Diyet Neden Bazı İnsanlarda İşe Yarar?
Günümüzde kilo vermeye çalışmanın iki temel sebebi vardır: birinci sebebi hipokalorik diyet yapmamız olabilirken, ikinci sebebi ise, modaya ayak uydurmaya çalışmamızdır. Ancak, diyet sadece bunu uygulayan birkaç kişide işe yararken, diğerlerinde ise sonuçlar beklendiği gibi çıkmaz.
En büyük sorun, verilen kiloyu uzun zaman boyunca koruyabilmektir. Kilo verme diyeti uygulayanların yaklaşık %95’i bir süre sonra verdikleri kiloları geri kazanır. Hatta bazı insanlar, diyete başladıkları zamandan daha fazla kilo alırlar.
Obezite küresel ölçekte onlarca yıldır birçok ülkede temel sağlık sorunlarından biri olmuştur. Diyet ve fiziksel egzersiz, kilo verme planında birlikte sürdürülmesi gereken iki önemli etkendir. Bundan daha etkili bir formül şimdiye kadar bulunmamıştır.
Kişisel diyet programına yönelme
Beslenme, obezite de dahil olmak üzere sağlık durumumuzu etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Bir kişi kilo vermek istediğinde devreye giren pek çok faktör vardır.
Bir çok diyet kişiye özeldir ve bu nedenle herkes aynı yöntemi uygulamaya devam edemez. Herkese uygun bir diyet programı bulmak artık mümkün değildir. Bazı diyetler belirli hastalara yardımcı olup kilo verdirirken bazı durumlarda ise kişilerde bazı sağlık sorunlarına sebep olur ya da kilo vermelerine yardımcı olmaz.
Çoğu durumda, başlangıçta işe yarayan şey birkaç hafta veya birkaç ay sonra işe yaramayacağından, diyet gidişata göre değiştirilerek devam edilmelidir. Önemli olan kişiye özel ayrı bir diyet programı hazırlamaktır.
Bu nedenle konuya, alınan ve harcanan kalorilerden de başka, daha fazla faktörü hesaba katarak başlamalıyız. Bu konu hakkında daha fazlasını öğrenmek ister misiniz? O zaman, sağlıklı bir şekilde kilo vermek için hangi adımları atmalısınız, yazımızdan takip edin.
Size uygun diyet programını nasıl bulursunuz?
Kilo vermek amacıyla diyete başladığımızda dikkate almamız gereken çeşitli faktörler vardır. Bazıları üzerinde kontrol sahibi olduğumuz şeyler olurken, bazıları ise üzerinde çok az kontrolümüz olan şeylerdir. Diyet planlarını işe yarayan diyetlere dönüştürebilecek yönler nelerdir, bir bakalım.
1. Beslenme
Yiyecekler, vücudun ana enerji kaynağıdır. Ayrıca, sağlıklı besinler ve diğer bileşenler sağlık için çok önemlidir. Bu nedenle beslenme alışkanlıkları bir diyetin başarılı olmasını belirleyecek önemli bir faktördür.
Evrensel olduğuna inanılan bazı iddialar, yeni bilimsel bulgular ışığında zamanla değişikliğe uğramıştır. Benzer şekilde, Frontiers in Public Health’de yayınlanan araştırmanın da kanıtladığı gibi, günde 5 kez yemek yemek, kahvaltıyı atlamamak, hafif yiyecekler seçmek veya yağlardan kaçınmak, en önemli beslenme sırları listesine girmiştir.
Doğru olanı, kişiye özel uyarlanabilir beslenme planı hazırlamaktır: beslenme saatlerine, tercih ettiği yiyeceklere ve açlık duygularına göre. Bu beslenme programı her ülkenin geleneksel diyet şekline uygun taze ve geleneksel yiyeceklere dayanmaktadır.
Bu şekilde, uygulanan diyette işe yarayan faktör tespit edildiğinde, o beslenme şekline uygun diyet programına bağlı kalınır. Diyetten ne kadar memnun kalırsak, o kadar uzun süre devam edebiliriz.
Bu yazımızı da okumalısınız: Obezite ile Nasıl Mücadele Edilir?
2. Metabolizma
Metabolizma, vücudun günlük işlevlerini sürdürmek için gerçekleştirdiği bir dizi kimyasal reaksiyon olarak tanımlanabilir. Metabolizmanın, sağlığımız için temel ve hayati bir rolü vardır. Ayrıca vücut ağırlığına da aracılık eder.
