Ergenlik Çağındaki Ruh Hali Değişimleri: Sebepleri ve Başa Çıkmanın Yolları

Ergenlik çağı ebeveynlerin en çok stres yaşadığı dönemlerden biri olarak görülür çünkü çocuğunuzdaki ruh hali değişimleri yaşadığı yoğun dönüşümlerin bir sonucudur. Bugün bu sürecin başlangıç noktasını inceleyecek ve bununla nasıl başa çıkabileceğinizi tartışacağız.

Çocuklar 10 ila 11 yaşına geldiğinde her yönden yoğun değişimler yaşamaya başlar. Bunlar çocuğun gelişimini etkileyen birtakım ruh hali değişimleri ile fiziksel, duygusal, psikolojik ve sosyal değişimlerdir. Bu bağlamda, ergenlik çağındaki ruh hali değişimleri nadir görülen bir şey değildir, daha çok bahsettiğimiz süreçlerin bir sonucudur.

Ebeveynlerin çoğu “genç yetişkin” çocuklarında gördükleri bu duygusal dengesizlik evresinden korkar. Elbette, ergenlik çağı ebeveynlerin en çok stres yaşadığı dönemlerden biridir.

Ayrıca bu, her iki ebeveyn ve çocuk için oldukça enteresan bir deneyim olabilir, özellikle de ebeveynler bu durumu anlamak ve idare etmek için gereken yöntemleri biliyorsa.

Ergenlik çağındaki ruh hali değişimlerinin sebepleri

Öncelikle, ergenlik çağı kişinin hayatında fiziksel, zihinsel ve cinsel olgunlaşmanın başladığı bir süreçtir. Tabi ki bu değişimler çocuğun ailesine ve sosyal çevresine farklı bir gözden bakmasına sebep olabildiği için ruh hali değişimleri yaşaması normaldir.

Ancak önceden belirtelim, hepimiz bu evreden geçmemize rağmen ergenlik çağındaki herkesin deneyimleri farklıdır.

Genel olarak bu değişimler genç insanlarda merak, anksiyete, korku, hatta ızdırap hislerini uyandırabilir. Hem çocuk hem de ebeveynleri bu yolda karşılaştıkları zorluklar hakkında ne yapabileceklerini öğrenirse bu süreç daha kolay geçer.

Bu yüzden, bugün sizinle birlikte aileniz bu dönemden geçiyorsa aklınızdan çıkarmamanız gereken bazı önemli konulara değineceğiz.

Fiziksel değişimler

Doğduğunuz andan beri vücudunuz sürekli değişim geçiriyor ve bu da bazı karmaşık sorunlara yol açabiliyor. Kıllarda artış ve ikincil cinsel özellikler gibi birçok şey büluğ çağında ortaya çıkar.

Erkek çocuklarının sesi değişir, testisleri gelişir ve ilk boşalmalarını yaşarlar. Kızların ise göğüsleri büyür ve ilk defa regl olurlar.

Bu evrede çekim duyma ve hatta cinsel uyarılma ile beraber bedensel farkındalık başlar. Fiziksel görünümlerini ve imajlarını bu denli önemsemeleri de bu yüzdendir.

Bu da gençler için bir kaygı haline gelir. Fakat bu değişimlerini kabul etmeleri öğretilirse bunlara sağlamaları da kolaylaşır.

Duygusal değişimler

Ergenlik çağındaki bir gencin deneyimlediği duygular daha çok yüzeyseldir. Bu yüzden de mutluluk, öfke, korku, anksiyete, üzüntü ve asabiyet hislerini çok hızlı ve ani yaşarlar. Bu değişken duygudurumu normaldir.

Buna ek olarak, gençlerde özel hayatını gizli tutma eğilimi daha fazla olur ve gelecek hakkında endişelenmeye başlarlar. Bunun sebebi, derin bir kişisel dönüşüm sürecine girmiş olmalarıdır. Kişiliklerini bulabilmek için iç ve dış dünyalarıyla barışmaya çalışırlar.

Bilişsel değişimler

Kişilik değişiminin temelini oluşturan bir başka unsur ise soyut düşünmenin, yani göremedikleri ve dokunamadıkları şeyleri algılamanın gelişmeye başlamasıdır.

Hatta mantık yürütme becerilerinin gelişmesiyle, farklı bakış açıları kullanarak problem çözmeye ve hem kendi hem de başkalarının eylemlerinin sonuçlarını öngörebilmeye başlarlar.

Bu çok önemli bir nokta: mantık yürütmek, ebeveynleriyle ve genel olarak toplumun üyeleriyle beraber yaşamayı öğrenmelerine imkan verir. Mantık yürüterek her durumda uymaları gereken sosyal normları daha iyi anlayabilirler.

Davranışlardaki değişimler

Ergenlikte devamlı bir özgürlük arayışı vardır.

