Horasan Buğdayı: Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Horasan buğdayı ya da bir diğer adıyla kamut, yıllar önce Afrika’da yetiştirilmeye başlanan ve yavaş yavaş Batı diyetine dahil olan bir tahıldır. Bunun nedeni sağlık açısından faydaları ve sahip olduğu besinlerin sayısıdır. Bu nedenle buğdayın yerine geçebilecek çok cazip bir seçenektir. Peki, horasan buğdayının özellikleri ve faydaları nelerdir?
Son zamanlarda uzmanların, pek çok tahıl türünün tüketimiyle ilgili pozisyonlarının değiştiğini not etmek önemlidir. Rafine edilme seviyelerinin yüksek olması nedeniyle buğday gibi bazı yiyecekleri artık iyi bir seçenek olarak görmüyorlar. Bunun yerine horasan buğdayı da dahil olmak üzere hiçbir ilave şeker içermeyen tam tahıl çeşitleri popülarite kazanıyor.
Sıradan buğday ile horasan buğdayı arasındaki farklar
Horasan buğdayının ve sıradan buğdayın belli bazı kullanım alanları ortaktır. Örneğin, her ikisi de makarnanın ana maddesi olabilirler. Ancak farklılıkları dikkat çekicidir. En önemlisi, ilki, sindirimi çok daha kolay olmasına rağmen daha büyük bir tahıldır.
İkisi arasındaki temel farklardan biri, horasan buğdayının içindeki protein miktarının daha fazla olmasıdır. Bu miktar, 100 gramda 15 gram proteine kadar ulaşır. “Nutrients” isimli dergide yayınlanan bir araştırmaya göre, bu besinlerin, düzgün kas sağlığını sağlamak için gerekli olduğunu hatırlamak önemlidir.
Aynı zamanda horasan buğdayı daha fazla vitamin içerir. Bu vitaminler arasında A vitamini ön plana çıkar. Bu besinin, makula patolojileri geliştirme riskini azaltarak görüş sağlığını olumlu bir şekilde etkileyebildiği kanıtlanmıştır.
Karbonhidratlara gelince sıradan buğday ile horasan buğdayı arasında, horasan buğdayının daha düşük bir glisemik yükselme üretmesi dışında önemli bir fark yoktur. Buğdayın genellikle çok rafine edilmiş bir şekilde tüketildiğini hesaba katmak önemlidir çünkü bu, kan şekeri düzeyi için iyi değildir.
Horasan buğdayının özellikleri ve faydaları
Aşağıda sağlıklı ve dengeli bir beslenme programına dahil edildiğinde horasan buğdayının özelliklerinin ve faydalarının neler olacağından bahsedeceğiz.
Kaliteli enerji sağlar
Karbonhidratlar özellikle bir sporcunun beslenme programı için olmazsa olmazdır. Maksimum efor gösterilmesinden sorumlu olan anaerobik metabolizmayı başlatmak için gerekli enerjiyi sağlarlar.
Söz konusu sedanter insanlar ise karbonhidrat ihtiyacı daha düşüktür. Ancak yine de sağlığınıza herhangi bir şekilde zarar vermeden onları beslenme programınıza dahil edebilirsiniz. Bu amaca ulaşmak için gerekli miktarı belirlemeli ve düşük glisemik indeksi olan karbonhidratları seçmelisiniz.
Bağırsak sağlığını iyileştirir
Horasan buğdayı lif içeriği ile dikkat çeker. Lif, bağırsak sağlığını desteklemek için gereklidir. Hatta Uluslararası Gıda Bilimleri ve Beslenme Dergisi’nde (International Journal of Food Sciences and Nutrition) yayınlanan bir makaleye göre kabızlık ataklarını önleyebilir. Aynı zamanda kolon kanseri riskini de azaltır.
Beslenme programınıza hem çözünür ve hem de çözünmez lifleri dahil etmeniz gerektiğini unutmamanız önemlidir. Horasan buğdayı çözünmez lifler için iyi bir kaynaktır. Bu yüzden bileşimindeki beta-glukanlarla yulaf gibi diğer tahıllardan gelen lifleri tamamlayabilir.
Horasan buğdayının faydaları: Bir antioksidandır
Horasan buğdayının antioksidan kapasitesi, A vitamini içeriğinden gelir. Daha önce belirttiğimiz gibi bu besin görsel sağlığı koruma ve aynı zamanda enflamasyonla veya serbest radikallerin oluşumuyla mücadele etme becerisine sahiptir.
