Saparna: Riskleri, Yan Etkileri ve Faydaları
Saparna sağlığa faydaları ile bilinen bir bitkidir. Smilax cinsinden tırmanıcı bir bitkidir ve 15 metreye kadar uzayabilir. Bu bitkinin farklı türleri vardır, ancak fitoterapi için en çok kullanılan türleri Amerikan türlerdir ve aralarında şunlar da bulunmaktadır: smilax ornata, smilax officinalis, smilax medica, ve smilax siphilitica.
Farmakolojik Araştırma adlı incelemede yayınlanan bir çalışmada da detaylandırıldığı üzere, saparna ekstratı anti-enflamatuvar ve bağışıklık sistemini düzenleyici aktiviteler göstermiştir. Etkileri üzerinde hala çalışılıyor olmakla birlikte, an itibariyle takviyeler yapmak üzere kullanılmaktadır. Peki ya siz saparna bitkisinin faydalarını biliyor musunuz?
Saparna Bitkisinin Sağlığa Faydaları
Araştırmacılar hala saparnanın faydaları üzerinde çalışmaktadır. Ancak, Amerika Birleşik Devletleri Farmakopesi gibi bazı yayınlara göre, saparna bitkisine atfedilen pek çok fayda, bitkisel kimyasal konsantrasyonunun bir ürünüdür, bunların arasında ise triterpenler, sarsaparillosit, parillin, smitilbin ve fenolik bileşikler gibi şeyler vardır.
Ancak, saparnanın insanlar üzerinde kullanılmasına dair çalışmaların yeni olmadığını ve faydalarını onaylamak için yeterli olmadığını bilmek önemlidir. Durum ne olursa olsun, ortalama seviyede kullanılması sağlıklı yetişkinlerin çoğunluğu için güvenlidir ve bir problem yaratmamalıdır.
Akılda tutulması gereken önemli şey bunun hastalıklara karşı bir birinci basamak tedavisi olmadığı ve bundan dolayı hala tıbbi yardım almanız gerektiğidir. Buna ek olarak, güvenliliği ve etkinliği hakkındaki kanıt eksikliği dolayısıyla, bunu dikkatli bir şekilde kullanmak yapılacak en iyi şey olacaktır. Hadi bunu ne için kullanabileceğinize yakından bakalım.
Bu yazımızı da okuyun: Çocuklarda Sedef Hastalığı ile Nasıl Başa Çıkılır
1. Sedef Hastalığı
Son on yıllarda insanlar saparna kökünü sedef hastalığına karşı bir destekleyici olarak kullanmışlardır. Hatta, bu, Uluslararası İmmünofarmakoloji dergisinde yayınlanan bu çalışmada da görebileceğiniz üzere, bu bitkinin kanıtlarla desteklenebilen birkaç etkisinden bir tanesidir.
Araştırmalara göre, bitkide bulunan steroidlerden biri olan sarsoponin bu cilt hastalığından muzdarip olan kişilerde lezyonlara neden olan endotoksinler ile birleşebilmektedir. Bundan dolayı da semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
2. Artrit
Saparnanın kök yapısında astilbin adı verilen bir flavonoid bileşik vardır. Hatta, Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre bu bitkisel bileşik uyarılmış artriti olan hayvanlarda enflamatuvar tepkiyi azaltma potansiyeli göstermiştir.
Bu etkilerin insanlar üzerinde nasıl gerçekleştiğini test edecek daha fazla çalışmaya ihtiyacımız olsa da bu bulgular umut vericidir. Buna ek olarak, bu takviyeyi toz halinde ya da harmanlanmış olarak almanın eklem enflamasyonuna karşı yardımcı olabileceğini gösteren anektodal kanıtlar bulunmaktadır.
3. Frengi
Saparna frengi gibi cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklara karşı da faydalıdır. Antibiyotikler ve diğer ilaçlar ile tedavinin yerini almasa da, bakteri üremesini inhibe etmek için bir yardımcı olabilir.