Hızlı bir metabolizma daha fazla enerji yakılmasına neden olurken, vücuttaki yağı yakarak daha fazla kilo verilmesini sağlayacaktır. Metabolizmayı aktif tutmak, başarılı bir diyetin anahtarıdır. Ancak, metabolizma kısmen genetiğimiz tarafından belirlendiği için kolay bir iş değildir.
Metabolizmayı aktif tutacak bazı uygulamalar şu şekildedir:
- Egzersiz yapmak, metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olur. Ağırlık egzersizleri de önemlidir çünkü kas kütlesinin yüksek bir yüzdesi metabolik seviyede yağ kütlesinden daha aktiftir.
- Gün boyunca hareket edin.
- Yeterli yiyin.
- Her öğünde ve yeteri kadar protein tüketin.
3. Bağırsak Florası
Bağırsaklarımızda 100 milyondan fazla bağırsak bakterisi yaşar. Her insanın bağırsak florası kendine özgü bir bileşene sahiptir. Bu nedenle beslenme programı çevre ve yaşan tarzına göre belirlenir.
Bağırsak florasına iyi bakmanın bağışıklık sistemini veya bazı bağırsak sorunlarını iyileştirdiği uzun zamandır bilinen bir şeydir. Günümüzde de obezite ve vücut ağırlığının korunmasında bağırsak florasının etkisi vardır.
Ayrıca Dr.Jeffrey Gordon ve ekibi tarafından yapılan çalışmalarda fazla kilosu olan farelerde ve insanlarda firmicutes’dan daha fazla bakteroidin olduğu görülmüştür. Bağırsak florasının bu düzeni, kalori kullanımını destekliyor gibi görünmektedir.
Jalisco Teknoloji ve Tasarım Araştırma ve Yardım Merkezi’nde (Meksika), biyolog Marisela Gonzales Ávila başkanlığında yürütülen bir başka araştırma şu sonuca varmıştır:
“Obezite sorunu yaşayan insanlar, daha zayıf bir bakteri florasına ve enerji biriktiren bakterilerin baskılanmasına sahip olma eğilimindedir. Bu da vücutta yağ birikmesine neden olur.”
Kilo verdiren diyetlerinin yalnızca bir kısmının başarısı bağırsak mikrobiyotası ile ilgili olmasına rağmen, bunlar daha fazla araştırma isteyen önemli bulgulardır.
Bu yazımızı okumak da hoşunuza gidebilir: Fibromiyalji ve Gluten Arasında Bir Bağ Var mı?
4. Hormonlar
Vücudumuzda uyku, açlık, üreme veya metabolizma gibi çeşitli yönleri düzenleyen çok sayıda hormon üretilir. Vücudumuzun enerjiyi kullanma veya atma şekli hormonlar tarafından düzenlenir.
Vücudumuzun kilo alıp vermesinde önemli rol oynayanlardan faktörlerden bazıları şunlardır: leptin, ghrelin, insülin, glukagon veya kortizol. Nasıl çalıştıklarını ve hangi yönlerinin metabolizmayı düzenlediğini anlamak, obeziteye yeni yaklaşımların kapılarını açar.
Diyet, uyku veya fiziksel egzersiz vücudumuzun hormonal tepkilerini etkiler. Bu nedenle aşağıda sıralananları yapmamız gerekir:
- Kendimizi mutlu hissetme yeteneğine sahip olma,
- Adipositlerde yağ birikmesinden kaçınma,
- Beslenme şeklini düzenleme.
Başarılı bir diyet programı için uzman bir sağlık hekimine başvurmak en doğrusudur
Tüm bunları başarmak ve izlenen diyetin başarısını artırmak için yapılması gereken şey bir uzmandan tavsiye almak ve kişiye özel hazırlanmış planı takip etmektir. Ayrıca, diyet uygulanırken denge kurulmasına ve çeşitli gruplardan yiyeceklerle desteklenmesine dikkat edilmelidir. Eğer hala izlediğiniz diyetin bir faydasını göremediyseniz, diyetisyeninizin tavsiyelerine kulak vermenizin zamanı gelmiş demektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Zilberter T, Zilberter EY. Breakfast: to skip or not to skip? Frontiers in Public Health. Junio 2014. 2:59.
- Clarks SF., Murphy EF., Nilaweera K., Ross PR., et al., The gut microbiota and its relationship to diet and obesity. Gut Microbes, 2012.
- Farias MM., Silva CB., Rozowski JN., Gut microbiota: role in obesity. Rev Chil Nutr, 2011.