Şiddetli İstek Duymanın Çeşitli Şekilleri
Şiddetli istek duymak nispeten son zamanlarda karşımıza çıkan bir konsepttir ve bir maddeye (uyuşturucu, tütün, yiyecek veya alkol) karşı duyulan yoğun ve durdurulamaz tüketme arzusu demektir. Bu yazımızda bu durumun çeşitli şekillerine bakacağız.
Bu konsept ilk olarak yaklaşık 1940’larda ortaya çıktı. O zamanlarda uzmanlar bunu eroin ve morfin gibi uyuşturucuları kullanan kişilerin bunları bırakmaya çalıştıklarında oluşan yoğun tüketme arzusu olarak tanımladılar.
Fakat günümüzde bu durumu spesifik olarak tanımlamak hala zor görünüyor. Bu konu ile ilgili açık olan şudur ki, şiddetli istek duymak madde bağımlılığın temel bir özelliğidir ve durumun yinelemesi ile de yakından alakalıdır. Bu yüzden bu yazımızda bu problem ile ilgili bilmeniz gereken her şeyi açıklayacağız.
Şiddetli İstek Duymak Nedir?
Yukarıda bahsettiğimiz gibi, şiddetli istek duymak bir maddeyi tüketme dürtüsüdür. Bu arzu durdurulamaz bir dürtüdür ve kişiyi bir şekilde “ele geçirir.” Ama bu durum yoksunluk sendromu ile aynı şey demek değildir.
Yoksunluk sendromu, bir kişinin sürekli kullandığı (ilaç, uyuşturucu) bir şeyi bırakmasından sonra meydana gelen fiziksel ve psikolojik semptomlar demektir. Alkoliklerde veya eroin gibi uyuşturuculara bağımlı insanlarda görülme ihtimali yüksektir.
Fakat bunları ayırt etmek için şunu bilmelisiniz ki; şiddetli istek duymak bir kişinin yoksunluk sendromu semptomlarının üstesinden geldikten sonra meydana gelmektedir. Bunun sebebi de, bir maddeyi tüketme arzusunun aylar ve belki yıllarca kalabilmesidir.
Şiddetli istek duymak, uzmanlar tarafından çeşitli maddeler ile ilişkilendirilmektedir. Bu, sigara içme veya alkol alma arzusundan tutun da, kokain veya eroin gibi sert uyuşturucuların kullanılma arzusuna kadar uzanmaktadır.
Şu konuda da farkındalık sahibi olmalısınız; sosyal olarak kabul edilen bir şey -tütün tüketimi-, sizin hayatınızda ciddi bir durum haline gelebilir. Diğer bir deyişle, bu yaşadığınız durum diğer sert maddeler kadar zarar verici bir duruma gelmiş olabilir.
Şiddetli İstek Duymanın Farklı Çeşitleri Var Mıdır?
Bazı bilim insanları, şiddetli istek duymanın iki çeşidi olduğunu iddia ederler. İlki fizikseldir, yoksunluk sendromu ile paralel bir doğrultuda görülür. Bu sendrom gibi, taşikardi, soğuk terlemeler ve nöbet gibi fiziksel semptomlar üretir.
Yani bu tür, yoksunluk sendromu sırasında yaşanan şiddetli semptomların neden olduğu, maddeyi tüketme arzusudur. Bu çeşidi genellikle bir kişi için yüzleşmesi ve üstesinden gelinmesi en zor olan durumdur.
Diğer çeşidi, psikolojik istektir. Kişi yoksunluk sendromunun üstesinden geldikten sonra ortaya çıkar. Hasta maddeyi bir süredir, hatta belki aylar ve yıllarca kullanmadığında ortaya çıkar.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Alkol Bağımlılığınız Olup Olmadığını Nasıl Anlarsınız?
Şiddetli İstek Duymak Nasıl Tedavi Edilir?
Son olarak, bağımlılığın, yoksunluk sendromunun ve şiddetli istek duymanın tedavi edilecek durumlar olduğunu anlamalısınız. Bunu yapmak için her zaman en iyi seçenek destek almaktır; bir psikolog veya destek grupları size bu durumu yönetmede yardımcı olabilir.
Şiddetli istek duymak, kişilerdeki yineleme durumuna sebep olan meselelerden biridir. Aynı şekilde, genelde bağımlılığın korunmasına sebep olan faktördür. Bu yüzden, bu konuda bilinçli olmak ve onun üstesinden gelebilmek önemlidir.
Aslında buradaki ana düşünce, maddenin tüketimi ile alakalı olabilecek durumlardan uzak durmaktır. Örneğin, eğer alkolikseniz, gece dışarı çıkmalarınızı ve bara gitmelerinizi azaltmanız en iyisi olacaktır.
Ek olarak, maddeyi tüketme konusundaki otomatik davranışınızı kontrol altına alabilecek araçlara sahip olmanız da önemlidir. Hastanın psikolojik ve duygusal durumunun da bu konuda etkisi olabilir, çünkü kişi savunmasız veya mutsuz olduğunda böyle bir durumun yinelemesi daha kolaydır.
Bu bağlamda, çoğu terapi bu insanlara stresi nasıl yöneteceğini ve kişisel saygılarını ve özgüvenlerini nasıl kazanacaklarını öğretmeye odaklanır. Aynı şekilde, bu durumu kontrol etmenin diğer bir etkili yöntemi de bu kişilerin odaklarını örneğin egzersiz gibi başka aktivitelere odaklamasıdır.
Bu yazımızı da beğenebileceğinizi düşünüyoruz: Sigarayı Bıraktıktan Sonra Fark Edeceğiniz 5 Olumlu Değişiklik
Sonuç
Şiddetli istek duymak, bir kişinin bağımlı olduğu bir maddeye mantıksızca duyduğu çaresiz arzudur. Sadece uyuşturucu bağımlılığında yaşanmadığını bilmek önemlidir. Tütün ve alkol bağımlılığında da bu durumdan muzdarip olunabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Chesa Vela, D., Elías Abadías, M., Fernández Vidal, E., Izquierdo Munuera, E., & Sitjas Carvacho, M. (2004). El craving, un componente esencial en la abstinencia. Revista de La Asociación Española de Neuropsiquiatría, (89). https://doi.org/10.4321/s0211-57352004000100007
- Craving y adicción a drogas | Trastornos Adictivos. (n.d.). Retrieved October 25, 2019, from https://www.elsevier.es/es-revista-trastornos-adictivos-182-articulo-craving-adiccion-drogas-13021690
- Chandler RK, Fletcher BW, Volkow ND. Treating drug abuse and addiction in the criminal justice system: improving public health and safety [published correction appears in JAMA. 2009 Mar 11;301(10):1024]. JAMA. 2009;301(2):183–190. doi:10.1001/jama.2008.976