İdrar Yolu Enfeksiyonları (İYE): Belirtileri ve Nedenleri

İdrar yolu enfeksiyonları, özellikle kadınlar arasında yaygın olan bir durumdur. Tanı koymak kolay ve uygun antibiyotik tedavisi ile kontrol edilebilir. Bu yazımızda sizlere bu önemli patolojik vakayı anlatacağız.

tarafından incelendi ve onaylandı. Doktor Leonardo Biolatto.

Tarafından yazılmıştır Leonardo Biolatto

Son Güncelleme: 27 Mayıs, 2022

İdrar yolu enfeksiyonları, insan idrar sisteminin herhangi bir kısmının enfeksiyon kapması olarak tanımlanır. Bu boşaltım sistemi işlemine böbreklerde başlar ve üretrada sona erdirir.

İnsan üriner sistemi, vücutta bir arınma ve boşaltım sürecini gerçekleştirmek için çalışır. Böbrek, atıklarını idrar yoluyla atmak için kanı filtreler. Bu idrar, tüp gibi olan üreterlerden mesane doğru iner. Mesanede depolandıktan sonra, idrar yolundan dışarı atılır.

İdrar yolu enfeksiyonlarının çoğu mesane ve üretra olmak üzere alt kısımda yer almasına rağmen, herhangi bir kısım da bundan etkilenebilir. Üst kısımda – böbrekler – semptomlar daha agresif ve komplikasyonlar daha tehlikelidir.

Peki o zaman, idrar yolu enfeksiyonlarını bulundukları yere göre sınıflandıralım:

• Üretra: Mesaneyi, dışarıya bağlayan boru iltihabi durumuna üretrit adı verilir.
• Mesane: İdrar yollarının iltihaplanması sistit olarak bilinir.
• Üreterler: Bu yerde enfeksiyon oluşması durumunda belirlenen bir ad yoktur.
• Böbrekler: Böbrek ya da mesanede ya da her ikisinde meydana gelen enfeksiyona piyelonefrit denir.

Kadınların idrar yolları enfeksiyonu geçirme olasılığı erkeklere göre daha fazladır. Bunun nedeni, kadın anatomisinde üretranın daha kısa olması, üreme ve idrar sistemlerine daha yakın olmasıdır.

İdrar yolu enfeksiyonlarının belirtileri

İdrar yolu enfeksiyonu sorunu yaşayan kişinin ne hissettiğini ve ne yaşadığını açıklamak için, bölgesel ağrılara göresemptomları genel ve spesifik semptomlar olarak adlandırabiliriz. Hastalığın üretra yerine böbreklere yerleşmesi aynı şey değildir.

Genel semptomlar şunlardır:

• İdrar yaparken yanma
• İdrar renginde değişiklik: İdrarda kan bulunmasından kaynaklanıyor olabilir.
• İdrar kokusundaki değişiklikler.
• Sık tuvalete gitme isteği.
• Alt karın bölgesinde veya bel bölgesinde ağrı.

Enfeksiyon böbreklerde bulunuyorsa bu bir; piyelonefrittir. Ek belirtiler aşağıdaki gibir:

• Bel ağrısı ya da karın yanlarında ağrı,
• Ateş: Genellikle otuz sekiz santigrat dereceyi aşan yüksek ateşe rastlanır.
• Mide bulantısı ve kusma.

Enfeksiyon mesaneye yerleşip sistit oluşmuşsa aşağıdaki belirtiler de eklenir:

• Pelvik ağrısı,
• İdrar yapmada zorluk ve tekrarlayan idrara çıkma isteği,
• Acil idrara çıkma isteği.

Son olarak, enfeksiyon üretrit oluşumuna sebebiyet vermişse, eklenecek en önemli semptom akıntıdır. Özelliklerine göre, üretraya yerleşmiş bakterilerden şüphelenilebilir.

Sebepleri:

Aslında idrar sistemi sterildir. Bu, böbreklerde veya mesanede yaşayan bakteri olmadığı anlamına gelir. Ana savunma sistemi idrar akışı olan kapalı bir sistemdir.

Bakteriler sisteme girdiğinde ve uygun şekilde dışarı atılamadığında idrar yolu enfeksiyonları oluşur. Bakteriler diyoruz çünkü mantar enfeksiyonları da olsa en sık görülen enfeksiyon çeşididir.

İdrar yolu enfeksiyonlarının çoğuna neden olan bakteri Escherichia coli’dir (E. coli). Koli basili olarak da bilinir. İkinci sırada ve çok düşük frekansta Proteus mirabilis var. Bu bakterilere ek olarak, Enterococcus faecalis, Streptococcus agalactiae, Staphylococcus saprophyticus da bulunur.

E. coli’nin ana kaynağı gastrointestinal sistemdir. Bu bakteri, insan sindirim sisteminde yaşar ve doğal florası gastrointestinal sistemdir. Eğer yer değiştirirse ve üriner sisteme yerleşirse, idrar yolu enfeksiyonunda rastlanan semptomlara neden olur.

Bu nedenle bazı durumlar idrar yolunun bulaşını daha olası kılar. Kadınlar anatomik yapıları itibariyle bu duruma daha yatkındır. Temizlenme şekli ve cinsel ilişki kurma yolları da enfeksiyonu etkilemektedir.

İdrar yolu enfeksiyonları için risk olarak kabul edilen bir dizi faktör vardır. Bunları vurgulamak gerekirse:

• Diyabet hastası olmak: Bu hastalık bulgusu ile enfeksiyonlar arasındaki ilişki bilimsel olarak kanıtlanmıştır,
• Diğer hastalıklar nedeniyle mesanede kateter olması,
• Erkeklerde prostat büyümesi,
• Böbrek taşları,
• Hamile olmak.

İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisi

İdrar yolu enfeksiyonları idrar testleri ile teşhis edilir. İlk olarak doktorun gelişen değişiklikleri tespit etmek için hastadan idrar testi örneği istemesi ve alınan kültür örneği sonucuna göre bakteri varlığını tespit etmesi normaldir.

Kültür örneğinin sonucunun gelmesi beş günden fazla sürdüğü için, enfeksiyon belirtisi tespit edildiğinde tedaviye başlanır. Kültür örneği sonucu alındıktan sonra, reçete edilen ilacın doğru olup olmadığı veya başka bir ilaçla değiştirilmesi gerekip gerekmediği konusunu doktorunuzla konuşun.

İdrar yoluna bulaşan bakterileri temizlemek için antibakteriyel tedavi uygulanır. Doktor, hastanın yaşına, cinsiyetine, bakterilerin idrar yolunun neresinde bulunduğuna göre en iyi antibakteriyel tedavinin hangisi olduğuna karar verecektir.

Basit sistitte antibiyotik endikasyonu kısadır, yaklaşık üç gün sürer. Bu süre genellikle yeterlidir. Öte yandan eğer hasta hamile ise diyabet hastalarında olduğu gibi daha uzun süreli tedavi yöntemi tercih edilir; tedavi süresi yedi gün ile on dört gün arasında değişir.

Enfeksiyonun prostata yayılma ve yerleşme riski nedeniyle erkeklerde uzun süreli tedavi zorunludur. Prostatit tehlikelidir ve tedavisi zordur. İdrar yolu enfeksiyonu olan bir erkek için antibiyotikler on dört günden daha kısa süre olmamak kaydıyla dört haftaya kadar süren tedavi uygulanır.