Ülser Çeşitleri Nelerdir?

Peptik ülserler en çok bilinen ülser türüdür. Bununla birlikte, çok sayıda insanı da etkileyen cilt ülserleri gibi çok sayıda ülser türü vardır.

Ülser, ciltte ya da mukozada meydana gelen ve madde kaybına neden olan lezyonlardır. Oluşmasının çok çeşitli nedenleri vardır ve vücudun farklı bölgelerinde bulunabilmektedirler. Ayrıca ülserler sıklıkla yara olarak da adlandırılmaktadır.

Çok sayıda ülser türü vardır, bunlardan en bilineni peptik ülserdir. Peptik ülser mide ve bağırsak mukozasını etkileyen çok yaygın bir lezyondur. İnsan nüfusundaki yaygınlığı tahminlere göre %5 ile %10 oranları arasındadır.

Ülserlerin sık görülmesi ve önemi nedeniyle bu yazıda ülserlerin farklı türleri ve bunlarla ilgili ne yapılması gerektiği anlatılacaktır.

Kaç çeşit ülser vardır?

Peptik ülser

Yukarıda da bahsedildiği gibi, peptik ülserler en çok bilinen ülser türüdür. Bu ülserler mide mukozasını (mide ülseri) veya onikiparmak bağırsağını (duodenum /onikiparmak bağırsağı ülseri) etkileyebilmektedirler. Ayrıca, daha az sıklıkta görülmekle birlikte yemek borusunda bile ortaya çıkabilmektedirler.

Peptik ülserler, Helicobacter pylori adı verilen bir bakteriden kaynaklanan enfeksiyonlar ile ilgilidir ve pek çok çalışma, bu ülserlerin yarısının bu bakteri ile ilgili olduğunu iddia etmektedir.

Peptik ülserlerin oluşmasının diğer olası nedenleri arasında steroid yapıda olmayan iltihap önleyici ilaçlar ve aspirin gibi ilaçların uzun süreli kullanımı yer almaktadır. Benzer şekilde, semptomları daha da kötüleştirebileceği için stres, baharatlı yiyecekler ya da kahve, uzmanlar tarafından bu tür ülserler ile ilişkilendirilmektedir.

Cilt ülserleri

Cilt ülserleri cildin bazı katmanlarının kaybolmasına neden olan lezyonlardır. Çoğunlukla üstderi ve alt deriyi etkilerler, fakat en derin katman olan hipodermisi de etkileyebilirler. Bu nedenle ülserin bu türüne, ciltte farklı derinliklere ulaşabilen yaralar da denebilir.

Cilt ülserlerinin farklı nedenleri olabilir. Bu türün çoğu, sürekli yatakta yatan ya da sürekli oturan yaşlılarda görülme eğilimindedir. Uzun süre aynı pozisyonda kalındığında vücut üzerinde baskı oluşan bölgelerde ülserler ortaya çıkmaktadır.

Ayrıca bu ülserler kişinin kan dolaşımındaki sorunlardan kaynaklanabilmektedir ve genellikle bacaklarda görülme eğilimindedir. Çoğunlukla venöz sorunları olan ya da çok hareketsiz bir yaşam tarzı süren kişilerde ortaya çıkmaktadır. Bunlara ek olarak, bazıları travmaya bile bağlı olarak oluşabilmektedir.

Cilt ülserlerine de neden olabilecek bazı mekanizmalar vardır. Örneğin, ciltte sürtünme veya yüksek neme maruz kalma sonucu da bu ülserler ortaya çıkabilmektedir.

Genital ülserler

Genital ülserler vulva, penis ya da testis torbası bölgesinde görülen ülserlerdir. Bunların çoğu cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaynaklanmaktadır ve en yaygın nedeni genital uçuk virüsünün neden olduğu lokal enfeksiyondur.

Bu ülserler ayrıca bir frengi enfeksiyonundan da kaynaklanabilmektedir. Bu durumlarda genellikle tek, ağrısız bir yara ortaya çıkar, fakat bunu tedavi etmek çok önemlidir. Öte yandan, çok sayıda ülserin ortaya çıktığı ve zarar verme eğilimindeki başka bir bakteriyel enfeksiyon olan şankroid de görülebilmektedir.

Tüm bunlara vajinal akıntı ya da üretral akıntıda değişiklikler gibi başka semptomlar eşlik edebilmektedir. Ayrıca ateş, genel halsizlik ya da diğer lezyonlara neden olabilirler. Yayılmalarını önlemek için onları teşhis etmek çok önemlidir. 

Kornea ülseri

Kornea, gözün dış tabakasıdır ve gözleri tozdan, mikroplardan ve diğer risk faktörlerinden koruyan bir tür koruyucu kalkan görevi görmektedir. Kornea ülserleri, enfeksiyon ya da travmanın sonucu olarak görülebilir. Aynı şekilde korneanın kendisinin iltihabı olan keratit de kornea ülserlerine neden olabilir.

Bu ülserlerin çoğu kontakt lens kullanımından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, bu lensleri doğru ve hijyenik bir şekilde kullanmak çok önemlidir. Ayrıca kornea ülserleri genellikle herpes simpleks virüsü ile de ilişkilidirler. Görme kaybına neden olabilecekleri için uygun bir tedavi oluşturmak önemlidir.

Rektal ülser

“Soliter rektal ülser sendromu” adı verilen bir bozukluk da mevcuttur. İsmine rağmen, genellikle rektumda birden fazla ülser vardır. Dışkıda kan ve kronik kabızlık olan kişilerde ortaya çıkar ve dışkılama sırasında ağrı olması yaygın bir semptomudur.

Bu durumlar için uzmanlar sağlıklı bir yaşam tarzı önermektedir. Örneğin, lif ve sıvı bakımından zengin bir diyet uygulamak genellikle yardımcı olur. Bununla birlikte, bazı durumlarda, hastalarda tedavi süreci olarak ameliyat gerekebilmektedir.

Ağız yaraları

Ağız yaraları ya da aftlar genellikle birden fazladır ve ağzın herhangi bir bölümünü etkilerler. Bunlar pamukçuk ya da ağız kanseri gibi mantar enfeksiyonlarının bir sonucu olarak ortaya çıkabilirler. Bunun yanı sıra ağız yaraları herpes virüsü ile de ilişkilidirler.

Özetle

Ülser, vücudun birçok yerinde ve çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen bir patoloji olduğu için birçok türü vardır. En önemli şey doğru teşhisin koyulabilmesi ve en uygun tedavinin seçilebilmesi için doktora gitmektir.