Nörogluten: Gluten ve Nörolojik Hastalıklar

Gluten proteine duyarlılık geliştirmiş kişilerde nörolojik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilecek bir enflamasyon durumunu teşvik eder. Peki araştırmalar bu konuda ne diyor?

Yazan ve doğrulayan beslenme uzmanı Saúl Sánchez Arias.

Son Güncelleme: 25 Ağustos, 2022

Gluten tüketimi belirli vakalarda belirli nörolojik hastalıkların daha fazla semptomu görülmesi ile ilişkilendirilir. Bu özellikle de çölyak hastalığı vakaları için geçerlidir, bu protein serebral korteksin belirli bölgelerine hasar verme becerisine sahiptir; bu da migrenlere, multipl skleroza ve epilepsiye neden olur.

Ancak bu besin herkes için zararlı değildir. Sadece buna bir duyarlılık geliştirmiş kişiler gluten yemeleri ile bu hastalıkları geliştirmeye yatkındırlar.

Gluten ve Epilepsi

Journal of Neurology’de yayınlanan bir makaleye göre epilepsi hastalarının glutene karşı duyarlılığı vardır. Ancak araştırmacılar durumun kendisi mi protein metabolizmasını değiştiriyor, yoksa bu nörolojik hastalığın ortaya çıkmasına neden olan şey bu değişmiş metabolizma mı, bilmiyorlar.

Epilepsi hastaları için en iyi olanın bu besini içeren yiyecekleri tüketimlerini kısıtlamak olduğunu ise kesin olarak biliyorlar. Hatta, ketojenik diyet de nöbet sıklığında hatırı sayılır bir azalma ile ilişkilendirilmiş durumda.

Mutlipl Skleroz ve Gluten Tüketimi

Bazı yazarlar multipl sklerozu da gluten tüketimi ile ilişkilendirmektedir. Ancak, şu ana kadar yapılan çalışmalar güçlü kanıtları olan net bir bağlantı gösteremiyor.

Multiple Sclerosis and Related Disorders dergisinde yayınlanan bir makale, gluten tüketiminin hastalığın gelişimi üzerindeki etkisi hakkında bilgi sağlamaktadır ve patofizyolojik bir modeli ortaya koymaktadır. Ancak, bu ilişkiyi doğrulamak için daha karmaşık çalışmalara ihtiyaç duymaktayız.

Enflamasyon, Gluten, ve Nörolojik Hastalıklar

Son yıllarda araştırmacılar insanlara sürekli olarak gluteni beslenme düzenlerinden çıkarmalarını önermektedir. Bu tavsiye, duyarlılığı değişmiş belirli insanlarda bu proteinin bağırsakta enflamatuvar bir durum oluşturmasının mümkün olduğu gerçeğine dayanmaktadır. Bu da mikrobiyota hasarı olarak da bilinen disbiyoz ile sonuçlanabilir.

Araştırmacılar, mikrobiyota ve zihinsel sağlık arasında, bağırsak-beyin ekseni aracılığı ile bir bağlantı olduğundan eminler. Bu ilişki de protein sindirilmesinin nörodejeneratif hastalıkları teşvik etme açısından hasara neden olabileceği şeklindeki şüpheyi ortaya çıkaran durumdur.

Ancak, herkesin de gluten tüketimini azaltması gerekmez. Bu proteini doğru şekilde metabolize edebilen insanlarda protein görünürde bir zarara neden olmamaktadır. En azından, bunun tersini gösteren herhangi bir kanıt bulunmamaktadır.

Gluteni Beslenme Düzeninizden Çıkarmanın Tehlikeleri

Gluteni beslenme düzeninizden çıkarmak, değişime uğramış bir duyarlılıktan muzdarip olmayan insanlar için bazı riskler içerir. Eğer bu proteini yemeyi bırakırsanız vücudunuz bunu metabolize etmek için gereken enzimleri üretmeyi durdurur. Bu orta vadede bir intoleransı tetikler ve sonrasında bu proteini yemeyi imkansız hale getirir.

Bu sebepten dolayı, bunu doktorunuz önermediği takdirde, gluten tüketiminizi azaltmanızı önermiyoruz. An itibariyle bu maddenin duyarlılığı olmayan sağlıklı insanlarda enflamasyona neden olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır.

Ayrıca, bu besini epilepsinin ötesinde bir durumun ortaya çıkışı ya da kötüleşmesi ile ilişkilendiren herhangi bir kapsamlı çalışma da bulunmamaktadır. Ancak, bu durumda hasta sadece beslenme düzenindeki gluten yokluğundan değil, ketojenik diyetin kendisinden de faydalanacaktır.

Glutenin Tüketilmesi İle Nörolojik Hastalıklar Arasındaki İlişki Açık Değildir

Gluten nüfusun büyük bir kısmı için herhangi bir zararı olmayan bir proteindir. Bundan dolayı, tüketimini azaltmak için herhangi bir sebep bulunmamaktadır. Ancak, gluten hassasiyetinden muzdarip olan kişilerde gluten sağlığınıza zararlı olan enflamatuvar bir durumu tetikleyebilir.

Bu durumlarda bu besin maddesini tüketiminizi kısıtlamalısınız. Ancak, bu durumlarda dahi gluten tüketimi ile nörolojik hastalıklar arasındaki bağlantı net değildir. Bu konu söz konusu olduğunda bilimsel literatürde bazı tartışmalar bulunmaktadır.

Bu proteini nörolojik hastalıkların riskinin artışı ile ilişkilendiren nörogluten kavramı hakkında nihai herhangi bir iddiada bulunmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Ancak, bu proteinin önceden duyarlılığı olmayan insanlarda bir enflamatuvar durum tetikleyebileceğine dair hiçbir kanıt bulunmamaktadır. Enflamatuvar özellikler, basit şekerlerin ve trans yağların yüksek oranlarda tüketimi ile ilişkilendirilmektedir.