Hiperpigmentasyon Nedenleri
Hiperpigmentasyon, melanin olarak bilinen pigmentin daha konsantre hale geldiği cilt bölgelerini ifade eder. Bu, bölgenin daha koyu bir ton almasına neden olur ve çiller, benler, doğum lekeleri veya diğer lekeler şeklinde görünebilir. Peki, hiperpigmentasyon nedenleri nelerdir? Nasıl tedavi edebilir ve önleyebilirsiniz?
Her şeyden önce, cildin rengini hemoglobin, melanin ve karotenoidler gibi doğal pigmentler sayesinde aldığını bilmeliyiz. Özellikle melanin gözlere, cilde ve saça renk verir. Melanozomların içinde, öncüleri olan tirozin ve tirozinazdan oluşur.
Bu pigmentin temel işlevi, DNA’yı ultraviyole radyasyonun neden olduğu hasardan korumaktır. Bununla birlikte, aşırı uyarılma meydana geldiğinde, birçok insanın rahatsız edici bulduğu hiperpigmentasyona yol açabilir.
Ayrıca okumak isteyebilirsiniz: Melazma Lekelerini Azaltan 3 Farklı Tedavi Seçeneği
Peki, hiperpigmentasyon nedenleri nelerdir?
Pigment Cell & Melanoma Researchteki bir makaleye göre, hiperpigmentasyonun sık görülen nedenlerinden biri güneş ışığına maruz kalmaktır. Bu, cildi UV ışınlarına karşı koruyucu etkisi olan melanin geliştirmeye teşvik eder.
Aslında, birçok insanın güneşte olmaktan zevk almasının nedeni budur – çünkü bronzlaşmalarına yardımcı olur. Ancak uzun süreli maruz kalma bu süreci değiştirir ve cilde zarar verir. Sonunda, bu hiperpigmentasyona yol açar. Aşağıda, ilişkili risk faktörlerinden bazılarını bulacaksınız:
- Genetik yatkınlık.
- Yaşlılık lekeleri: Bunlar yaşın bir sonucu olarak ortaya çıkar, ancak aynı zamanda güneşe maruz kalma nedeniyle de ortaya çıkar.
- Anti-inflamatuarlar: Bu, yanık, kesik, sedef hastalığı veya egzama gibi bir cilt lezyonunun iyileşme sürecinden sonra ortaya çıkar. Özellikle, alan hafifçe kabarabilir ve rengi koyulaşabilir.
- Hormonlar: Melazma veya kloazma. Düzensiz şekilli koyu lekeler, kadın seks hormonları güneşe maruz kalma nedeniyle melanin üretiminde bir uyarı ürettiğinde ortaya çıkar. Bu, hamilelik sırasında veya bir kadın doğum kontrol hapı alırken gerçekleşebilir.
- Güneşe maruz kalma: Bu, hiperpigmentasyonun ana nedenidir. Cilttek herhangi bir leke- yaş lekeleri, çiller, melazma veya antiinflamatuar hiperpigmentasyon- güneşe maruz kalma nedeniyle rengini değiştirecektir.
- İlaç Tedavisi: Hiperpigmentasyon bazı ilaçların yan etkisi de olabilir. Örneğin bazı hormonal tedaviler, kemoterapi ilaçları, sıtma önleyici ilaçlar, antibiyotikler, kan sulandırıcılar vb.
- Hastalıklar: Hiperpigmentasyon başka hastalıkların da işareti olabilir. Örneğin vitamin eksiklikleri, otoimmün süreçler, gastrointestinal hastalıklar veya metabolik bozukluklar.
Hiperpigmentasyon nasıl önlenir?
Genel olarak, hiperpigmentasyon geliştirme riskini azaltmak için hepimizin alabileceği birkaç önlem vardır. Ancak, bu önlemleri günlük olarak uygulamanız gerektiğini unutmamak önemlidir.
- Her şeyden önce, tüm yıl boyunca güneş koruması kullanmalısınız. Yani ilkbahar, yaz, kış ve sonbahar. Mümkünse, SPF’si 50 veya daha yüksek olan bir güneş kremi kullanın.