Moleküller dergisinde yayınlanan bir makalede bu bitkinin altı bakteri türü ve bir mantara karşı pozitif etkileri olduğu gösterilmiştir. Bu etkilerden sorumlu olan şeyler fenolik bileşikleridir.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Karaciğer Hastalıkları Hakkındaki Her Şey
4. Karaciğer Sağlığı
Zar Biyolojisi Dergisinde yayınlanan bir çalışmada bu bitkinin karaciğer üzerinde koruyucu etkileri olduğu bulunmuştur. Flavonoid bileşikleri sayesinde bu bitkiyi bir takviye olarak almak karaciğer fonksiyonlarınızı optimize etmeye yardımcı olabilir. Buna ek olarak, serbest radikallerin neden olduğu olumsuz etkileri de en aza indirir.
Saparnanın Riskleri ve Yan Etkileri
Kanıt var olmamasına rağmen, saparna bahsettiğimiz faydalar ile bilinir. Ancak, bazı durumlarda riskler ve yan etkiler taşıdığını bilmek de önemlidir. Genel olarak, sağlıklı yetişkinler bu takviyeleri ölçülü bir şekilde aldıkları takdirde sorun yaşamazlar.
Yine de aşağıdaki durumlar söz konusuysa dikkatli olmanızı tavsiye ederiz:
- Hamile ya da emziren kadınlar.
- Kronik hastalıklar – bu durumda her zaman doktorunuza danışmalısınız.
- Diğer ilaçlar: diğer ilaçlar ile etkileşimleri hakkında herhangi bir bilgi olmasa da, bu olasılığı göz ardı edemeyiz. Bundan dolayı, eğer diğer ilaçlar alıyorsanız bir profesyonele danışmanız daha iyidir.
Bu güne kadar, takviye için sindirilmesi güvenli olan bir doz belirlenememiştir. Takviyeler 100 ila 1000 miligram arasında saparna içerebilir. Bu dozu aşmamak önemlidir. Ciddi yan etkileri ile ilgili herhangi bir bilgi bulunmamakla birlikte, aşırı alınmasının midenin tahriş olmasına neden olabileceğini biliyoruz.
Son olarak, Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Dairesinin (FDA) bu tür bir çözümü onaylamadığını belirtmek önemlidir, bunun nedeni güvenliği ve etkinliği konusunda kanıt bulunmamasıdır. Bundan dolayı bu bitkiyi diğer tedavilerin yanında bir tamamlayıcı olarak ve ölçülü bir şekilde kullanmalısınız.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Jiang, J., Wu, F., Lu, J., Lu, Z., & Xu, Q. (1997). Anti-inflammatory activity of the aqueous extract from Rhizoma smilacis glabrae. Pharmacological Research, 36(4), 309–314. https://doi.org/10.1006/phrs.1997.0234
- Di, T. T., Ruan, Z. T., Zhao, J. X., Wang, Y., Liu, X., Wang, Y., & Li, P. (2016). Astilbin inhibits Th17 cell differentiation and ameliorates imiquimod-induced psoriasis-like skin lesions in BALB/c mice via Jak3/Stat3 signaling pathway. International Immunopharmacology, 32, 32–38. https://doi.org/10.1016/j.intimp.2015.12.035
- Kim, J. H., Kismali, G., & Gupta, S. C. (2018). Natural Products for the Prevention and Treatment of Chronic Inflammatory Diseases: Integrating Traditional Medicine into Modern Chronic Diseases Care. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. Hindawi Limited. https://doi.org/10.1155/2018/9837863
- She T, Zhao C, Feng J, et al. Sarsaparilla (Smilax Glabra Rhizome) extract inhibits migration and invasion of cancer cells by suppressing TGF-β1 pathway. PLoS One. 2015;10(3):e0118287. Published 2015 Mar 5. doi:10.1371/journal.pone.0118287
- Xu, S., Shang, M. Y., Liu, G. X., Xu, F., Wang, X., Shou, C. C., & Cai, S. Q. (2013). Chemical constituents from the rhizomes of Smilax glabra and their antimicrobial activity. Molecules, 18(5), 5265–5287. https://doi.org/10.3390/molecules18055265
- Xia, D., Fan, Y., Zhang, P., Fu, Y., Ju, M., & Zhang, X. (2013). Protective effects of the flavonoid-rich fraction from rhizomes of smilax glabra roxb. on carbon tetrachloride-induced hepatotoxicity in rats. Journal of Membrane Biology, 246(6), 479–485. https://doi.org/10.1007/s00232-013-9560-9
