Yaşlılarda Doğru Zamanda Depresyon Teşhisi

Emekli olduktan ve belli bir yaşa geldikten sonra insanlar depresyon belirtileri göstermeye başlayabilir çünkü artık toplum için bir işe yaramadıklarından endişe duyarlar.

Depresyon ve yalnızlık gibi zor zamanlarda sevdikleri insanlar, yaşlılara hayatın henüz son bulmadığını anlamaları için yardımcı olmalıdır. Ayrıca onlara hala yaşanacak ve deneyimlenecek bir çok şeyin olduğunu hatırlatabilirler.

Farklı nedenlerden dolayı, 60 yaşında üstündeki insanlar çeşitli depresyon dönemleri yaşayabilir. Üzüntü ve sinirlilik hali yaşlı insanların gündelik hayatını derinden etkileyebilir. Bu makalede sizlere bu özellikleri taşıyan zihinsel sorunları nasıl teşhis edebileceğinizden bahsedeceğiz.

Yaşlılarda depresyon: bilmeniz gerekenler

Bir çok insan emekli olduktan sonra bir işe yaramadığını düşünür. Sanki hayatın hiçbir anlamı yokmuş gibi gelir. Bu şekilde düşünmek bazen onları depresyona sokabilir. Ellerinde kalan hayatının son dönemlerinden keyif alamayabilirler.

Maalesef yaşlılarda depresyon çok yaygın görülen bir şeydir. Bunun yaşlanma sürecinin bir parçası olması da gerçekleşmesi mümkün bir durumdur.

• Bu son yıllarda hayatlarının ne kadar değiştiği ile ilgili olabilir.
• Ayrıca hayatları boyunca yaptıkları şeyler için takdir alıp almadıklarına da bağlı olabilir.
• Hatta bu aileleri ile olan ilişkilerine ve yapabilecekleri aktivitelere de bağlı olabilir.

Yaşam tarzı değişiklikleri

60 yaşından sonra yaşam tarzında yapılabilecek değişiklikler gerçekten önemlidir. Mesela, bir çok kişi hayatı boyunca pazartesi gününden cuma gününe kadar çalışmıştır. Yaşamlarını dolu geçirmişlerdir. Şimdi ise erken kalkıyorlar ve gün içerisinde çok fazla şey yapmadan tüm zamanlarını evde geçiriyorlar.

Bazı durumlar ciddi depresyona yol açabilir. Bunlar arasında:

• Aile evinden taşınmak (Daha küçük bir yerde yaşamak ya da çocuklarının yanında olmak için)
• Huzur evine taşınmak
• Kronik ağrılar ve ciddi hastalıklar
• Eşini, çocuklarını ya da yakın arkadaşlarını kaybetmiş olmak
• Özgürlüğünü kaybetmiş olmak
• Sorumluluk ya da zorunluluk eksikliği
• Yapabilecek çok az aktivite olması
• Ekonomik problemler (Eskiden yaşadıkları hayat tarzını değiştirmek)

Yaşlılarda depresyon kişinin yakınları tarafından her zaman fark edilmeyebilir. Belirtilerini gözardı ederler çünkü bunların geçici olduğunu ya da yaşlılıkla geldiğini düşünürler.

Ama onlar olumsuz duygularla uzun süre yaşadıktan sonra bir şey olur. Fiziksel problemler yaşayabilirler. Mesela bazen bazı yaşlılar yemek yemeyi bırakabilir ve hatta kendi hayatlarına son verebilirler.

Yaşlı bir insanda yeni bir hastalık teşhisinin de depresyona yol açabileceğini bilmek önemlidir. Mesela kanser, Parkinson ya da Alzheimer gibi hastalıklarla teşhis edildiğinde gerçekleşir… Uyku ilacı gibi ilaçlar kullandıkça hastalıkları daha da kötüleşebilir. Ayrıca aşırı alkol tüketmek de depresyonu olumsuz etkiler.

Yaşlı bireylerde depresyonu nasıl teşhis edebiliriz?

Yetişkinlik dönemlerimizde, emeklilik ya da saçlarımızın beyazlaşması hakkında sık sık düşünürüz. Yaşlandığınız zaman çok sevilmeyi, deniz kenarında ya da dağlarda çok güzel bir eve sahip olmayı düşünebilirsiniz.

