Yaşlı Sağlığı: Fırsatlar ve İhtiyaçlar

Yaşlı sağlığı büyük ölçüde onların yaşam tarzına dayanır. Bu aşama, düzgün beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve iyi bir tutumla yaşamlarının en karlı ve ilginç aşamalarından biri olabilir. 

Yaşlı sağlığı, dikkatimizi hak eden bir konu. Çünkü yaşlanma, genellikle her bir bireyde kendini farklı şekilde gösteren organik ve psikolojik sorunları da beraberinde getirir. Maalesef bu sorunlar her zaman anlaşılmaz veya onlarla düzgün bir şekilde ilgilenilmez.

İleri yaşın hastalık ve yıpranmışlık anlamına geldiği görüşü hakimdir. Ancak böyle olmak zorunda değildir. Evet, insanlar yıllar geçtikçe bazı becerilerini kaybederler ve belli hastalıklara yakalanma riskleri yükselir. Ancak yaşlı sağlığı illa bir sorun olmak zorunda değildir.

İyi günlük alışkanlıklar edinmek, formda kalmak ve yaşladıkça hayat kalitesini iyi bir şekilde sürdürebilmek için belirleyici faktörlerdir. Bu, zamanın etkilerini ölçülü hale getirebilmek ve daha iyi hissedebilmek için elinizdeki en iyi araçtır.

Yaşlı sağlığı: Temel ihtiyaçlar

Öncelikle ileri yaşlı bir kişi, ille de vaktinin tümünü onlar için ayırmadan düzenli olarak medikal check-uplar yaptırmalıdır. Ayrıca söz konusu yaşlı sağlığı olduğunda, hakkında endişelenilen 3 temel konu vardır: 

• Beslenme
• Fiziksel durum
• Psikolojik boyut

Sizin de çok iyi bildiğiniz gibi beslenme sağlıklı olmanın temel taşıdır. Özellikle de yaşlandıkça, dengeli bir beslenme programı uygulamak anahtardır. Benzer şekilde fonksiyonlarınızın gerektiği gibi olması için fiziksel açıdan aktif kalmalısınız.

Bu aşamada, psikolojik boyut sağlıklı alışkanlıkların edinilmesini büyük ölçüde regüle eder. İdeal olan, yaşlı bireyin kendisinin bir bakım rutini uygulamasıdır. Ancak bu yalnızca bunu yapabilmek için yeterince motivasyonu ve özgüveni olduğunda mümkündür.

Beslenme

Yaş aldıkça insanların, beslenme alışkanlıklarını eninde sonunda değiştirmeleri gerekecektir. Bunu yapmanın zamanının geldiğini gösteren bazı işaretler şunlar olabilir:

• Kabız ve ishal gibi durumların sık ortaya çıkmasıyla bağırsakta oluşan değişiklikler
• Vücudun yağ biriktirmeye başlaması
• Kas kütlesinin veya ağırlığının kaybı

İleri yaşlı olan herkes için bir tane spesifik diyet yoktur. İnsanlar hayatlarının her aşamasında özellikle de yaşlandıklarında, sağlıklı bir beslenme programı uygulamalıdırlar. Yiyeceklerinizi sınırlandıran bir hastalık olduğunda o zaman kısıtlamalarla karşılaşabilirsiniz.

Düşmelerin önlenmesi

İleri yaşlı kişilerde düşmeler sık yaşanır. Kötüye gitme sürecini ve birine bağımlılığı hızlandıran şeylerden biri de düşmelerdir. Bu nedenle onların önüne geçmek için elinizden gelen her şeyi yapmalısınız.

Bunun için anahtar ölçütlerden biri kas kütlesi kaybına karşı koymak için sık sık fiziksel aktivitede bulunmaktır. Ağırlık kaldırmak bu amaçla yapılabilecek iyi bir egzersizdir.

Ayrıca yaşadığınız ortamı, yaşınızın ilerlemesi nedeniyle ortaya çıkabilecek ihtiyaçlara adapte etmelisiniz. Örneğin yatağın kenarına açma kapama tuşları monte edebilirsiniz.

Karanlıkta ortalıkta dolaşmamaya özen gösterebilirsiniz. Ayrıca yerde herhangi bir obje olmamasına dikkat edin ve yerdeki paspasları kişisel eşyalara erişimi kolaylaştıracak şekilde düzenleyin. Dengede duramayan bir birey ihtiyaçlarına uygun bir ayak giyeceği giymelidir.

Cilt bakımı

Yaşlı bir kişinin cildi daha ince ve kurudur. Bu nedenle daha hassas ve daha az elastiktir. Genel olarak ileri yaşlı bir kişi düzgün hijyeni sürdürmelidir. Tercihen kişisel bakım için katkısız bir sabundan yardım alabilir.

Güneş kremi kullanmaları ve uzun süre güneşe maruz kalmaktan kaçınmaları da gerekir. Benzer şekilde pamuk giyecekler giymelidirler ve günde yaklaşık 1.13 litre su içmelidirler.

Kısıtlı hareketlilik imkanı olan ileri yaşlı kişilerin cildine özel ilgi göstermelisiniz. Bu amaçla, en fazla iki-üç saatte bir pozisyonlarını değiştirmelerine yardımcı olmanız önemlidir. Ayrıca ciltlerinin nemli kalması da büyük önem taşır.

Yaşlılarda duygusal ve bilişsel sağlık

İleri yaşlı kişilerin genellikle yaşam tarzlarında bazı düzenlemeler yapmaları gerekir. Bunu yapabilmek için ise ulaşılabilir hedefler ve zevklerine, ilgi alanlarına ve ihtiyaçlarına uygun amaçlar belirlemeliler. Aktif olmamak ve izolasyon kolayca depresyona yol açabilir.

Bu nedenle aktif bir sosyal hayat sürdürmek onlar için çok önemlidir. Ayrıca bu aşamada, kendini faydasız veya başkalarına yük oluyormuş gibi hissetmeden yardım istemeyi öğrenmeleri de gerekebilir.

Benzer şekilde, kendinizi iyi hissetmenize yardımcı olacağı için siz de başkalarına yardım edebileceğiniz aktivitelere katılmalısınız.

Son olarak ileri yaşlarda görülen 100’den fazla demans türü vardır ve onları engellemenin en iyi yolu düzenli olarak fiziksel ve entelektüel aktiviteyi sürdürmektir. Sigara ve alkol tüketmemeye çalışın. Gördüğünüz gibi hayatın keyfini çıkarmanın bir yolunu bulmak, yaşlandıkça karşınıza çıkabilecek sağlık sorunlarına karşı en iyi panzehirdir.