- Güneşe maruz kalmanızı sınırlayın. 11:00 – 18:00 saatleri arasında güneşte kalmaktan kaçının.
- Güneşten korunma sağlayan uygun giysiler kullanın.
Ayrıca okuyun: Yaşlanmayla Oluşan Lekeler için 4 Ev Yapımı Tarif
Depigmentasyon tedavileri
Hiperpigmentasyon tedavisi sağlık uzmanları için zor bir iştir. Tedaviler zamanla ilerlemiş olsa da, bu sorunu tersine çevirmek hala oldukça zor bir görevdir. Hatta, Indian Journal of Dermatology’de yayınlanan bir araştırmaya göre, topikal tedaviler birçok hasta için etkisizdir. Peki seçenekler neler?
- Kimyasal peeling: Bu, homojen bir tonda yeni bir cilt katmanını ortaya çıkararak hiperpigmentasyonu en aza indirir.
- Lazer tedavisi: Buradaki etki asit içeren tedaviye benzer, ancak dermatologlar lazer tedavisini çok daha hassas bir şekilde uygulayabilirler. Kısacası, profesyoneller, yüksek enerjili ışık lazeri kullanarak en çok etkilenen bölgelerde yaralanmaya neden olurlar. Tedavi ne kadar yoğun olursa cildin en derin katmanlarına ulaşmada o kadar etkili olacaktır.
- Topikal kremler: Hidrokinon kullanımı birçok durumda faydalıdır. Bununla birlikte, tahriş ve iltihap sonrası hiperpigmentasyonu önlemek için dikkatli olmak önemlidir. C vitamini lekelere karşı etkilidir ve diğer etken maddelerle birlikte kullanılabilir. Son zamanlarda, kojik asit, arbutin, retinoidler ve azelaik asit gibi maddelerin önemi
Hiperpigmentasyon: Unutulmaması gerekenler
Deride yeni lekeler veya hiperpigmentasyonla ilişkili düzensizlikler ortaya çıkarsa, bir profesyonele danışmak en iyisidir. Bir dermatolog, lekelerin normal olup olmadığını veya bazı patolojik kökenleri olup olmadığını belirleyebilecektir. Dahası, her duruma göre en iyi tedavi yöntemini önerebilecektir.
Depigmentasyon tedavilerinin bir gecede sonuç vermeyeceğini unutmamak önemlidir. Aksine, zaman ve tutarlılık gerektirirler. Dahası, özellikle güneşe maruz kalma söz konusu olduğunda, temel, önleyici bakımı uygulamayı unutmayın.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Tran TT, Schulman J, Fisher DE. UV and pigmentation: molecular mechanisms and social controversies. Pigment Cell Melanoma Res. 2008;21(5):509‐516. doi:10.1111/j.1755-148X.2008.00498.x
- Handel AC, Miot LD, Miot HA. Melasma: a clinical and epidemiological review. An Bras Dermatol. 2014;89(5):771‐782. doi:10.1590/abd1806-4841.20143063
- Hassan S, Zhou X. Drug Induced Pigmentation. [Updated 2019 Jun 30]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542253/
- Fatima S, Braunberger T, Mohammad TF, Kohli I, Hamzavi IH. The Role of Sunscreen in Melasma and Postinflammatory Hyperpigmentation. Indian J Dermatol. 2020;65(1):5‐10. doi:10.4103/ijd.IJD_295_18
- Bandyopadhyay D. Topical treatment of melasma. Indian J Dermatol. 2009;54(4):303‐309. doi:10.4103/0019-5154.57602
- Soleymani T, Lanoue J, Rahman Z. A Practical Approach to Chemical Peels: A Review of Fundamentals and Step-by-step Algorithmic Protocol for Treatment. J Clin Aesthet Dermatol. 2018;11(8):21‐28.
- Avci P, Gupta A, Sadasivam M, et al. Low-level laser (light) therapy (LLLT) in skin: stimulating, healing, restoring. Semin Cutan Med Surg. 2013;32(1):41‐52.
- Davis EC, Callender VD. Postinflammatory hyperpigmentation: a review of the epidemiology, clinical features, and treatment options in skin of color. J Clin Aesthet Dermatol. 2010;3(7):20‐31.