Bu mikro besinden iyi miktarda alınması örneğin, karaciğer hastalığı gelişmesi riskinin daha düşük olmasını sağlayabilir. Beslenme ve Sağlık dergisinde (Nutrition and Health) yayınlanan ilgili makaleden daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Kolesterolü kontrol etmeye katkı sağlar
Beslenme programının, serum kolesterol düzeyleri üzerinde sınırlı bir etkisi olduğundan daha önce başka yazılarda bahsetmiştik. Ancak lipidik profilini değiştirme söz konusu olduğunda lifin rol oynadığı da doğrudur. Bu bağlamda horasan buğdayı, önemli ölçüde olmasa da toplam kolesterol düzeylerini azaltabilir.
Ancak kolesterolü çok düşük tutmanın sağlığınız için iyi olmadığını unutmayın. Bilim, tek başına lipid profilinin kardiyovasküler hastalık için iyi bir belirleyici olduğu mitini -lipoprotein düzeyiniz aşırı yüksek olmadığı sürece- çürütmeye başlıyor.
Horasan buğdayının faydaları: Bağışıklık fonksiyonunu iyileştirir
Horasan buğdayının içerdiği mikro besinler arasında yer alan çinkodan özel olarak bahsetmeliyiz. Bu mineral, erkeklerde testosteron üretimini düzenleyebilir ve bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasını sağlayabilir. Günlük beslenme programınızda doğru dozda çinko almanız, enfeksiyöz hastalıklarla karşılaşma riskini azaltacaktır.
Ancak faydalarına rağmen horasan buğdayının bileşiminde gluten olduğunu unutmamalısınız. Bu nedenle, çölyak hastalığı, gluten alerjisi veya gluten intoleransı olan insanlar için tıpkı sıradan buğday gibi horasan buğdayı da uygun değildir. Yine de bir tıp uzmanı tavsiye etmediği sürece beslenme programınızdan gluteni çıkarmanız tavsiye edilmez.
Horasan buğdayı mutfakta nasıl kullanılır
Horasan buğdayını tıpkı diğer tahıllar gibi -örneğin suda pişirerek- kullanabilirsiniz. Sadece tencereye koymadan önce yıkadığınızdan emin olun.
Pakette söylendiği gibi pişirdikten sonra horasan buğdayı taneleri yumuşamış olacaktır. Böylece garnitür olarak ya da ana salata malzemesi olarak kullanıma hazır olacaktır.
Ayrıca makarna veya ekmek yapmak için horasan buğdayı unu da satın alabilirsiniz. Ancak bu unun fermentasyon tarifleri kapasitesi ile bağlantılı olarak, bu malzemeyle yapılan tariflerin belli bir karmaşıklığı vardır.
Bunu da okuyun: Çölyak Hastaları İçin Karbonhidrat Dolu Glütensiz Tarifler
Gün geçtikçe popülaritesi artan bir buğday türü
Besinsel özellikleri sayesinde horasan buğdayı, Batı mutfağında ağırlık kazanmaktadır. Düzenli tüketimi sağlık açısından faydalar sağlar ki bunlar, yüksek rafine edilme seviyesiyle öne çıkan sıradan buğdayın faydalarından çok daha fazladır.
Ayrıca horasan buğdayını hazırlamanın çok basit olması da bir avantajdır. Tıpkı pirinç ve kinoa gibi hemen hemen her proteinli yiyecekle servis edilebilir. Ayrıca sebzelerle de çok iyi gider.
Onu denemenizi ve beslenme programınızda düzenli olarak yer vermeye başlamanızı öneririz!
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Landi F., Calvani R., Tosato M., Martone AM., et al., Protein intake and muscle health in old age: from biological plausibility to clinical evidence. Nutrients, 2016.
- Saari JC., Vitamin A and vision. Subcell Biochem, 2016. 81: 231-259.
- Gianfredi V., Salvatori T., Villarini M., Moretti M., et al., Is dietary fibre truly protective against colon cancer? a systematic review and meta analysis. Int J Food Sci Nutr, 2018. 69 (8): 904-915.
- Leelakanok N., D’Cunha RR., Sutamtewagul G., Schweizer ML., A systematic review and meta analysis of the association between vitamin A intake, serum vitgamin A, and risk of liver cancer. Nutr Healht, 2018. 24 (2): 121-131.
- García, Fernando O. “Avances en el Manejo Nutricional del Cultivo de Trigo.” Actas Congreso “A Todo Trigo”. FCEGAC. Mar del Plata. 2004.
- Gilarte, Yanisel Cruz. “Sobre las asociaciones entre los lípidos séricos y el riesgo cardiovascular.” Revista Cubana de Alimentación y Nutrición 28.1 (2018): 27.
- Šuligoj, Tanja, et al. “Evaluation of the safety of ancient strains of wheat in coeliac disease reveals heterogeneous small intestinal T cell responses suggestive of coeliac toxicity.” Clinical Nutrition 32.6 (2013): 1043-1049.