Doman Yöntemi İle Erken Yaşta Okuma Öğretimi

Üç yaşındaki çocuğunuzun bir kitap okuduğunu duymak ister misiniz? Eğer öyleyse, Glenn Doman Yöntemini kullanmaya başlayın. Bu yöntem çocuklarda bilişsel yetenekleri teşvik etmek için tasarlanmıştır.

Üç yaşından küçük bir çocuğun okumayı öğrenmesi mümkündür. Bu fikir sizi büyülüyorsa, Doman Metodu ilginizi çekebilir. Küçük çocuklara okumayı öğretmenin onaylanmış bir yoludur.

Doman Yöntemi, Philadelphia’daki İnsan Potansiyelinin Başarısı Enstitüsünün kurucusu olan Kuzey Amerikalı Doktor Glenn J. Doman’ın tasarımıdır. Bu araştırmacı doktor, yönteminin geleneksel hece yönteminden çok daha etkili olduğunu ortaya koymuştur.

Başlangıçta, Doman Metodun beyin hasarı olan çocuklara yardım için bir geliştirilmiş bir araçtı. Ancak, metodun geliştiricisi bilişsel yeteneklerin artmasıyla elde edilen mükemmel sonuçları görünce araştırmasını yönünü değiştirdi. Yöntemin sağlıklı çocuklar üzerindeki etkilerini, onlara erken yaşta okumayı öğretmenin sonuçlarını analiz etmeye odaklandı.

Doman Yöntemi Nedir?

Glenn Doman, öğrenmenin en etkili olduğu dönemin herhangi bir çocuğun yaşamının ilk yıllarında yoğunlaştığını keşfetti. Bu kavramı “Bebeğinize Okuma Nasıl Öğretilir” adlı kitabında anlattı.

Aslında, bir çocuğun hayatının ilk altı yılının “dehanın doğuşu” olarak bilinen dönem olduğunu söyledi. Çünkü ortalama bir çocuğun ilk 6 yılında yaşamlarının diğer herhangi bir anından daha büyük bir entelektüel yeteneği bulunmaktadır. Bunun nedeni, yetişkin dünyasında hakim olan mitlerle henüz kirlenmemelerinden dolayı hala korkusuz ve gerçekten sezgilerine güvenebilir şekilde kalmalarıdır.

Çocuklar, sözcükleri ve anlamlarını tanımaları için yeterince teşvik edildikleri sürece, erken yaşta okumayı öğrenebilirler. Bunu yapmak için, çocuğun aşina olduğu kelimelerle resimlerin yeterince büyük boyutta kullanılması önemlidir; böylece çocuk kelimenin hemen yanındaki resmi tanıyabilir.

Doman Metodu, okumayı öğrenmenin, konuşmayı öğrenmekle aynı olduğunu iddia etmektedir. Yani, bebek bir kelime duyduğunda veya gözleriyle bir şey gördüğünde beyindeki aynı elektro-kimyasal darbeler tetiklenir. Bu nedenle, bebek konuşmayı ve okumayı öğrenmek için aynı çabayı gösterir.

Ancak her iki şeyi de aynı anda öğrenebilmeleri nasıl mümkün olabilir?

Bunun nedeni, beynin her iki yarım küresinin aynı anda uyarılmasıdır. Bir çocuk, harfleri ayırmak zorunda kalmadan kelimeleri bir bütün olarak algılar ve gördüğü resimler de aklında aynı anda canlanır

Erken Yaşlarda Okuma Nasıl Öğretilir?

Bu öğrenme tekniği her çocuğun karakteristik özelliklerine uyarlanır. Bu kolay ve eğlenceli bir işlemdir. Temel olarak, içinde kelimeler yazan beş kart günde üç defa hızlıca gösterilir. Ardından her gün beş tane daha kart eklenerek devam edilir.

Yazılı kelimeler aynı kategoride yer almalıdır: insan vücudunun bölümleri, aile üyeleri, renkler, hayvanlar, oyuncaklar ve eylemler. Bununla birlikte, bu kategorilerin seçimi aynı zamanda çocuğun günlük rutinine de uymalıdır.

İşte çalışma şekli:

• Beyaz bir kağıda bir kelime yazın. Kelimelerdeki harfler ayrık şekilde, küçük harflerle ve kırmızı renkte yazılmalıdır.
• Beş kelimelik gruplar, her seferinde bir kategori olarak hazırlanmalıdır.

Genel olarak, bu erken yaşta okumayı öğrenme süreci beş adımda gerçekleştirilir.

İlk Adım: Basit Kelimeler

İlk aşama için mümkünse tek heceli kelimeleri seçin. İsimleri kategoriler halinde kullanın (aile, hayvanlar, yiyecek, renkler), ardından eylemleri (fiilleri) tanıtın. Doman Metodunu öğretmek için kelimeleri gösterme süreci şöyledir:

• İlk gün, aynı kategorideki beş kelimeyi günde üç kez gösterin.
• İkinci gün, önceki günden beş kelimeyi ve farklı bir kategoriden beş yeni kelimeyi gösterin.
• Ardından, üçüncü gün, önceki on kelimeyi gösterin ve yeni bir kategoride beş kelime daha ekleyin.
• Dördüncü günde, önceki günde kullandığınız onbeş kelimeyi ve farklı bir kategoriden beş kelimeyi gösterin.
• Son olarak, beşinci günde, daha önce gördükleri yirmi kelimeyi ve yeni bir kategoride beş yeni kelimeyi gösterin.

