Sırt Kaslarının Anatomisi Hakkında Bilgiler

Sırt kaslarının insan bedenindeki önemi büyük olduğu için anatomisini bilmek de çok önemlidir. Bazıları dik durmamıza yardımcı olur, bazıları ise temel hareketlerden sorumludur. Bilmeniz gereken her şeyi bugünkü yazımızda anlatacağız.

Sırt kaslarının anatomisi, özellikle sırtın omuzlar arasında yer alan kısmında oldukça enteresan bir yapıya sahiptir. Bugünkü yazımızda, sırt kaslarımızın en önemli olanlarını ve ne işe yaradıklarını öğreneceksiniz.

Sırt

Sırt kısmını genel hatlarıyla iki bölüme ayırırız:

1. Torasik bölge. Burası sırtın üst ekstremitelere ve akciğerler ile kalp gibi torasik organlara bağlanan üst kısmıdır.
2. Lumbar bölge. Bu da sırtın, lumbar omurgaya ve karaciğer ile bağırsaklar gibi abdominal organlara bağlanan göğsün aşağısındaki alt kısmıdır.

Sırt kaslarının anatomisinde, kasların vücutta bulundukları yere ve bağlı oldukları diğer yapılara göre sahip oldukları işlevler tanımlanır. Bu kaslar bedenin duruşunu belirler ve aynı zamanda gövdenin üç temel hareketini yönetir: bükülme, dönme ve uzama. Bunlar, iş yerlerinde sıkça yaşanan sakatlanmalarla ilgilenen meslek hekimliği alanının çalışmalarına konu olan kaslardır. 

Bu yazımızda sırt kaslarının hepsine değinmeyeceğiz, sadece en önemli olanlarına bakacağız. İlk önce bunları derinliklerine göre üç bölgeye ayırmakla başlıyoruz. Öyleyse derin, orta ve yüzeysel kasların ne olduklarına bir bakalım.

Sırt kaslarının anatomisi: derin düzlem

Bunlar yüzeyden en uzakta bulunan, iç organlara ve omurgaya yakın kaslardır. Genel kas grubu olarak boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanır ve temel bir fonksiyonu vardır: tüm bedenin duruşunu kontrol etmek.

Bunlardan bazılarına işte şöyle:

• Omurga kasları: Bunlar omurdaki spinöz çıkıntı ve transvers çıkıntı arasını kaplayan alanda tüm omurga boyunca uzanır. Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalarda, iş yerinde sürekli yanlış pozisyonda durmanın bu kasları olumsuz yönde etkilediği keşfedildi. Bu kasların iki türü bulunuyor:
  • İnterspinöz bağ dokuları farklı omurların spinöz çıkıntılarını bağlar; bu bir omur uzatıcıdır.
  • İntertransversal bağ dokuları transvers çıkıntıyla aynı görevi görür; yani yana doğru yapılan hareketlerden sorumludur.
• Sakrolumbar bağ dokuları: Bunlar leğen kemiğini omurgaya bağlar ve boyun omuruna kadar ulaşır. Omurgayı uzatabilir ve ayrıca gövdeyi iki yana eğme hareketinde çok önemli bir rol oynar.
• Dorsal kas: Bu kasların iki çeşidi vardır: kranial serratus (ya da üst sırt serratus) ile kaudal serratus (alt sırt serratus). Bunlar solunum hareketlerinde görev alır ve nefes alma ile verme sırasında göğüs kafesine yardımcı olur. Ayrıca, omurgadan başlayıp kaburgaların içine doğru girer.

Orta sırt kasları

Bu kas grubunun işlevini, kürek kemiğinin (skapula) hareketlerini yönetmek şeklinde özetleyebiliriz. Bu yüzden bunlar kürek kemiğiyle doğrudan bağlantı halindedir. Bu kemik göğüs kafesine ekliymiş gibi göründüğü için bazıları buna “sahte eklem” de der çünkü diğer eklemlerden farklı bir yapıya sahiptir. Bu aslında kasların (serratus) üzerinde bulunan bir kemik yüzeyidir (skapula).

Burada iki tane ilginç kasla karşılaşıyoruz:

• Kürek kemiği çıkıntısı: Bu kas skapulanın yukarı kalkan kısmında bulunur ve hizmet ettiği amaç sebebiyle üst ekstremitenin bir kası olarak sınıflandırılır. Kürek kemiğinden çıkıp boyun omuruna ulaşır.
• Rhomboid (eşkenar dörtgen) kaslar: Bu kas kasıldığında skapuladan aşağı inerek omurgaya yaklaşır. Ayrıca kürek kemiğine dik gelen eklentiler arasındaki bağlantıyı kurar. İsmini eşkenar dörtgen şeklinden alır.

Sırt kaslarının anatomisi: Yüzeysel düzlem

Bunlar vücut geliştirme ve görüntü estetiği ile ilgili olduğu için en iyi bilinen kaslardır. Bu sırt kaslarını geliştirirseniz düzenli egzersiz yapanların karakteristik beden figürüne kavuşabilirsiniz.

Ancak bunların estetik kaygılardan çok daha önemli bir işlevi vardır. Bu kas düzlemi omuz ekleminin hareketinde aktif görev alır.

Bunlar en önemlileridir:

• Trapez: Bu en büyük kaslardan biridir ve birbirine bağlı üç parçadan oluşur. Kafatasının oksipital kemiğine, boyun omuruna, köprücük kemiğine, omurga dorsallarına ve skapulaya bağlanır. Bunların çeşitli fonksiyonları vardır:
  • Kası dışarı çekme
  • Skapulanın omurgaya ilerlemesi
  • Kürek kemiğinin aşağı inmesi
• Geniş dorsal: Bu kas ise yolculuğuna sırt omurunun sonuncusunda ve son üç kaburga kemiğini oluşturan kısımda başlar. İnce, düz ve üçgen şeklinde bir kastır. Kol sabit tutulduğunda gövdenin kalkabilmesini sağlar.

Umuyoruz ki bedeniniz ve kaslarınız hakkında bir şeyler öğrenmekten keyif almışsınızdır.