Huzursuz Bağırsak Sendromunu Rahatlatmak İçin 6 Diyet
Huzursuz bağırsak sendromundan mı muzdaripsiniz? Eğer cevabınız evetse semptomlarınızı kontrol etmek için yeme alışkanlıklarınızı değiştirmeniz gerekebilir. Bu yazımızda huzursuz bağırsak sendromunu rahatlatmak için size yardımcı olabilecek 6 farklı diyeti öğrenebilirsiniz.
Bu hastalık en sık 45 yaşının altındaki kadınlarda görülür. Ancak bu durumdan muzdarip olan erkekler ve yaşlı insanlar da vardır. Kalın bağırsağı etkileyen bu durum abdominal kolik, gaz, şişkinlik, kabızlık, ve ishale yol açabilir.
Huzursuz bağırsak sendromu çok yaygın bir durum olsa da, spesifik nedenleri an itibariyle çok net değildir. Eğer huzursuz bağırsak sendromundan muzdarip olduğunuzdan şüpheleniyorsanız bir değerlendirme için doktorunuza görünün.
Huzursuz Bağırsak Sendromunu Rahatlatmak İçin Diyetler
Semptomlar son derece sinir bozucu olabilir, dolayısıyla uzmanlar semptomları kontrol etmek için diyetinizi değiştirmenizi sıklıkla önerir. Ancak semptomları kontrol etmek için kullanılabilecek en iyi diyet hakkında bir fikir birliği yoktur. Genel bir kural olarak, en yaygın öneriler şunlardır:
- Bunun için tıbbi bir sebep yoksa yiyecekleri diyetinizden çıkarmayın.
- Gazlı içeceklerden kaçının.
- Yağlı yiyecek tüketiminizi sınırlandırın.
- Lif tüketiminizi arttırın.
- Büyük porsiyonlar yemeyin.
- Günde iki ila üç litre arasında (6-8 bardak) su için.
- Baklagiller, turpgiller ve gaza neden olan diğer yiyecekler yemekten kaçının.
- Diyetinizden tütün ve alkolü çıkarın.
Huzursuz bağırsak sendromunu rahatlatmak ve kontrol etmek için uğraşırken her bir kişinin diyetinin kendi spesifik gastrointestinal ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmesi gerektiğini belirtmek önemlidir. Ayrıca, diyetinizi değiştirmeden önce bir tıp uzmanıyla da görüşmelisiniz.
İşte bazı yaygın ipuçları ve fikirler.
Bu yazımız ilginizi çekebilir: Fermente Gıdalar Yemenin Faydaları Nelerdir?
1. Düşük FODMAP Diyeti Huzursuz Bağırsak Sendromunu Rahatlatmak İçin Size Yardımcı Olabilir
Huzursuz bağırsak sendromunu rahatlatmak için size yardımcı olabilecek pek çok diyetin arasında düşük FODMAP diyeti en popüler olanlardan bir tanesidir. Bu, kısa zincirli karbonhidrat tüketiminizi sınırlamaya dayanan bir diyettir: Oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve fermente edilebilir polioller.
Bu gıdaların tüketimini azaltmak huzursuz bağırsak sendromunu rahatlatmaya ve semptomlarını kontrol etmeye nasıl yardımcı olur? Cevap çok basit: Pek çok insan bu bileşenleri ince bağırsaklarında emmezler, bundan dolayı bu maddeler bakterileri besleyip semptomlara neden oldukları kalın bağırsağa seyahat ederler.
Bazı araştırmalar yukarıdaki karbonhidratlardan kaçınmanın yiyeceklerin bakteriler tarafından fermente edilmesini engelleyerek rahatsızlığı azaltabileceğini savunur. Ancak, bu teoriyi kanıtlayabilecek kesin sonuca ulaşmış bir çalışma yoktur.
2019 yılının başında İspanya Sindirim Patolojisi Derneği 4 ila 8 hafta arasında devam eden sıkı bir FODMAP kısıtlaması sonrasında kısıtlanmış gıda gruplarını tek tek yeniden eklemenin önerildiğini duyurdu. Bu şekilde her malzemeye karşı toleransınızı kontrol edebilir ve mümkün olduğu kadar az kısıtlayıcı olan kişiselleştirilmiş bir diyet oluşturabilirsiniz.
Not: Bazı önemli gıdaların kısıtlanması dolayısıyla bu diyet özel tıbbi gözetim altında yapılmalıdır. Olası fayda-risk oranları kişiye bağlı olarak değerlendirilmelidir.
Bu yazımızı da beğenebilirsiniz: Fibromiyalji Belirtilerini Gidermek İçin Beş Alışkanlık
2. Laktoz İçermeyen Diyet
Eğer doktorunuz bir laktoz intoleransından şüphelenirse süt ürünlerini kısmi olarak diyetinizden çıkarabilirsiniz. Bunu iki aya kadar yapabilirsiniz, ardından yiyecekleri tekrar ekleyerek hastanın reaksiyonlarını gözlemleyebilirsiniz.
Pek çok durumda süt ürünleri metabolizması ile ilgili problemler huzursuz bağırsak sendromunun semptomlarını deneyimlemenize yol açabilir. Bundan dolayı hastanın durumunu iyileştirmek için laktozsuz bir diyet iyi bir seçenek olabilir.
