Çölyak Hastalığı Kısırlığa Neden Olabilir mi?
Çölyak hastalığı, genel popülasyonda yaygın rastlanan bir hastalıktır ve uygun bir diyet olmadan, genellikle çeşitli organlarda çoklu komplikasyonlara yol açar. Ve birçok kişinin bilmediği şey, çölyak hastalığının kısırlığa neden olabileceği gerçeğidir.
Bu, özellikle bağırsak emilim bozukluğu, plasental yetmezlik ve hormonal bozuklukların etkileri gibi birçok faktöre bağlıdır. Genelde kadınlarda görülmesine rağmen erkeklerde de görülebilmektedir.
Konu hakkında biraz daha fazla bilgi edinmek isterseniz, aşağıda bu iki koşulun genellikle birlikte ortaya çıkmasının ana nedenlerini açıklayan faydalı bilgiler bulacaksınız.
İlginizi çekebilir: 45 Yaşında Doğal Yollarla Hamile Kalabilmek Mümkün Mü?
Çölyak hastalığı ne zaman kısırlığa neden olur?
Çölyak hastalığı, yalnızca bu hastalığı olan bireyler uzun süreli olarak gluten tükettiğinde kısırlığa neden olur. Bu, aşağıdakiler gibi çeşitli nedenlerle olabilir:
- Beslenme önerilerine uyamama veya bunlara uymama isteği
- Semptomlar hafif ve sporadik olduğu için tanının gözardı edilmesi
Bu nedenle, hastalığına yeterince özen gösterip kontrol altında tutan bir kadının -uzun bir süre- kısırlık yaşaması pek olası değildir. Sıkı kontrole rağmen hastada kısırlık sorunu var ise, doktor aşağıda bahsedeceğimiz gibi yardımcı üreme teknikleri önerebilir.
Çölyak hastalığının nedenleri nedir?
Çölyak, glutene maruz kalmanın bir sonucu olarak ortaya çıkan sindirim sistemi düzeyinde inflamatuar reaksiyonlar içeren bir otoimmün bozukluktur. Bu madde un ve buğday gibi gıdalarda çok miktarda bulunur.
Bu ürünlerin büyük oranda ticari kullanımı nedeniyle, hastaların glutensiz bir diyet sürdürmesi, sosyal ve ekonomik açıdan zor olabilir. Oluşabilecek belirtiler şunlardır:
- İshal
- Karın şişkinliği
- Kilo kaybı
- Çeşitli gastrointestinal belirtiler
Çölyak hastalığını kısırlık ile -özellikle kadınlarda- birçok kez ilişkilendiren bilimsel kanıtlar bulunmaktadır. Aşağıda, bu durumu açıklayan organizmadaki değişikliklerden bahsedeceğiz.
Çölyak hastalığı ve kısırlık: İlgili faktörler
Enflamatuar reaksiyonlar sadece sindirim sisteminde lokal etkilere neden olmakla kalmaz, aynı zamanda birçok sistemi etkileyebilir. Bu nedenle çölyak hastalığı kısırlığa neden olabilir.
Bağırsak emilim bozukluğu
Bu hastalarda glutene maruz kalmanın en doğrudan sonuçlarından biri, bağırsak mukozasının zarar görmesidir. Bu, bu organın mikro ve makro besinleri emme yeteneğini büyük ölçüde tehlikeye atabilir. Bu sorunun neden olduğu belirti ve semptomlar, bağırsak emilim bozukluğu sendromu olarak bilinir.
Ne yazık ki, demir ve B12 vitamini gibi vücut için gerekli bazı mikro besinler, embriyonun endometriyum duvarlarına implante olması ve yavaş yavaş gelişmeye başlaması için vazgeçilmezdir. Bu kısmen kısırlığın kökenini açıklar.
Plasental yetmezlik
Plasenta, besinlerin anneden embriyoya veya fetüse geçişini sağlayan çok önemli bir organdır. Bağışıklık sistemi tüm organları kapladığı için, bazen glutene karşı üretilen antikorlar bu dokuya zarar verebilir ve plasental yetmezliğe neden olabilir.
Bu, plasentanın işlevlerini gerektiği gibi yerine getirmediği anlamına gelir. Bunun en doğrudan sonucu, embriyonun düzgün bir şekilde gelişmemesi ve hamileliğin düşükle sonuçlanmasıdır. Böyle bir olay birden fazla durumda ortaya çıkabilir ve annede çölyak hastalığının başka belirgin semptomları olmadığında tanı koymak zordur.
Hormonal problemler
Bu tür, özellik erkek kısırlığını açıklamaya yardımcı olur. Aynı mikro besin eksikliği, özellikle testosteronu etkilediğinde önemli hormonal dengesizliklere neden olabilir. Testosteron erkek seks hormonudur ve spermatogenezde önemli bir rol oynar.
Spermatogenez işleminin amacı, dişi yumurtalarla birlikte döllenmeyi gerçekleştiren erkek cinsiyet hücreleri olan spermleri oluşturmaktır. Kronik testosteron tükenmesi spermatogenezi olumsuz etkileyebilir.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
Altta yatan hastalığın kontrolü, ister embriyo implantasyonu ile ilgili problemler ister tekrarlayan düşükler nedeniyle olsun, kısırlığı önlemek için esastır. Bu kontrol, sıkı bir glutensiz diyetten oluşur. Neyse ki, glutensiz ürünlere erişim günümüzde çok daha kolay.
Bu yeterli olsa da, kısırlık her zaman geri döndürülebilir veya önlenebilir değildir. Bu hastalar için geçerli bir seçenek, onlara uygun bir tedavi ile yardımlı üremedir. En bilinenleri şunlardır:
- Suni dölleme
- Tüp bebek
- Intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu
Bazı ülkelerde bunlar halk sağlığı sisteminin bir parçasıdır, ancak birçok yerde bunlara yalnızca özel klinikler aracılığıyla erişilebilir.
İlginizi çekebilir: Klinefelter Sendromu Nedir ve Erkekleri Nasıl Etkiler?
Çölyak hastalığı kısırlığa neden olabilir mi? Uygun bir diyet genelde çözüm olabilir
Çölyak hastalığı olan bir hasta, kendisine verilen beslenme önerilerine uyduğu sürece normal yaşayabilir. Bu, sindirim rahatsızlığının ötesindedir çünkü glutene uzun süre maruz kalmak aynı zamanda sinir sistemi, kardiyovasküler sistem ve kısırlığa neden olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Ivarsson A. The Swedish epidemic of coeliac disease explored using an epidemiological approach –some lessons to be learnt. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2005;19:425-40.
- Martos I, et al. Influencia de la enfermedad celíaca en los trastornos de la fertilidad y del embarazo. Paraninfo Digital 2018;XII(28):e105.
- Polanco I, et al. Enfermedad celíaca. Protocolos diagnóstico-terapéuticos de Gastroenterología, Hepatología y Nutrición Pediátrica SEGHNP-AEP.
- Sheiner E, Peleg R, Levy A. Pregnancy outcome of patients with known celiac disease. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2007;129(1):41-45.
- Zugna D, Richiardi L, Akre O, Stephansson O, Ludvigsson JF. A nationwide population based study to determine whether coeliac disease is associated with infertility. Gut. 2010:59(11):1471-1475.