Bradipne Nedenleri ve Tedavileri
Bradipne, normal solunum hızından daha düşük bir solunum hızına atıfta bulunmak için kullanılan tıbbi bir terimdir. Solunum, akciğerlerin gaz alışverişi yaptığı süreçtir. Vücut, karbondioksiti dış dünyaya verir ve solunum yoluyla oksijen alır.
Oksijen, hücrelerin işlevlerini yerine getirmesi için gereklidir. Normalden daha az nefes alındığında daha fazla karbondioksit birikir ve oksijen miktarı azalır. Bu da karmaşık sonuçlara yol açabilir.
Bradipnenin birden fazla nedeni vardır ve hepsi malign değildir. Ancak, bazı durumlarda ciddi bir rahatsızlığın göstergesi olabilir.
Bu yazımızda bilmeniz gereken her şeyi açıklayacağız.
Bradipne nedir?
“Bradypnea” kelimesi Yunancadan gelmektedir. Bradys “yavaşlık”, pnein ise “nefes alma” anlamına gelir. Bu nedenle, bu tıbbi terim, Clínica Universidad de Navarra‘dan bir makaleye göre, normal solunum hızından daha düşük bir hızı belirtmek için kullanılır.
Normallik her kişinin yaşına ve aktivite düzeyine göre belirlienir. Bir yetişkinde dakikada 12 ila 20 kez nefes almak normaldir. Ancak oran 12’nin altına düştüğünde bradipne mevcuttur.
Ek olarak, durum genellikle iki dakikadan daha uzun süre muhafaza edildiğinde dikkate alınır. Sorun, bu terimin apne veya dispne gibi başkalarıyla karıştırılma eğiliminde olmasıdır.
Dispne, nefes almada zorluk veya hava eksikliği hissini ifade eder. Benzer şekilde apne de solunumun geçici olarak durmasıdır. Ayrıca, bazı kişilerde uyku sırasında hem bradipne hem de apne meydana gelir.
Bradipnenin tersi taşipnedir. Bu durumda solunum hızı normalden daha hızlıdır ve sorunlara yol açabilir. Bir kişi dakikada 25 defadan fazla nefes aldığında taşipneik olarak kabul edilir.
Fundación Arjantin del Tórax‘ın bir makalesinde belirtildiği üzere, alkol zehirlenmesi yavaş nefes almanın en sık nedenlerinden biridir. Ancak, aşağıdaki bölümde açıklayacağımız gibi, daha pek çok neden olabilir.
İlginizi çekebilir: Göğüs Ağrısı Hakkında Her Şeyi Öğrenin
Bradipne nedenleri nelerdir?
Bradipne bir hastalık değil, birçok durumda ortaya çıkabilen bir semptomdur. Önceki bölümde belirttiğimiz gibi, alkol zehirlenmesi ana nedenlerden biridir.
Bunun nedeni, alkolün solunum merkezine etki ederek onu engellemesidir. Bu, solunumun yavaşlamasına neden olur. Ancak, bu soruna yol açabilecek tek madde alkol değildir. Opioidler gibi diğer birçok ilaç da bununla ilişkilidir.
Aslında, benzodiazepinler ve alkol kombinasyonu, solunum depresyonu için en önemli risk faktörlerinden biridir. Benzodiazepinler anksiyolitik ilaçlardır ve birçok kişi bunları kullanır.
Bradipne ile ilişkili diğer maddeler
Bradipne, birden fazla durumun bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. En önemli toksinlerden bir diğeri de karbonmonoksittir.
İnsanların intihar etmek için karbonmonoksit zehirlenmesini kullandığı görülmüştür. Yüksek konsantrasyonlarda solunduğunda ölüme neden olabilen bir gazdır çünkü solunum hızında azalmaya ve zehirlenmeye neden olur.
Cerrahi prosedürleri gerçekleştirmek için kullanılan bazı ilaçlar da nefes almayı yavaşlatabilir. Örneğin kas gevşeticiler (genellikle benzodiazepinler), anestezikler veya ağrı tedavileri (opioid türevleri). Bu nedenle, daha sonra takip etmek önemlidir.
Ansefalik (beyinsel) problemler
Solunum, beynin farklı bölümleri tarafından koordine edilen karmaşık bir süreçtir. Beyin bilinçli nefes almayı belirler. Ancak, beyin sapında da solunum merkezleri vardır.
Bu merkezler, beynin rahatsız olduğu belirli koşullar altında nefes almayı sağlar. Örneğin, bir tümör veya travmatik yaralanma olduğunda. Ancak, hareketin kontrolünü ele alırlarsa yavaş nefes almayı tetiklerler.
