Göz Kendisini Nasıl Temizler, Öğrenin
Fareler üzerinde yapılan deneyler sayesinde bilim insanları göz kendisini bir toksin ortadan kaldırma sistemi kullanarak nasıl temizler, keşfettiler. Bu keşfin ortaya çıkardığı şey bu kendi kendini temizleme mekanizmasının beynin kullandığı drenaj mekanizmasına benzer olmasıdır.
Benzer şekilde, diğer organlar da toksinleri yok etmek ve kendilerini korumak için bazı tekniklere sahiptir. Beyin bunların en çok bilinenlerinden bir tanesidir. Hatta, bu konu üzerinde yapılan araştırmalar Parkinson hastalığı ve Alzheimer hastalığının tedavisi ve önlenmesi konusu ile ilgili de umut veriyor.
Bilimsel Translasyonel Tıp dergisi göz ile ilgili yeni bir makale yayınlamıştır. Makalede yazarlar gözün kendi kendini nasıl temizlediğini bilmenin glokom hastalığını anlamanın adımlarından bir tanesi olduğunu açıklarlar. Bunu bilmiyor olabilirsiniz ancak glokom hastalığı körlüğe neden olabilir.
Okumaya devam edin: Kuru Göz Sendromu: Doğal Yollarla Nasıl Savaşırsınız
Göz ve Kendi Kendisini Nasıl Temizlediğine Dair Yeni Bir Çalışma
Yukarıda bahsettiğimiz araştırma, oküler yapılarının benzerliği dolayısıyla fareler üzerinde yapılmıştır. Bilim insanları bunu takip etmek ve gözün bundan nasıl kurtulduğunu bulmak için farelere bir madde enjekte etmişlerdir.
Böylece geleneksel drenaj yollarına alternatif olan bir yolun varlığını keşfetmişlerdir. Bu şu demek: pek çok organın yaptığı gibi lenfatik sistemin göz tarafından da atıkları ortadan kaldırmak için kullanıldığını biliyoruz. Ancak, bu farklı bir mekanizma.
Bilim insanları, amiloid maddelerin göz küresini AQP4 (akuaporin-4) adı verilen bir iç kanaldan terk edişini gözlemlemiştir. Bu akuaporin diğer araştırmacıların insan beyninde bir süre önce keşfettiği akuaporin ile aynı.
Gözün kendi kendini nasıl temizlediğini gözlemlemelerinin yanı sıra, araştırmacılar drenajın arttığını mı yoksa azaldığını mı kontrol ettikleri çeşitli senaryolar da oluşturdular. Çeşitli testler uyguladılar, bunların bazıları retinalara doğrudan ışık verilmesini içerirken diğerleri bir atropin enjeksiyonu içermekteydi.
Son olarak, normal göz küreleri ile glokom hastalığı olan göz kürelerini karşılaştırdılar. Buldukları şey, glokom hastalığı olan farelerin drenaj sistemlerinde direkt bir değişiklik görüldüğü için, bu keşfin doğrulanması idi.
Glokom Hastalığında Ne Olur?
Glokom hastalığı göz içi basıncının artması ile karakterize olan bir hastalıktır. Bu basınç ölçülebilir, ve bu ölçüm, göz sıvısının uyguladığı baskı ile ilgili geleneksel bir değer elde edilmesini sağlar.
Normal durumlarda, gözün içerisindeki göz sıvısı orada olur, ve orbital sistemi boşaltıp terk edene kadar sirkülasyon halindedir. Bu akış süreklidir ve sıvının aksi takdirde görme duyusuna zarar verebilecek toksik maddeler barındırmamasını sağlar.
Bu göz sıvısı herhangi bir nedenden dolayı düzgün bir şekilde boşaltılamadığında birikir ve bu şekilde göz içi basıncı artar. Ayrıca sistemin tahliye edebileceğinden fazla sıvı üretiliyor da olabilir ve bundan dolayı aynı sonuç ortaya çıkar.
