açabilir
Hayat kalitenizin iyi olmasını istiyorsanız, ideal olan kesintisiz bir şekilde günde 7-8 saat uyumanızdır.
Bu dönemde vücut, günün başka zamanlarında gerçekleştiremediği bir dizi süreci gerçekleştirir. Bu nedenle uykunuzda bölünmeler oluyorsa ya da uykuya dalmakta zorlanıyorsanız, bu durumun sebep olduğu negatif etkilerle karşılaşabilirsiniz.
Uykusuzluk ve diğer uyku bozukluklarının depresyon ile yakından ilişkili olduklarını not etmekte fayda var. Hatta bazı çalışmalar iyi uyumayan insanlarda depresyon gelişimi riskinin, düzgün uyuyan insanlara oranla 10 kat daha fazla olduğunu ortaya koymuştur.
3. Sosyal ağları çok fazla kullanmak depresyona yol açabilir
Son zamanlarda yapılan çalışmalar sosyal ağların aşırı kullanımıyla depresif davranışlar arasında bir ilişki olduğunu gösterdi.
Son yıllarda sosyal ağ kullanımıyla akıl sağlığı bozuklukları arasındaki ilişkiyi inceleyen pek çok çalışma yapıldı. “Journal of Social and Clinical Psychology”de yayınlanan bir çalışma sosyal ağların kullanımının depresyon ve yalnızlık hissi gibi negatif duygularda rol oynayabileceğini gösterdi. Sürekli yapılan sosyal karşılaştırma veya zorbalık bu negatif etkileri açıklayabilir.
Sosyal ağların ölçülü bir şekilde kullanılması genellikle büyük bir etki yaratmasa da bu platformlarda uzun süre kalmak olumsuzluk doğurabilir. Bu yüzden genel tavsiye sınır koymak veya kullanımı azaltmaktır.
4. Çok fazla alkol kullanmak depresyona yol açabilir
Alkollü içeceklerin fazla kullanımı beyin aktivitesinde değişikliğe yol açabilir. Bu da depresyon ataklarına yol açabilir veya halihazırda gerçekleşen atakları kötüleştirebilir.
Alkolikler genellikle iş ve aileyle ilgili sorumluluklarını yerine getiremezler. Bu da negatif etkilere katkı sağlar. En endişe verici şey bir kişinin hem alkolizmle hem de depresyonla mücadele etmesidir. Bu durumda bağımlılıktan kurtulmak daha da zorlaşır.
Bu yüzden depresyonda olanlar ve alkolü fazla kullananlar sürekli profesyonel destek almalıdırlar. Aileleri de bu kişilere her zaman destek olmalıdır. Ayrıca bu iki durumdan muzdarip olan kişi çeşitli türde terapilere de katılmalıdır.
5. Toksik ofis ortamı depresyona yol açabilir
İş ortamınız ruh halinizi önemli ölçüde etkiler. Bu nedenle akıl sağlığınızı da negatif bir şekilde etkileyebilir.
Stres, anksiyete ve depresyon yaşayan pek çok hasta aynı zamanda toksik veya gergin bir iş ortamında çalışmaktadır.
Peki, bu ne anlama gelir?
Buna tacizden tutun, aşırı çalıştırılan çalışanlara, düşük ücretten tutun, iş arkadaşları veya yöneticiyle kurulan sağlıksız ilişkilere her şey dahildir. Bu faktörlerin hepsi psikolojik bozulmaya katkı sağladıkları için depresyona da yol açabilirler. Aşırı stres kortizolün ve diğer hormonların üretiminin artmasını sağlar.
Bazı basit stratejilere başvurarak bu durumdan kaçınmaya yardımcı olabilirsiniz.
Örneğin dinlenmek için mola verin, aşırı çalışmaktan kaçının ve dinlendirici müzikler ve aromaterapiyle iş ortamınızı iyileştirin.
Kendinize iyi bakın
Depresyona yol açabilecek bu 5 risk faktöründen size tanıdık gelenler oldu mu?
Cevabınız evetse, yaşam tarzınızı değiştirmeyi denemek için adımlar atın. Böylece ortaya çıkabilecek negatif sonuçların önüne geçebilmiş olursunuz.
Depresyonun profesyonel tedavi gerektiren ciddi bir hastalık olduğunu unutmayın. Depresyon belirtileri yaşıyorsanız hemen profesyonel yardım alın.
Unutmayın, depresyon tedavi edilebilir ancak her zaman önlenemez. Bu nedenle her koşulda riskinizi azaltmak için bu risk faktörlerini aklınızda tutmaya çalışın.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Tsuno, N., Besset, A., & Ritchie, K. (2005). Sleep and depression. Journal of Clinical Psychiatry. https://doi.org/10.4088/JCP.v66n1008
- Benca, R. M., & Peterson, M. J. (2008). Insomnia and depression. Sleep Medicine. https://doi.org/10.1016/S1389-9457(08)70010-8
- Woods, H. C., & Scott, H. (2016). #Sleepyteens: Social media use in adolescence is associated with poor sleep quality, anxiety, depression and low self-esteem. Journal of Adolescence. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2016.05.008
- Hunt, M. G., Marx, R., Lipson, C., & Young, J. (2018). No More FOMO: Limiting Social Media Decreases Loneliness and Depression. Journal of Social and Clinical Psychology. https://doi.org/10.1521/jscp.2018.37.10.751
- Taylor, D. J., Lichstein, K. L., Durrence, H. H., Reidel, B. W., & Bush, A. J. (2005). Epidemiology of insomnia, depression, and anxiety. Sleep. https://doi.org/10.1093/sleep/28.11.1457
- Boden, J. M., & Fergusson, D. M. (2011). Alcohol and depression. Addiction. https://doi.org/10.1111/j.1360-0443.2010.03351.x
- Bonde, J. P. E. (2008). Psychosocial factors at work and risk of depression: A systematic review of the epidemiological evidence. Occupational and Environmental Medicine. https://doi.org/10.1136/oem.2007.038430
- Health and Safety Executive. (2018). Work related stress, anxiety and depression statistics in Great Britain, 2018. In Health and Safety Executive. https://doi.org/10.1083/jcb.201205106
-
Li, Y., Lv, M. R., Wei, Y. J., Sun, L., Zhang, J. X., Zhang, H. G., & Li, B. (2017). Dietary patterns and depression risk: a meta-analysis. Psychiatry research, 253, 373-382.
-
Riemann, D., & Voderholzer, U. (2003). Primary insomnia: a risk factor to develop depression?. Journal of affective disorders, 76(1-3), 255-259.
-
Thase, M. E., Salloum, I. M., & Cornelius, J. D. (2001). Comorbid alcoholism and depression: treatment issues. The Journal of Clinical Psychiatry.
-
Evolahti, A., Hultcrantz, M., & Collins, A. (2006). Women’s work stress and cortisol levels: a longitudinal study of the association between the psychosocial work environment and serum cortisol. Journal of psychosomatic research, 61(5), 645-652.