Bir yetişkin gibi düşünmeye çalışırken deneyimleri yetersiz kalsa da bazı sınırlar içinde kalmaları gerekir. İşte ebeveynler ile çocuk arasındaki çatışmaların başladığı nokta da tam olarak burasıdır.

Çocuklar genellikle içsel kaoslarını ya kendilerine iyi bakmayarak ya da görünüşlerine fazla önem vererek yansıtır. Ayrıca daha çok uyurlar. Bunun sebebi, harcadıkları tüm bu enerji ve hormon üretimlerinden sonra uzun bir süre dinlenmeye ihtiyaç duymalarıdır. Bu konuda anlayışlı olmak önemlidir.

Onunla bağlarınızı erken yaştan güçlendirin

Ergenlik çağındaki çocuklar bu dönemde de aynı eskisi kadar ilgi ve sevgiye ihtiyaç duyar. Bu yüzden de çocuğunuzla erken yaştan iyi bir ilişki kurmak çok önemlidir. Böylece sizin ona yol gösterebileceğinizi bilir.

Çocuğunuz küçük yaşlardayken aranızda olan ilişkinin hiçbir zaman aynı kalmayacağını unutmamak gerekir. Fakat bu değişim sürecini gayet yapıcı ve mutlu da geçebilirsiniz. Peki bir ebeveyn olarak,  çocuğunuzun ergenlik çağında ve ruh hali değişimlerinde nasıl iyi bir rol oynayabilirsiniz?

Ergenlik çağındaki bir çocuğa nasıl yardım etmeli

Neyse ki çocuğundaki ruh hali değişimlerinin üstesinden gelme ve gerekli önlemleri alma konusunda ebeveynlerin işine yarayacak bazı harika ebeveynlik özellikleri var.

Ona sevgi gösterin

Ebeveynler çocuğuna olan düşkünlükleri sebebiyle onunla çok özel bir bağ kurar. Çocuklarınız sevgiyi ve başkalarını önemsemeyi öğrenirken sizi örnek alır.

Size veya öğretmenlerine karşı ilgisiz görünmelerine, sert sözlerine ve eleştirilerine rağmen gençler her zaman sevgi, anlayış ve kabul görmeyi bekler. Böyle bir ortamda ruh hali değişimleriyle başa çıkmaları daha kolay olacaktır.

Ona destek olun

Gençler için en önemli şeylerden biri ebeveynlerine güvenebileceklerini bilmeleridir. Çabalarını ve başarılarını fark etmenize ihtiyaçları vardır, hatta daha da fazlasını beklerler.

Onların kişiliklerini desteklemenize ihtiyaç duyarlar. Bir ebeveyn olarak kendilerine güvenmeleri ve hedeflerine ulaşmaları için onları teşfik etmek için sizden daha iyisi olamaz.

Sınırlar koyun

Kurallar ve standartlar belirlemek çocuğunuzun duygusal olarak kendini güvende hissetmesi için çok önemlidir. Bu kurallar aynı zamanda, onları yönlendirmek ve hayatlarını düzene sokmak için kullanabileceğiniz harika bir araç olabilir.

Otoriter bir ebeveyn olmamaya da dikkat etmeli, çok sıkı kurallar koymamalı ya da aşırı müsamahalı ve serbest olmamalısınız. En iyisi dengeyi sağlamak ve mantıklı açıklamaları olan kesin sınırlar belirlemektir.

İyi bir örnek oluşturun

Daha önce de söylediğimiz gibi, ergenlik döneminde çocuğunuzun mantık yürütme becerileri filizlenir. Söylediğiniz ve yaptığınız şeyleri hep gözlemler. Eylemleriniz ile çocuğunuza aşılamaya çalıştığınız şeylerin tutarlı olmasına dikkat edin. Unutmayın, kişilik arayışında gözlemlediği ilk örnek sizsiniz. 

Ona saygı gösterin

Herkes saygı görmeyi hak eder, bunu hepimiz biliyoruz. Bazen çocukların da birer birey olduğu ve onlara saygılı davranmak gerektiği kolaylıkla aklımızdan çıkabiliyor.

Sizin düşündüğünüzden farklı tercihleri olsa bile onların da bağımsız bireyler olduklarının bilincinde olun. Onların bakış açısınını, hislerini ve ihtiyaçlarını anlamaya çalışın.

Bazı fikirler

Fiziksel, zihinsel ve duygusal değişimlerle gelen ruh hali değişimleri şüphesiz hem çocuk hem de ebeveynler için zor bir süreçtir.

Eğer çocuğunuzla küçük yaştan itibaren sevgi, anlayış ve saygı üzerine kurulmuş bir ilişki geliştirirseniz, çocuğunuz ergenlik dönemini daha kolay geçirebilecek ve bu süreç ikiniz için de daha ödüllendirici olacaktır.