Yüksek Ses ve Sağlığa Olan Etkileri
Yüksek ses ve gürültü, günümüzde her yerde görülen bir sorundur. Başta zararsız gibi gelebilir; ancak hoparlörlere ve yüksek sesli müziğe sürekli olarak maruz kalmak sağlığınızı olumsuz yönde etkileyebilir. Bu yüzden yüksek sesin sağlığınıza olan etkileri hakkında daha bilgili olmanız gerekiyor.
Her gün işitsel uyaranlarla beraber yaşıyoruz ve dolayısıyla onlara maruz kalıyoruz. Peki bu durum ne zaman sağlık açısından tehlikeli bir hale gelir?
Çoğu zaman ses, sağlığa pek de iyi gelmeyen ve istenmeyen bir faktördür. Birçok Avrupa kuruluşu tarafından yürütülen çalışmalarda ses, “titreşimli bir fenomenden kaynaklanan enerji emisyonu” olarak tanımlanmaktadır. Yüksek ses, hayvan ve insan kulağı tarafından algılanır ve bir rahatsızlık hissi yaratır. Bu duyguyu, duyduğumuz ses bize yabancı olduğunda veya içinde olduğumuz duruma uygun olmadığında hissederiz.
Yani sağlık açısından sıkıntılı kısım, sesin neden olduğu rahatsızlık hissi başladığında karşımıza çıkar. Çünkü çoğu zaman yüksek ses rahatsızlık yaratır.
Yüksek sese ve ses kirliliğine uzun süre maruz kalmak ciddi sağlık problemlerine neden olabilir.
Bunu biliyor muydunuz: Kulak Çınlamasını 5 Doğal Yolla Yatıştırın
Yüksek Ses: Global bir problem
Günümüzde ses, global bir sağlık sorunu ve halk sağlığını yakından ilgilendiriyor. Şöyle ki, Avrupa Birliği 2020 yılında Dünya Sağlık Örgütünün tavsiye ettiği ses kirliliği seviyesine inmeyi hedefliyor. (Dünya Sağlık Örgütü, ortamdaki ses miktarının iş saatlerinde 85 dB’den daha az olması gerektiğini söylüyor)
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre barlarda, diskolarda ve müzikli etkinliklerde çok fazla sese maruz kalmak sonradan oluşan sağırlıklara neden olabiliyor. Ses aygıtlarının uzun süre boyunca yüksek ses çıkarmasının bunda payı büyük. Bu yüzden kulağınıza zarar vermeyen bir ses seviyesinde müzik dinlemek sağlığınız için oldukça önemlidir.
Ancak gürültünün ve yüksek sesin etkileri sağırlığın da ötesine geçiyor. Aslında bu uyaranların hem fiziksel hem de duygusal anlamda sağlığınıza olan etkileri düşündüğünüzden daha fazladır. Bu yazıda, gürültünün sağlığa olan etkileri hakkında size daha fazla bilgi vereceğiz.
Yüksek Sesin Sağlığa Olan Etkileri
1. İşitme kaybı
Yüksek sesten dolayı işitme kaybına uğramak çoğu insanın en büyük endişesidir. Mesleki nedenlerden dolayı yüksek sese uzun süre maruz kalmak, işitme kaybının en önemli sebeplerinden biridir. Yüksek ses, iç kulakta bulunan ve sesi algılayan hücrelerin zarar görmesine neden olur.
İşitme kaybı sonucunda, kişide anksiyete ve depresyon görülebilir. Sağır olduğu için ayrımcılığa uğramak, işte veya okulda performans düşüklüğü ve kişinin içine kapanması karışılaşılan diğer sorunlar arasındadır. Bu yüzden vücudunuzu strese sokan uyaranlardan uzak durmanız sağlığınız için oldukça önemlidir.
2. Uyku bozukluklarını arttırır
Gürültü, uyku döngünüze zarar verir. Ortam gürültüsü, kesintili uykunun en büyük nedenidir; hatta zamanla insomniaya neden olabilir. Gürültü nedeniyle düzgün bir şekilde dinlenemezsiniz ve uyku düzeniniz bundan zarar görür.
Kesintili uyku kronik bir hal aldığı zaman ruh halinizde değişimler meydana gelebilir. Düzgün bir şekilde dinlenemediğiniz için odaklanmakta sorun yaşarsınız ve performansınız düşer. Bunlara ek olarak, çoğu zaman alarm durumunda hissederseniz.