Glokom hastalığından muzdarip olan bir kişi görüşünün nasıl daha az keskin hale geldiğini kademeli olarak hisseder. Bu nedenle kişi; göz içi basıncını ölçen, bir tanı koyan ve dikkate alınması gereken tedavi seçeneklerini ona açıklayan bir göz doktoruna danışır.
Glokom hastalığını sadece burada da bahsettiğimiz, gözün kendisini nasıl temizlediğine dair bilimsel çalışmayı okuyarak da önleyebilirsiniz. Bir drenaj arızasının erken bir şekilde tespit edilmesi göz sıvısının sirkülasyonunu iyileştirebilir.
Beynin Temizleme Sistemi
Bu yeni keşif bir araştırma grubunun yıllar önce keşfettiği bir beyin temizleme sistemi ile bağlantılıdır. Glifatik sistem, bir lenf gibi çalıştığı ancak sinir sisteminin glial hücreleri tarafından yönlendirildiği için bu ismi almıştır.
Organları temizleyen geleneksel lenfatik sistem beyinde ve ayrıca gözlerde bulunur, ancak toksinleri yavaş yavaş ortadan kaldırır. Bu lenfatik sistemler daha hızlı ve daha uzmanlaşmış durumdadır. Bundan dolayı belirli toksinler ile ilgilenirler.
Göz ve beynin, yüksek metabolizmalı organlar oldukları için lenf sistemlerine sahip olmaları gerekir. Bu şu anlama gelir: hücreleri yüksek bir hızda çalışır, bundan dolayı aksi takdirde birikmeyecek olan çok fazla atık üretirler.
Beyin söz konusu olduğunda ise sistem nabız ve kalp atışının yanı sıra uyku ile de düzenlenir. Gece boyunca, beyin dokusunun belirli kasılma ve genişleme hareketleri atıkları temizlemeye ve ortadan kaldırmaya başlar.
Daha fazlasını öğrenin: Alzheimer Hastalığını Teşhis Etmek İçin Gözlerinize Bakın
Gözün Kendisinin Nasıl Temizlediğini Bilmenin Etkisi
Önceden de bahsettiğimiz araştırmacılar bu keşiflerini glokom hastalığı ile ilişkilendirmişlerdir. İlerlemeye devam etmek için gelecekte araştırmalar yapılması gereklidir, ancak gözün kendisinin nasıl temizlediğini bilmek umut vericidir.
Hatta, eğer lenfatik sistem kusurlarını erken bir şekilde teşhis etmek mümkün olsaydı glokom hastalığı görmeye hasar vermeye başlamadan önce bir çözüm bulunabilmesi mümkün olabilirdi. Bunun nedeni, hastaların zamanında tanı alabilecek olmasıdır, bu da bu hastalıktan muzdarip olan milyonlarca insanı kurtarabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Wang, Xiaowei, et al. “An ocular glymphatic clearance system removes β-amyloid from the rodent eye.” Science Translational Medicine 12.536 (2020).
- Plog, Benjamin A., and Maiken Nedergaard. “The glymphatic system in central nervous system health and disease: past, present, and future.” Annual Review of Pathology: Mechanisms of Disease 13 (2018): 379-394.
- Iliff, Jeffrey J., et al. “A paravascular pathway facilitates CSF flow through the brain parenchyma and the clearance of interstitial solutes, including amyloid β.” Science translational medicine 4.147 (2012): 147ra111-147ra111.
- Martínez-Tapia, Ricardo Jesús, et al. “Una nueva vía de drenaje cerebral: el sistema glinfático. Revisión histórica y conceptual.” Revista Mexicana de Neurociencia 19.1 (2018): 104-116.
- Wostyn, Peter, et al. “Evidence for the existence of a communication between the eye and the brain?.” Acta neurochirurgica 159.8 (2017): 1413-1414.
- Torres, Marcelino Río. “Glaucoma: pasado y presente.” Revista Cubana de Oftalmología 30.4 (2018).