Gluten İntoleransı Yaşadığınızın 10 Belirtisi
Gluten intoleransı nedeniyle son yıllarda gün geçtikçe daha çok ürünün üzerinde “gluten içermez” etiketini görmeye başladık. Ancak pek çok kişi bu ürünleri esas önemlerinin farkında olmadan tercih ediyorlar.
İlk olarak glutenin ne olduğunu açıklayarak başlayalım, gluten buğday, çavdar ve arpa gibi besinlerde bulunan bir proteindir.
Pek çok kişide gluten tükettikten sonra bir rahatsızlık görülmese de gluten bazı kişilerde sağlık sorunlarına ve çeşitli rahatsızlıklara neden olabilir.
Şu ana dek bu proteinle ilişkilendirilen 55 hastalık bulunmaktadır ve gluten intoleransı olan kişilerin neredeyse %99’una resmi bir teşhis daha konmamıştır.
Bu sebeple bu yazımızda gluteni beslenme düzeninizden çıkartmanız gerekip gerekmediğini anlamanıza yardımcı olacak belirtileri sizlerle paylaşacağız. Bu belirtilerin neler olduklarını keşfedin.
1. Sindirim sistemi sorunları
Gluten intoleransının en yaygın belirtilerinden birisi sindirim sistemi ve bağırsak rahatsızlıklarıdır. Gluten içeren besinleri tükettikten sonra aşağıdaki rahatsızlıkları hissedebilirsiniz:
- Karın şişmesi
- İshal veya kabızlık
- Gaz
- Karın ağrısı
- Huzursuz bağırsak sendromu
Bu rahatsızlıklardan kurtulmak için genelde gluten proteinini içeren besinleri tüketmeyi tamamen kesmelisiniz.
Bu yazımızı da okumanızı öneriyoruz: Pelvik Inflamatuvar Hastalık Nedir?
2. Bitkinlik
Buğday veya gluten içeren başka bir tahıl tükettikten sonra bazı kişiler kendilerini çok yorgun hissederler ve konsantre olmakta zorlanırlar. Sürekli bitkin veya güçsüz hissediyorsanız, beslenme düzeninizde bir değişiklik yapmanız gerekiyor olabilir.
3. Baş ağrısı
Bu protein bedeninizin normal enflamatuar işleyişinde dengesizliğe neden olup, sinir sisteminizin işleyişini etkileyebilir. Eğer gluten intoleransınız varsa bu, en yaygınları baş ağrısı ve migren olan çeşitli reaksiyonlara neden olabilir.
4. Hormon dengesizliği
Adet öncesi sendromu, polikistik over sendromu ve kısırlık gluten intoleransı ile ilişkili olabilir. Bazı jinekologlar ve doktorlar, eğer bu tarz bir rahatsızlığınız varsa gluten içeren besinleri tüketmemenizi öneriyorlar.
5. Eklem rahatsızlıkları
Demin de dediğimiz gibi gluten intoleransı olan kişilerin enflamatuar tepkileri normalden daha yüksektir ve bu zararlı reaksiyonlara neden olur. Bu şişme ve ağrı şeklinde eklemlerde görülebilir ve en yaygın olarak el ve dizler etkilenmektedir.
6. Keratosis pilaris
Keratosis pilaris, ciltte çıkan açık kırmızı renkli ufak kabarıklıklardır ve halk arasında tavuk derisi hastalığı olarak bilinir.
Bu duruma, uzun süre gluten tüketiminin sindirim sisteminde ve bağırsaklarda neden olduğu hasar sebebiyle A vitamini ve çeşitli yağ asitlerinin düzgün emilememesi neden olur.
7. Fibromiyalji
Fibromiyalji eklem ve kaslardaki sürekli ağrı ve sertliktir. Diğer belirtilerin aksine, fibromiyalji kaynağı tam olarak belli olmayan, uzun süreli ağrılara neden olur.
Bu duruma başka etkenler de neden olabilir ancak gluten tüketimini kesmeniz, durumu kontrol altına almanıza yardımcı olacaktır.
Şu da ilginizi çekebilir: Gluten Yemeyi Bırakmak için 5 Neden
8. Nörolojik etkiler
Gluten merkezi sinir sisteminde enflamasyona neden olarak bağışıklık sisteminin güçsüzleşmesine ve baş dönmesi, karıncalanma gibi belirtilere neden olabilir.