3. Glutensiz Diyet
Farklı çalışmalara göre çölyak hastası olan insanların yaklaşık %30’u bunun öncesinde huzursuz bağırsak sendromu teşhisi almıştır. Bu sebepten dolayı, gluten duyarlılığı ya da alerjisinden şüphelenilmesi durumunda doktor gluten içeren yiyecekleri çıkarmaya karar verebilir. Bunun bir sonucu olarak da doktorunuz glutenin huzursuz bağırsak sendromu semptomlarınızı tetikleyip tetiklemediğini belirleyebilecektir.
4. Kabızlık İçin Diyet
Eğer kronik kabızlık ile birlikte huzursuz bağırsak sendromunuz varsa bazı uzmanlar çözünmeyen lif bakımından zengin gıdaları diyetinize dahil etmenizi önerebilir. Bunun bir sonucu olarak da yediğiniz yiyeceklerin bağırsak geçişini hızlandırmaya yardımcı olmuş olursunuz. Bu diyet bol miktarda sebze ve tam tahıl içerir.
Probleminiz birbiri ile değişen ishal ve kabızlık ataklarından oluşuyorsa diyetinize düzenli olarak çözünür lif tüketmeyi de eklemelisiniz. Çözünür lifler yulaf, arpa, tohumlar ve meyveler gibi gıdalarda bulunabilir.
5. İshal İçin Diyet
Huzursuz bağırsak sendromu diyetleri arasında ishali kontrol etmek için bir seçenekten de bahsetmeliyiz.
İshal, huzursuz bağırsak sendromundan muzdarip olan kişilerde çok yaygın bir semptom olma eğilimindedir. Ayrıca temel besin maddelerinin emiliminde olası problemler dolayısıyla çok büyük bir özen gerektirir.
Eğer düzenli olarak ishaliniz varsa alkol almak ve kahve içmekten kaçınmalısınız, çünkü bunların ikisi de bağırsak uyarıcılardır. Aynı şey süt ürünleri için de geçerlidir. Ancak, diyetinize soya sütü gibi diğer kalsiyum kaynaklarını eklemelisiniz.
6. Huzursuz Bağırsak Sendromunu Rahatlatmak İçin Sağlık Kuruluşlarının Önerileri
Huzursuz bağırsak sendromundan muzdarip tüm insanlar için işe yarayacak olan ve önerilen tüm gıdaların bir listesini yapmak imkansızdır. Tekrarlamak gerekirse, her hastanın bağırsak cevabı farklı olduğu için ve semptomların gıdasal tetikleyicileri de farklılık gösterdiği için huzursuz bağırsak sendromu diyeti her bir birey için kişiselleştirilmiş olmalıdır.
Ancak aşağıda uzmanların sıklıkla önerdiği, kısıtladığı ve yasakladığı gıdalardan bir seçkiyi sizlere sunacağız. Bu liste, Clinico Universitario de Valladolid Hastanesinin Endokrinoloji ve Beslenme Servisinden alınmıştır (Castilla y León, İspanya).
Önerilen Gıdalar
- Kepekli ekmek, buğday kepeği ve tam tahıllar
- Yumurta
- Meyve ve sebzeler
- Yağsız süt ürünleri
- Yağsız etler
- Kabuklu yemişler
- Alabalık
- Orta miktarda zeytinyağı
- Su
- İnfüzyonlar.
Kısıtlanan Gıdalar
- Lüfer
- Şarküteri ürünleri
- Baklagiller
Yasaklanan Gıdalar
- Karnabahar ya da brokoli gibi gaz yapan sebzeler
- Tam yağlı peynirler
- Kırmızı et ve sosisler
- Ekmek
- Tereyağı ve margarin
- Acılı gıdalar ve malzemeler
- Marketten alınan soslar
- Kahve
- Alkol
- Gazlı içecekler
Not: Bunlar gıda önerileridir, dolayısıyla hastanın önceden var olan toleransları değerlendirilmelidir. “Güvenli” olan gıdalardan bazıları problem çıkarabilir. Bu listelerin herkes için %100 uygun olmadığını unutmayın.
Diyetinizde değişiklikler yapmadan önce doktorunuzu ziyaret edin ve başka bir diyetin sizin için uygun olup olmayacağı hakkında konuşun. Bir huzursuz bağırsak sendromu uzmanı, semptomlarınız ve kişisel ihtiyaçlarınıza göre diyetinizi tasarlamak için doğru kişi olacaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Altobelli E., Negro V., Angeletti PM., Latella G., Low FODMAP diet improves irritable bowel syndrome symptoms: a meta analysis. Nutrients, 2017.
- Carmo MS., Santos CI., Araújo MC., Girón JA., et al., Probiotics, mechanisms of action and clinical perspestives for diarrhea management in childres. Food Funct, 2018. 9 (10): 5074-5095.
- Varjú P., Gede N., Szakacs Z., Hegyi P., et al., Lactose intolerance but not lactose maldigestion is more frequent in patients with irritable bowel syndrome than in healthy controls: a meta analysis. Neurogastroenterol Motil, 2019.