Multipl Skleroz (MS) Hangi Yaşlarda Görülür?
Multipl skleroz (MS), bir tür demiyelinizan (sinir sistemindeki nöronlarda miyelin kılıfı hasarı sonucu meydana gelen) hastalıktır. MS, genelde genç yaşlardaki insanları etkileyen ve bir dizi sinir sistemi patolojisine verilen addır. Aşağıda bu hastalıkla ilgili bilmeniz gereken her şeyin bir özetini sunuyoruz. Aynı zamanda bu rahatsızlığın daha çok hangi yaşlarda görüldüğü sorusuna da cevap arıyoruz.
Multipl Skleroz (MS) Nedir?
Multiple skleroz sinir sistemini etkileyen nörolojik bir hastalıktır. Asıl olarak miyelin kılıfı etkiler. Bu madde nöron aksonlarını kaplar ve bunları korur. Bu sayede sinirsel iletimin daha hızlı bir biçimde gerçekleşmesini sağlar.
Miyelin etkilendiğinde tüm sinir sinyallerinin iletimi de etkilenir.
Bu hastalığın bir dizi genetik ve çevresel faktörlerin karışımı sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu nedenle, MS hastalığına yatkınlığın aslında kalıtsal bir özellik olduğunun altını çizmek gerekir.
MS aynı zamanda bir otoimmün hastalıktır. Yani miyeline saldıran aslında hastalığa yakalanan kişinin kendi hücreleridir.
Kronik bir hastalık olan multipl sklerozun herhangi bir tedavisi bulunmamaktadır. Bu hastalığa yakalanan bir insanın ömrü sağlıklı bir insanla aynıdır. Ancak hayatı boyunca bu hastalıkla yaşamak durumundadır.
Genelde Hangi Yaşlarda Ortaya Çıkar?
Pek çok otoimmün hastalık gibi multipl skleroz da erkeklerden çok kadınlarda görülür. Buna ek olarak özellikle 20 ile 40 yaş arasında daha genç yaştaki insanlarda ortaya çıkar.
MS her ne kadar bu yaşlar arasında daha yaygın olarak görülse de çocuklardan gençlere ve daha büyük yaşlardaki insanlara kadar her yaşta ortaya çıkabilir. Multipl skleroz hastalığına yakalanan insanların yaklaşık olarak %10’u ilk belirtileri ve sorunları 18 yaşından önce görmeye başlarlar.
Bu hastalığın nasıl gelişeceği, özellikle her bir hastada açtığı problemlerin türü gibi çeşitli faktörlere bağlı olsa da, hangi yaşta görülmeye başladığı önemli bir kriterdir. Yani hastalığa daha ileri yaşlarda yakalanan kişilerde daha olumsuz durumlar ortaya çıkabilir ve hastalık daha agresif bir şekilde seyredebilir.
Multipl Skleroz Türleri Nelerdir?
Multipl skleroz türleri, hastalığın gelişimine bağlı olarak değişmektedir. Bu bağlamda, üç farklı MS türü tanımlanabilir:
- Klinik izole MS: Klasik tür olarak tanımlanabilir. Hastalık kendisini ataklarla gösterir. Eğer kişi atak yaşamıyorsa herhangi bir semptom göstermez.
- Birincil İlerleyici MS: Ataklar yerine bu grupta bulunan kişide semptomlar görülmeye başlar ve zaman içerisinde ilerler.
- Yineleyici İlerleyici MS: Yukarıdaki iki türün karışımıdır. Bu türde hastalar başlangıçtan itibaren semptomlar göstermeye başlar ve bunlar zaman içinde evrilir. Buna ek olarak semptomların daha kötü olduğu ataklar da görülür.
Semptomlar ve Teşhis
Bu hastalığın çok farklı semptomları olabilir ve bunlar kişiden kişiye değişebilir. En yaygın olanları şu şekildedir:
- Duyu semptomları: Duyu kaybı ya da vücudun farklı bölgelerinde garip hislerin ortaya çıkması.
- Aniden gelen ya da yavaş yavaş bir biçimde oluşan bulanık görme problemi. Aynı zamanda çift görme sorunu da yaşanabilir.
- Kollar ve bacaklarda derman kalmaması, yürümekte zorlanma ya da bazı hareketleri yaparken koordinasyon eksikliği yaşama.
Bu hastalığın teşhisi her bir hastanın klinik geçmişine bağlı olarak konur. Ayrıca serebrospinal sıvı (beyin-omurilik sıvısı), manyetik rezonans görüntüleme ya da sinir sinyallerinin ölçülmesi gibi bazı tamamlayıcı testler de gerekebilir.
Okuyun: Multipl Sklerozun Dört Tipi
Multipl Skleroz Hakkında Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?
Bu hastalık sinir sistemini etkileyen bir otoimmün hastalıktır. Daha önce de belirttiğimiz gibi ilk kez görülme olasılığı genellikle yaşları 20 ile 40 aralığında bulunan kişilerde daha yüksektir. Hem erkek hem de kadınlarda görülmesine karşın hastalığın kadınlarda ortaya çıkma oranı daha yüksektir.
Bu kronik hastalığın henüz bir tedavisi bulunamamıştır. Ancak atakları önlemek ve semptomların daha ağır bir hale dönüşmemesi için hastalığın gelişimini yavaşlatmaya yönelik çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
Bu nedenle, multipl skleroz (MS) hastalığına ya da semptomlarına ilişkin herhangi bir şüphe oluşması durumunda bir doktora gitmeniz gerekir. Bu sayede doğru teşhisin konulması ve eğer bu hastalık varsa zaman geçirmeden en uygun tedaviye başlanması önemlidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Lilia N-O, Sergio S-S. Esclerosis múltiple. Vol. 8, Rev Mex Neuroci. 2007.
- Actualización: esclerosis múltiple [Internet]. [cited 2020 May 10]. Available from: http://scielo.isciii.es/scielo.php?pid=S1131-57682001000900002&script=sci_arttext&tlng=pt
- Qué es la Esclerosis Múltiple · Esclerosis Múltiple España [Internet]. [cited 2020 May 10]. Available from: https://www.esclerosismultiple.com/esclerosis-multiple/que-es/