Kara Mürver Bitkisinin Kanıta Dayalı Faydaları Nelerdir?

Kara mürver, bağışıklık sistemini güçlendiren ve öksürük, grip ve soğuk algınlığını iyileştirmeye yardımcı olduğu bilinmektedir. Peki kanıtlar bu konuda ne demektedir? Bu yazıda, kara mürver hakkında bilmeniz gereken her şeyi anlatacağız.

Kara mürverin (Sambucus) faydaları, tıp kitaplarında detaylı şekilde açıklanmaktadır. Aslında birçok bilimsel çalışmanın ana konusudur, bu çalışmalar sağlıkta kullanımı olarak genişletilmiştir. Peki kanıtlar ne söylemektedir?

Başlangıç olarak, dünyada kara mürver ağacının ve bitkisinin 30 farklı türü olduğunu bilmelisiniz. Ancak, Avrupa versiyonu (Sambucus nigra) tıbbi uygulamalarda en popüler türüdür. Çiçeklerini, meyvesini ve bitkinin kabuğu kullanılmaktadır.

Kara mürverin faydalı bileşenleri

Konu sağlık olunca, kara mürverin en çok kullanılan bölgesi siyah meyveleridir. Bu meyveler, organik pigment içeriği, taninler, karotenoidler, amino asitler, C vitamini ve diğer besinler ile hastalıkları önlemeye yardımcı olarak alınması ile öne çıkmaktadır.

Özellikle, Functional Foods dergisinde yayınlanan incelemede anlatıldığı üzere;  kara mürver aşağıdakileri içermektedir:

• 100 gramda 6-35 mg C vitamin, bu rakam günlük önerilen alım miktarının 60%’ı karşılık gelmektedir.
• 100 gramda 7 gram lif içeriği (fiber)
• Fenolik asit
• Kuversetin, kaempferol ve isorhamnetin
• Antosiyanin

Kara Mürver Bitkisinin Kanıta Dayalı Faydaları

Bugün, kara mürver bitkisi faydaları sebebiyle takviye gıdalar ve doğal ürünler üretmek için kullanılmaktadır. Aslında, taze meyveler, kabuklar, yapraklar toksik bileşenler içerebileceği ve uygun şekilde tüketilmezse mide sorunlarına neden olabileceği için tüketimi için en iyi yol budur.

Ancak, kara mürver kanıtlara dayanarak sağlığı desteklediğini açıklamak önemlidir. Hastalıklar tedavide ilk sırada yer almamaktadır ve tıbbi öneriler için alternatif bir yöntem değildir. Bu sebeple herhangi bir rahatsızlıkla karşılaşırsanız, öncelikle doktorunuza danışmalısınız.

Grip ve Soğuk algınlığı için kara mürver

İnsanlar kara mürver ilaçlarını eski çağlardan bu yana grip ve soğuk algınlığı belirtilerine karşı destekleyici olarak kullanmaktadır. Kara mürver ekstratı ve meyveleri kullanılarak yapılan çay, ilk belirtiler hissedildiği anda tüketildiğinde, enfeksiyonun şiddetini ve süresini azalttığı görülmektedir.

2019 yılında Tıpta tamamlayıcı tedaviler dergisinde yayınlanan bir çalışmada kara mürver meyveleri, antioksidan içerikleri sebebiyle, üst solunum yolu belirtilerinde olumlu yönde etkileri olduğu tespit edilmiştir.

Ek olarak, 2012 yılında Biyobilim, Biyoteknoloji ve biyokimya dergisinde yayınlanan başka bir çalışmada, meyvelerin grip gibi salgın hastalık enfeksiyonlarına yakalanma riskini azalttığı ve bağışıklık yanıtını uyarmaya yardımcı olduğu sunulmuştur.

Kalp Sağlığı için kara mürverin faydaları

Kara mürverin en öne çıkan faydalarından birisi de kalp sağlığı ile ilgilidir. Özellikle, çalışmalar kara mürverin kalp ve kan damarlarının sağlığı üzerine olumlu etkileri göstermektedir. Fitoterapi Araştırmasında yayınlanan bir çalışmada kara mürver bitkisinin meyvesi Antosiyanin içeriği sayesinde kalp hastalıklarına yakalanma riskini azalttığını önermektedir.