3. Dolaşım sisteminizi etkiler
Her yerde sürekli olarak yüksek sesin olması, kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskinizi arttırır. Yani göğüs ağrısı ve kalp krizi gibi sorunlara sahip olma ihtimaliniz artar. Yüksek ses, kan basıncının yükselmesine neden olur.
65 desibelden daha fazla olan ses seviyesi ve 80-85 desibeli geçen akut maruz kalma, uzun süreli kalp problemlerine neden olabilir. Çünkü yüksek ses, vücudun sinir hücrelerini aktive eder; vücudu biyolojik olarak strese sokar. Bu durumun sonucunda kan basıncınız ve kalp atış hızınız artar.
4. Yüksek ses strese neden olur ve sizi asabi yapar
Stres, aslında vücudun dışardan gelen bir zorluğa karşı tepki vermesidir. Ancak stres uzun süre devam ederse sağlığınızı etkilemeye başlar. Yüksek sesin neden olduğu stres, endokrin ve bağışıklık sistemi hastalıklarıyla ilişkilendirilir.
Bu durumla bağlantılı olarak, gürültü kirliliği öğrenme kabiliyetini ve hafızayı da etkiler. Problem çözme yeteneğiniz zayıflar. Bunlara ek olarak, yüksek ses sonucunda daha asabi ve saldırgan olursunuz.
Bu yazı ilginizi çekebilir: Stresi Doğru Bir Şekilde Yönetmek Mümkündür
5. Bağışıklık sisteminizi etkiler
Gürültü, savunma sisteminizi ciddi anlamda etkiler. Bağışıklık sistemimiz düzgün bir şekilde çalışmak için çok fazla enerjiye ihtiyaç duyar. Ancak stres sizi her daim alarm halinde tutar, bu durumun sonucunda da vücudunuz enerji harcar. Kronik strese uzun süre maruz kaldığınız zaman, bağışıklık sisteminiz bu durumun sonucunda zarar görür.
Gördüğünüz gibi, birbirine etki eden bu saydığımız faktörler bağışıklık sisteminizi de etkiler ve zayıflatır. Sonrasında ise vücudunuz bakteri ve mikroplara karşı savunmasız bir hale gelir ve hastalıklara yakalanma riskiniz artar. Bu nedenle, gürültü kirliliği de dahil olmak üzere, stres altındayken vücudunuzun viral hastalıklara yakalanması daha kolaydır.
Yüksek sesin etkilerinden nasıl uzak durursunuz?
Artık yüksek sesin sağlığınıza olan etkileri hakkında yeteri kadar bilginiz var. Ancak bunun yanında, yüksek sesin vücuda olan etkilerini azaltmak için neler yapabileceğinizi de bilmeniz gerekir. Şimdi ise alabileceğiniz önlemlerden bahsedeceğiz.
- İlk olarak şunu unutmayın, sizi ne kadar etkilediği ve iyi hissettirdiği önemli değil; hiçbir şarkıyı çok yüksek sesle dinlemeyin. Aslında televizyon izlerken veya müzik dinlerken 100 desibeli geçmemeniz gerekir. Eğer buna dikkat ederseniz kulaklarınız size teşekkür edecek.
- Bir konsere, partiye veya etkinliğe gittiğinizde ortamda bulunan hoparlörlerden birkaç adım uzakta durun.
- Eğer çalıştığınız veya yaşadığınız yerde devamlı olarak yüksek sese maruz kalıyorsanız başka bir yere taşının. Eğer bu mümkün değilse, kulak koruyucu kullanın.
- Bunlara ek olarak, sesli cihazlardan uzak durmaya çalışın.
- Son olarak, 60 dakikadan daha fazla kulaklıkla müzik dinlemeyin.
Bu basit ipuçlarını uygulayarak kulak sağlığınızı ve işitme becerilerinizi korumaya çalışın. Ancak duyma problemi yaşadığınızı düşünüyorsanız, en kısa sürede herhangi bir kulak burun boğaz doktoruna danışın. Doktorunuz yaşadığınız sıkıntıya göre uygun bir çözüm sunacaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Organización Mundial de la Salud. Sordera y pérdida de la audición. (2018) [Online] Available at: www.who.int/es/news-room/fact-sheets/detail/deafness-and-hearing-loss
- Unión Europea, Observatorio de Salud y Medio Ambiente de Andalucía, Junta de Andalucía. Ruido y Salud. [Online] Available at: www.diba.cat/c/document_library/get_file?uuid=72b1d2fd-c5e5-4751-b071-8822dfdfdded&groupId=7294824