Doman Metodu beş günlük gruplar halinde yapılır. İlk haftayı tamamladıktan sonra, bir sonraki hafta kategorilerinden birini kaldırın ve yeni bir tane ekleyin.

Buradaki temel fikir çocuğu sıkmamaktır. Günde 25’ten fazla kart göstermemelisiniz. Ayrıca, 25 kartı bir kerede asla göstermeyin. Beşli gruplar ve kategoriler halinde gösterin.

Seanslar 15 ile 30 dakika arasında sürmeli ve her karta yalnızca bir saniye tahsis edilmelidir. Yani, kartlar çocuğa hızlı bir şekilde gösterilir ve kelimeleri tekrarlamaları gerekmez. Bir şeyler öğretmeye çalışırken bir çocuğu asla zorlamayın. Öğrenme sürecindeki coşku ve motivasyon en temel şeydir.

Benzer şekilde, bu oyun eğlenceli olmalı ve beklenti oluşturmalıdır. Kelimeyi yüksek sesle ve net söylerken çocuğunuza bakın. Kategoriyi her değiştirdiğinizde, kartları karıştırmayı deneyin.

Ayrıca, aynı harfle başlayan iki kelime arka arkaya yer almamalıdır.

İkinci Adım: Kelime Çiftleri

İkinci aşama, çocuk 150 kelimeyi tamamladıktan sonra başlar. Bu aşamada, bir ismi sıfatla eşleştirerek oluşturduğunuz kelime çiftlerini kullanmanız gerekir. Ayrıca renkleri de değiştirmeniz gerekecektir. Başka bir deyişle, renklerin adları artık beyaz kartlarda değil, aynı renkteki bir kartta yazılmalıdır.

Her hafta, ilk aşamadaki tek kelime oyunlarıyla birlikte iki takım kelime çifti (her bir takım beş çift) göstereceksiniz. Bu, iki takım kelime çiftini ilk aşamadaki tek kelimelerin kategorileriyle birlikte göstereceğiniz anlamına gelir.

Üçüncü Adım: Kısa İfadeler

Bu aşamada, yaklaşık beş cm yüksekliğinde harfler kullanarak kartlar hazırlamalısınız. Burada, her karta bir isim ve birleşik fiil içeren iki veya üç kelimeden oluşan bir cümle yazılır. Örneğin, “Anne yürüyor” veya “Dede yemek yiyor”.

Bu kartlarla birlikte yaklaşık on sayfadan oluşan bir kitap hazırlayabilirsiniz. Bu kitabı çocuğunuza günde iki veya üç kez okuyun.

Dördüncü Adım: Cümleler

Bu aşamada, siyah mürekkeple yazılmış yaklaşık 2.5 cm yüksekliğinde harflerle cümleler oluşturacaksınız. Şimdi, “Babam pilav yiyor” cümlesinde olduğu gibi isimlere ek koyma zamanı.

Burada da üçüncü adımda yaptığınız gibi bir kitap oluşturacak, ancak dördüncü adımdaki daha karmaşık cümleleri kullanacaksınız.

Beşinci Adım: Hikayeler

Artık kitapların tadını çıkarmanın vakti geldi. Bu adımda, çocuğunuz içinde 50 ile 100 kelime olan hikayeleri anlayabilecek duruma gelir. Normal bir hız ve tonlama ile çocuğa günde iki veya üç kez yüksek sesle okuyun.

Tercihen, sayfa başına yalnızca bir cümle içeren ve resimlerin cümlelerden ayrı bir sayfada yer aldığı kitapları seçin. Hikayeler çocuğunuzun ilgi alanlarına yakın olmalı ve ayrıca size de çocuğunuza yeni kelimeler öğretme fırsatı sunmalıdır.

Doman Yöntemi: Son Hususlar

Her çalışma oturumunun sonunda çocuğunuza sarılın ve başardıklarını övün. Doman yönteminde erken yaşta okuma öğretimi sürecinde başarıyı garantilemek için olumlu pekiştirme işin temelidir.

Doman’a göre, yürümeye başlayan bir yaşındaki çocuk zaten kelimeleri tanıyabilir. İki yaşına geldiğinde ise bu tüm ifadeleri tanıyabilir. Üç yaşına geldiğinde ise gösterdiğiniz kartları okuyor ve zevk alıyor olacaklardır.

Daha sonra, yazılı ve sözlü dilin kurallarını keşfetmek çocuğunuza kalır. Okumayı öğrendikten sonra, muhtemelen Doman Yöntemi sürecinde zaten öğrenmiş oldukları alfabeyi çocuğunuza resmen öğretebilirsiniz.