Elektrolit ve hormonal dengesizlikler
Yukarıda açıkladığımız gibi, birçok faktör nefes alma sıklığını ve derinliğini etkiler. Bradipnenin ortaya çıkmasının bir başka nedeni de potasyum veya kalsiyum gibi belirli elektrolitlerin dengesizliğidir.
Ayrıca hipotiroidizm gibi bazı metabolik hastalıklarda da görülür. Tiroid hormonları, diğer süreçlerin yanı sıra enerji tüketimini ve vücut ısısını düzenlemekten sorumludur. Normalin altına düştüğünde solunum hızı düşebilir.
Bu yazımızı da okuyun: Kontrollü Nefes Alma: Nedir ve Nasıl Uygulanır?
Bradipne için risk faktörleri
EcuRed’de yayınlanan bir makale bradipne riskini artıran bir dizi faktörü açıklıyor. Bazıları ileri yaş, sigara veya kalp hastalığıdır. Aynı şey kişi şoka girdiğinde de olur.
Ayrıca düşük vücut ısısı (hipotermi) ve düzenli olarak yoğun egzersiz yapan kişilerle de bağlantılıdır. İkinci durumda mutlaka ciddi değildir.
Bradipne belirtileri ve komplikasyonları
Bradipne vücuttaki oksijen ve karbondioksit seviyelerini değiştirebilir. Ortaya çıkan semptomların çoğu oksijen eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Yorgunluk, halsizlik, kafa karışıklığı veya baş dönmesi yaygındır.
Ek olarak, insanlar genellikle baş dönmesi hissederler veya yaklaşan bir baygınlık hissi yaşarlar. Baş ağrısı ve göğüs ağrısı, zayıf koordinasyon ve hafıza sorunları gibi diğer yaygın belirtilerdir.
Kandaki oksijenin azalması komplikasyonlara yol açabilir – buna hipoksemi denir. Bell Marra Health‘den bir makalenin açıkladığı üzere, bradipne bayılma nöbetlerinin ve kalp problemlerinin sayısını artırır.
Aslında bu organların ve dokuların ciddi hasar görmesine neden olabilir. En ciddi vakalarda kalp durmasına ve hatta ölüme neden olur. Diğer komplikasyonlar solunumsal asidoz ve hiperkapnidir (kandaki yüksek karbondioksit seviyeleri).
Mevcut tedaviler
Bradipne her durumda tedavi gerektirmez. Yukarıda bahsettiğimiz gibi, genellikle iyi huylu bir biçimde ortaya çıkar – ya yoğun fiziksel aktiviteye yapmış kişilerde ya da uyku sırasında.
Bu nedenle, bu işaretin hangi durumlarda ciddiyet gösterdiğini ayırt etmek gerekir. Nedene ve hastanın sağlık koşullarına bağlıdır.
Örneğin, bradipne bir kalp probleminden kaynaklandığında genellikle tıbbi bir yaklaşım gereklidir. Buradaki fikir, vücudun ihtiyaç duyduğu oksijeni vermektir. Bu amaç için çeşitli suni havalandırma biçimleri vardır.
Ayrıca bradipnenin nedeni toksik bir madde ise genellikle destekleyici tedavi gerekir. Bazı durumlarda, duruma neden olan maddeye karşı panzehir kullanırlar. Flumazenil ile tedavi edilebilen benzodiazepin intoksikasyonu durumu budur.
Bradipne bir hastalık değil bir semptomdur
Bradipnenin solunum hızında azalma olduğunu bir kez daha vurgulamak önemlidir. Doktorlar genellikle bir kişi iki dakikadan fazla bir süre boyunca dakikada 12’den az nefes aldığında bunu düşünür.
Buradaki nokta, bu semptomun alkol veya diğer ilaçlarla zehirlenme gibi birçok nedenden dolayı veya altta yatan belirli patolojilerin bir sonucu olarak ortaya çıkabilmesidir. Bununla birlikte, tüm vakalarda yaşamı tehdit eden bir durum olduğunu göstermez. Bu nedenle, bir doktor bir tedavi yaklaşımına karar vermeden önce nedeni ayırt etmelidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bradipnea – EcuRed. (n.d.). Retrieved March 2, 2021, from https://www.ecured.cu/Bradipnea
- Bradypnea: What causes abnormally slow breathing and how to treat it. (n.d.). Retrieved March 2, 2021, from https://www.belmarrahealth.com/bradypnea-causes-abnormally-slow-breathing-treat/
- Bradipnea – Fundacion Argentina del Torax. (n.d.). Retrieved March 2, 2021, from https://www.fundaciontorax.org.ar/page/index.php/pacientes/diccionario/772-bradipnea
- Bradipnea. Diccionario médico. Clínica Universidad de Navarra. (n.d.). Retrieved March 2, 2021, from https://www.cun.es/diccionario-medico/terminos/bradipnea