Doğaya Attığımız En Yaygın Nesnelerin Ayrışması Ne Kadar Sürer?

Bir cam kavanozun bozulması için 4000 yıl geçmesi gerektiğini biliyor muydunuz? Bu yazımızda her gün kullandığımız nesnelerin doğada ayrışma sürelerinden bahsedeceğiz.

Yalnızca doğaya bıraktığımız en yaygın nesnelerin ayrışmasının ne kadar sürdüğünü bildiğimizde, ürettiğimiz çöpün ne denli zarar verdiğinin farkına varabiliriz. Bazı ürünlerin bozulma süresini bilseydik, onları kullanmaktan kaçınır veya en azından tüketimini azaltırdık.

Geri dönüşümün önemi, belirli işlemleri uyguladıktan sonra nesneleri başka şekillerde yeniden kullanmanın ötesine geçer. Evrenin sağlığına katkıda bulunmak, ormanlara, doğaya, plajlara ve savanlara verdiğimiz zararın etkisinden kurtarmakla mümkün olur.

Nesnelerin ayrışması: Kağıt ve karton

Kağıt, karbonhidrat dünyasına ait binlerce glikoz molekülünden oluşan bir polimer olan selülozdan yapılmıştır. Bir bitkinin ana bileşenlerinde bulunur ve üretimi sırasında geçirdiği farklı işlemlere göre son halini alır.

Uzun bir geçmişe sahip olmanın yanı sıra, kağıt her yerde mevcuttur: ev, iş yeri, okul, ofisler. Bir formu doldururken, bir kitap satın alırken veya elle bir not yazarken, kağıt gerekli gibi görünür.

Bir kağıt yaprağını her imha ettiğimizde, çevrede parçalanması 5 ile 12 ay sürecektir. Çok uzun bir zaman dilimi gibi görünmemektedir ancak doğru biyolojik bozulması için gerekli koşullarda olması gerekir. Yani bu sürecin doğal olarak gerçekleşmesi için ışık, su ve oksijen alması gerekir.

Alüminyum nesnelerin ayrışması

Alüminyum hafif metaller grubundadır ve daha hafif yük gerektiren bazı yapılarda çeliğin yerini almak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Aynı şekilde inşaatta, otomotiv ve havacılık sektöründe ve ambalaj imalatında kullanılmaktadır.

Bu anlamda alüminyum kutular %95’e varabilen çok yüksek bir geri kazanım oranı ile geri dönüştürülebilir. Hemen hemen tüm ambalajlar, geri dönüşüm ve yeniden kullanmak amacıyla yeniden kazanılır. Kutu çöpe giderse ve geri dönüştürülmezse, aşınmaya uğraması yaklaşık 10 yıl sürecektir.

Bununla birlikte, çoğumuzun kesinlikle kullandığı çok yaygın ambalaj türü, selüloz, polietilen ve alüminyumdan yapılan tetra briktir. Bu durumda tamamen parçalanması 30 yıl sürecektir.

Plastik nesnelerin ayrışması

Plastik, petrol türevlerinden yapılan sentetik bir malzemedir. Her türlü nesnenin üretiminde kullanılmasının birçok avantajı olması nedeniyle, kullanımı aşırı hale gelmiş ve tüm ekosistemler için bir tehdit haline gelmiştir.

Plastik nesneler, ayrışması en uzun süren grup içindedir. Yüzyıllardan bahsediyoruz. Bozulması 500 yıla kadar sürebilir. Çünkü parçalanmazlar, ancak dünya çapında denizde, plajlarda ve topraklarda kalan mikroplastiklere dönüşürler.

Piller

Piller, aralarında sağlığa ve çevreye çok zararlı olanlardan bahsedebileceğimiz çeşitli maddelerden yapılmıştır: magnezyum dioksit, cıva, nikel ve kadmiyum. Küçük miktarlarda zarar vermeyebilirler ancak binlerce tondan bahsedersek vereceği zarara olan bakış açımız kökünden değişir.

Farklı pil türleri vardır: karbon-çinko, alkalin, lityum. Her birinin farklı kullanımları olmasına rağmen, hepsi toprağı ve suyu az ya da çok kirletir.

Parçalanma süreci başladığında, katmanları endişe verici bir kirletici güce sahip olan cıva gibi metalleri serbest bırakır. Sadece bir pil 3.000 litre suyu kirletirken, cıva pil ise 600.000 litreyi kirletir.

Cam

Cam, silis kumu ve kuru metal oksitlerden yapılan, 1000ºC’den daha yüksek sıcaklıklara ulaşabilen bir reaktöre konan, biçimsiz bir seramik malzemedir. Katı bir kıvama geldiğinde şekillenmesine izin veren kalın kıvamda bir sıvı oluşturur.

Şişeler, kavanozlar, pencereler, araç ön camı, lambalar … tüm bu cam unsurlar hayatın bir parçasıdır. Hatta o kadar görünmez olurlar ki, onları fark etmeyiz. Cam objelerle ilgili iki figür vardır ki bunlar kör olmanın yanı sıra şok edicidir. Bozulması 4000 yıl sürer ve %100 geri dönüştürülebilir.

Bu, ambalajı geri dönüştürmek gibi çok az şey yaparak bile gezegene binlerce yıl sağlık verebileceğimiz anlamına gelir.

Nesnelerin doğada çözünme süresi

Bilim adamları, en yaygın nesnelerin ayrışmasının ne kadar sürdüğünü bulmak için farklı testlere güvenmektedir. Bu gibi durumlarda, karbondioksit üretim oranı veya organizmaların oksijen tüketimi ölçülür.

Örneğin, elma kabuğu ve plastik torba gibi toprak ve mikroorganizmaların bulunduğu bir kaba organik atıkları koyup hava sirkülasyonu oluşmasını sağlar. Günler geçtikçe bu mikroorganizmalar malzemeleri sindirir ve üretilen karbondioksit miktarı doğada çözünmesinin bir göstergesidir.

Plastik poşet atıldığında, organizmalar tarafından gıda olarak görülmedikleri için karbondioksit tüketimi söz konusu değildir. Bu malzemenin biyolojik olarak parçalanmadığı, ancak ışıkla parçalanabildiği ve güneşten gelen ultraviyole radyasyona yanıt verdiği anlamına gelir.

Bilim adamları, bu tür bir parçalanmaya dayanarak, bir plastik poşetin mikroskobik parçacıklara dönüşmesinin yüzyıllar boyunca süreceğini tahmin etmektedir. Daha önce bahsettiğimiz nesnelere ek olarak, günlük kullandığımız diğer elementlerin bozulma sürelerini de sizlerle paylaşmak istiyoruz.

Doğada en geç ayrışan nesneler bize kırmızı alarm verir

Çevrenin bozulması, atıkların doğada çözünmeye başlamasıyla başlar. Attığımız her şeyin ayrışma sürecine başlayacağını, çevreye ve bize zararlı toksinleri salacağını unutmayın.

Malzemelerin parçalanması için yıllar, yüzyıllar ve bin yıllar geçmesi gerekse de, önemli olan yeryüzünün sağlığının bizim elimizde olduğunun farkına varmamızdır. Sizi atık yönetiminin bir parçası olan üç R konseptini uygulamaya davet ediyoruz: azaltın (Reduce), yeniden kullanın (Reuse) ve geri dönüştürün (Recycle).

Doğadaki en yaygın nesnelerin ayrışmasının ne kadar sürdüğünü bildiğimize göre, çok az çabayla bile gezegeni korumaya yardımcı olabiliriz.