Antioksidan olarak görev alan bu bileşenler, ana arterlerde kolesterol oluşumunu düşürücü etkisi bulunmaktadır. Ek olarak, kan basıncı üzerine de olumlu etkileri vardır. Daha fazla çalışma yapılması gerekmesine rağmen, sonuçlar kalp sağlığını destekleyen kullanımını savunmaktadır.

Kabızlığa karşı kara mürverin kullanımı

Penn State Tıp Okulu ve Akademik Tıp Merkezi sayfasında yayınlanan bir çalışmada, kara mürver hafif bir laksatif (ishale meyilli) bir etkisi olduğu ve diğer laksatif etkili ilaçlar ile birlikte tüketilmemesi gerekmektedir. Bilim insanları, bu etkiyi yapan özelliğin antrakinon adında bir bileşen olduğunu ve aynı zamanda ışgın bitkisi ve sinameki bitkilerinde de bulunduğunu dayanmaktadır.

Ayrıca bilim insanları kara mürverin, bağırsak fonksiyonlarının en iyi düzeyde çalışmasına katkı sağlayan fiber kaynağı olarak belirgin katkı sağladığını açıklamaktadırlar. Genelde, kara mürver kurusu çayı bağırsak peristaltik hareketini uyarır ve atıkların atılımını hızlandırır. Kanıtlanması için daha fazla kanıta ihtiyaç duyulsa da, 5 güne kadar kullanımının güvenli olduğu öngörülmektedir.

Kara mürverin diğer olası faydaları

Şu anda, kara mürverin hastalıkları önlemede olağanüstü rolü olduğunu doğrulayan yeterli kanıt bulunmamaktadır. Hala antioksidan içeriği nedeniyle, başka sağlığa olumlu etkileri bulunmaktadır. Elbette, tüketimine sağlıklı bir yaşam tarzı ile eşlik etmelisiniz.

• Kara mürver içeriğinde bulunan antosiyanin antienflamatuar (iltihap oluşumunu engelleyici azaltıcı) etki vererek, fiziksel ağrıların azaltılmasına destek olur.
• Fitoterapi Araştırmasında yayınlanan bir çalışmada kara mürverin sinüzit, bronşit, bağırsak enfeksiyonlarına neden olan patojenlere karşı faydalı antiviral ve antimikrobiyal özelliklerinin olduğu belirtilmiştir.
• Bir hayvan araştırmasında, kara mürverin diüretik etkisinin olduğu ve ürinasyon (idrara çıkma) sıklığını tetikleme özelliği olduğu açıklanmıştır.
• İçerdiği antioksidanlar ve besinler ruh hali üzerinde de olumlu etkileri bulunmaktadır. Özellikle, mental performansı iyileştirir, depresyon riskini azaltır.

Kara mürverin yan etkileri

Bir çok sağlıklı yetişkinde, kara mürver bir problem oluşturmayacağı orta seviyede kabızlık durumu görülür. Ancak, kara mürverin fazla tüketimi oldukça önemlidir, içeriğinde bulunan lektin nedeniyle mideyi rahatsız eder.

Diğer yandan, kara mürver bitkisi siyanojenik glikozid adında bir madde bulundurur, bu madde ufak dozlarda siyanür salınımı sağlar. Elbette, 100 g kara mürver kullanımında alınan siyanür dozu insanı öldürebilecek dozun sadece %3’ü kadardır.

Ek olarak, ticari takviye gıdalar ve pişirilmiş kara mürver siyanür bileşenlerine rastlanmamıştır ve güvenilirdir. Taze meyvenin herhangi bir yerini örneğin, meyvesi, yaprakları veya kabuğunu yutmak, bulantı, kusma veya ishale neden olabilir.

Kara mürver içeren ürünler, örneğin bitki veya meyvesini içeren takviye gıdalar, 18 yaş altındaki çocuklar, hamile ve emziren kadınlar için kontraendike olabilir.  Belirli hastalıkları olan kişiler bu tür ilaçları kullanmadan önce mutlaka doktora danışmalıdır.