Ya da sallanan sandalyenizde gazetenizi okuduğunuzu hayal edebilirsiniz. Hatta çocuklarınızdan ve torunlarınızdan düzenli olarak ziyaretler aldığınızı da hayal edebilirsiniz. Maalesef gerçekten her zaman hayallerimiz karşılanmayabilir.

Belki aileniz size bakamayacağı için bir yaşlılar evine yerleşmek zorunda kalabilirsiniz. Eşiniz vefat etmiş ya da bir hastalıktan sıkıntı çekiyor olabilir. Bütün bunların yanı sıra bir de yaşadığınız fiziksel acıdan dolayı evden çıkamayacak ya da pek fazla aktivite yapamayacak hale gelebilirsiniz.

Çoğu insan için yaşlanma süreci hayatın en zor süreçlerinden biridir. Yaşlılık döneminde bir çok insan, aşması gereken bir sürü zor değişimle karşılaşır. Bunların arasında arkadaşlarını ve sevdiklerini kaybetmek, korunmasız ve içe kapanmış hissetmek ve hatta topluma yardım edememe hali de bulunur.

Bunlardan dolayı da depresyon sık sık ortaya çıkabilir. Çocuklar, torunlar ve diğer aile bireyleri bu zihinsel hastalığın ilk belirtilerini fark edebilirler.

Aynı zamanda bu kişiler yaşlı bireyin hayatın henüz son bulmadığını anlamasına yardımcı olabilirler. Buna ek olarak hayatta daha yaşanabilecek bir çok şey olduğunu onlara hatırlatabilirler.

İlk belirtiler

Bu tür bir depresyonun belli başlı ilk belirtileri vardır. Bunların arasında:

• Üzüntü hissi
• Uzun süre herhangi bir aktivitede bulunmamak (belki de haftalarca)
• Eskiden hoşlandıkları şeylerden artık zevk almamak
• Temel aktiviteleri yaparken herhangi bir tatmin ya da keyif duymamak

Diğer yandan şöyle şeyler de hissedilebilir:

• Normalden çok daha fazla yorgun ya da halsiz olmak. Bunu herhangi bir fiziksel aktivite yapmamış olsalar da yaşayabilirler.
• İştah kaybı ve sonuç olarak kilo kaybı.
• Kendilerini çevrelerindeki insanlardan uzaklaştırma isteği, izolasyon
• Uyku problemleri (Yaşlılar yetişkinlere göre çok daha az uyurlar, 4-5 saat kadar)

Anne babalarımız da ya da ailemizin büyüklerimizde görebileceğimiz başka belirtiler de vardır: Kendini küçük görme, suçluluk ya da özgüven kaybı, intihar düşünceleri ya da daha önce yapmadıkları garip davranışlar.

Depresyon çeken yaşlı bir bireye nasıl yardımcı olabilirsiniz?

İlk adım olarak, yaşlanmanın hayatta kaçamayacağımız bir süreç olduğunu hatırlamak önemlidir. Ama adeta yıkılmış gibi hissetmek bu sürecin bir parçası olmamalıdır. Hayatın diğer dönemlerinde olduğu gibi, yaşlanmanın da iyi ya da kötü zamanları vardır.

Yaşlı birinin kendini depresyonda hissetmesinin ana nedenleri fiziksel ya da ekonomik sınırlanmalardır. Ancak onlara yardımcı olabilmeniz ve bunun üstesinden gelebilmeleri için kullanabileceğiniz bazı yollar vardır:

• Bunların ilki, yaşlı kişinin her zaman kendi durumuna uyan bir aktivite ya da iş seçebilecek olmasıdır.
• İkincisi, onlara diğerlerinden yardım istemenin kötü bir şey olmadığını hatırlatmalısınız. Bu, sizinle zamanında çok ilgilenmiş olan anne babanız ya da anneanne ve dedenize o sevgiyi geri verebilmek için bir fırsattır.

Öte yandan, yaşlı bireyin sevdiği kişi ona yapamayacağı aktiviteleri önermemelidir ya da ondan bunları talep etmemelidir.

Bu durumlarda diplomatik davranmak çok işe yarayabilir. Eğer hayatları tehlikede değilse ya da kişinin çok ciddi problemleri yoksa hayatını istediği gibi yaşamasını önermek en iyisidir.

Ve elbette onlar için bir şeyler yapmak ve onları uzun süre yalnız bırakmamak çok önemlidir. Mesela aile bireylerinin onları haftada birer kez ziyaret etmesi çok iyi bir fikir olacaktır.