9. Otoimmun hastalıklar
Sürekli gluten tüketen kişilerin otoimmun hastalık riski, tüketmeyen kişilere kıyasla oldukça yüksektir. Bu protein enflamasyon seviyelerini yükseltir ve çeşitli rahatsızlıklara neden olur:
- Psoriyazis (sedef hastalığı)
- Ülseratif kolit
- Sklerodermi (deri sertleşmesi)
- Lupus (deri veremi)
- Romatoid artrit
- Skleroz
- Hashimoto tiroiditi
10. Davranış bozuklukları
En yaygın görülen psikolojik rahatsızlıkların bazıları, gluten tüketimi kesildiğinde iyileşme göstermektedir. Bunlardan bazıları:
- Anksiyete
- Depresyon
- ADHD (dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu)
- Stres
- Asabiyet
Gluten intoleransının belirtileri kişiden kişiye göre değişebilir ve bu sebeple genelde başka rahatsızlıklarla karıştırılabilir. Örneğin çölyak hastalığı olan bir hastaya doğru teşhis konması 6 ila 10 yıl sürebilir.
Eğer bu yazımızda bahsettiğimiz belirtileri gösteriyorsanız bir doktora danışıp gluten içeren besinleri tüketmeyi bırakmak sizin için faydalı olacaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- American College of Allergy Asthma and Immunology ACAAI (2023) Alergia al trigo. Consultado el 24 de agosto de 2023. https://acaai.org/allergies/allergic-conditions/food/wheat-gluten/
- Barbaro, M. R., Cremon, C., Stanghellini, V., & Barbara, G. (2018). Recent advances in understanding non-celiac gluten sensitivity. F1000Research, 7, 1-8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6182669/
- Bruzzese, V., Scolieri, P., Pepe, J. (2021). Efficacy of gluten-free diet in patients with rheumatoid arthritis. Revista Reumatismo, 72(4), 213-217 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33677948/
- Cenni, S., et al. (2023). The Role of Gluten in Gastrointestinal Disorders: A Review. Journal Nutrients, 15(7), 1-14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10096482/
- Clappison, E., Hadjivassiliou, M., Zis, P. (2020). Psychiatric Manifestations of Coeliac Disease, a Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients, 12(1), 1-16. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7019223/
- Federación de asociaciones de celíacos de España (2023). Enfermedad celíaca. Enfermedades asociadas. Consultado el 24 de agosto de 2023. https://celiacos.org/enfermedad-celiaca/enfermedades-asociadas/
- Isasi, C. (2014). Fibromyalgia and non-celiac gluten sensitivity: a description with remission of fibromyalgia. Rheumatology International Journal, 34(11), 1607-1612. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4209093/
- Losurdo,G., Principi,M., Lannone, A., Amoruso,A., Lerardi,E., Di Leo, A., Barone. M. (2018). Extra-intestinal manifestations of non-celiac gluten sensitivity: An expanding paradigm. World Journal of Gastroenterology, 24(14), 1521-1530. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5897856/
- Mayo Clinic. (12 de septiembre de 2023). Celiac disease. Consultado el 11 de octubre de 2023. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/celiac-disease/symptoms-causes/syc-20352220
- Mansueto, P., et al. (2023). Anemia in non-celiac wheat sensitivity: Prevalence and associated clinical and laboratory features. Digestive and Liver Disease Journal, 55(6), 735-742. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1590865822008209
- Manual MSD (01-2022). Dermatitis herpetiforme. https://www.msdmanuals.com/es-ve/hogar/trastornos-de-la-piel/enfermedades-ampollosas/dermatitis-herpetiforme
- National Health Service (2023) Coeliac disease. Consultado el 24 de agosto de 2023. https://www.nhs.uk/conditions/coeliac-disease/
- Pieczyńska, P. (2018). Do celiac disease and non-celiac gluten sensitivity have the same effects on reproductive disorders? Nutrition, 48, 18-23. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0899900717302745
- Silvester, J., Graff, L., Rigaux, L., Walker, J., Duerksen, D. (2016). Symptomatic suspected gluten exposure is common among patients with coeliac disease on a gluten-free diet
Alimentary Pharmacology and Therapeutics, 44(6), 612-619. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/apt.13725 - Uhde, M., et al. (2019). Markers of non-coeliac wheat sensitivity in patients with myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue síndrome. BMJ Journal, 68, 377-378. https://gut.bmj.com/content/68/2/377#ref-1
- Zis, P., Julian, T., Hadjivassiliou, M. (2018). Headache Associated with Coeliac Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients 10(10), 1-11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6213149/