Daha Keskin Bir Kısa Süreli Hafıza için İpuçları
Sık sık söylemek istediğiniz şeyleri unutuyor musunuz? Neden mutfağa gittiğinizi veya marketten ne almanız gerektiğini unutuyor musunuz? Hiç önemli tarihleri veya etkinlikleri kaçırdınız mı? Zayıflayan bir hafıza sahibi misiniz?
Beyniniz bilgi ile dolmuş ve isyan ediyor olabilir. İyi haber şu ki, bazı alışkanlıklar ve egzersizlerle kısa süreli hafızanızı geliştirebilirsiniz. Sizi aşağıda bazı ipuçları vereceğiz.
Kısa süreli hafızanızı geliştirmek için ipuçları
İki tür hafıza vardır: kısa ve uzun süreli hafıza. İlki o an gelen bilgiyi depolamak için kullanılır. Buna örnek son zamanlarda tanıştığımız birinin ismi olabilir. Kısa süreli hafızanın kapasitesi sınırlıdır.
Daha fazla konsantrasyon veya çaba gerektiren işler için, mesela bir sınav ya da günlük olarak yaptığımız şeyler gibi, uzun süreli hafızamızı kullanıyoruz.
Daha verimli bir kısa süreli hafıza istiyorsanız, şu ipuçlarını göz önünde bulundurun:
Bu yazımızı da ziyaret edin: Sağlıklı bir beyin için en iyi fiziksel egzersizler
1. Dikkat edin
Her şeyden önce, aynı anda yalnızca tek bir şey üzerinde yoğunlaşmalısınız. Geçtiğimiz yıllarda, bir kerede binlerce şey yapabildiğimizi öne süren çok görevli felsefe oldukça popüler olmuştur. Ancak, bu doğru bir şey değildir.
Bir işin ortasında başka bir işi yakalayabilirsiniz ya da başka bir işi bitirmek için bir fırsattan faydalanabiliriz, fakat aynı anda iki veya daha fazla şeye dikkat etme yeteneğine sahip değiliz.
Peki neden? Odağınızı “çalan” bir aktivite her zaman olur ve hiçbir aktiviteyi iyi sonuçlandıramayabilirsiniz. Beynimiz sadece önündeki işe odaklandığında daha iyi çalışır.
2. Zihin oyunları ile eğlenin
Kısa süreli hafızamızı canlandırmanın sayısız yolları vardır. Beyniniz uyaranlara tepki verebilir ve kaslarınızın yaptığı gibi egzersiz yapar.
Yeni şeyler öğrenirken, zihniniz ek nöronal yollar oluşturarak daha fazla bağlantı oluşturur (tıpkı bir metro sistemi gibi).
Zihniniz yeni yollar açabileceğinden, tüm düşüncelerinizi birbirine bağlayan rayları inşa edebilmek için malzemeyi sağlamak çok önemlidir.
Bunu nasıl yapabilirsiniz?
Hafıza oyunları, bulmaca, puzzle ve benzeri oyunları oynayarak.
3. Bütün duyularınızı kullanın
Anıları sadece gözlerinizle gördüğünüz şeyleri kullanarak yaratmazsınız. Eminiz ki, çocukluğunuzdan bir tat hala aklınızdadır, anneannenizin taze pişmiş ekmeği gibi veya korktuğunuzda annenizin size söylediği şarkı gibi. Bir yetişkin olarak da tüm duyularınızdan yararlanabilirsiniz!
İnsanların isimlerini hatırlamakta zorlanıyorsanız, birkaç kez sesli bir şekilde isimlerini tekrarlayın. Bunu yaptığınızda, kulağınız hatırlamada bir rol oynayarak size yardımcı olur. Eğer bir tarifi hatırlamak istiyorsanız damak tadınızı kullanarak bilinçli olarak lezzetleri tadın.
4. Mnemotekni
Bu teknik kısa süreli hafızanızın iyileştirilmesine yardımcı olmak için sözcükleri, imgeleri veya cümleleri ilişkilendirmeyi içerir. Kafiyeler de çok yardımcı olabilir. Örneğin, ilkokulda öğrendiğimiz “fıstıkçı şahap” gibi…
Ayrıca, aile üyelerinin veya sizin için önemli kişilerin isimlerinin ilk baş harfleri gibi, hatırlanması kolay kişisel bilgileri kullanarak kendi kurallarınızı da oluşturabilirsiniz. Sizin için tekrarlaması en kolay kombinasyonları kullanın.
5. Ayırın ve organize edin
10 haneli bir telefon numarasını hatırlamanız gerektiğinde, hepsini teker teker hatırlamaya çalışırsanız unutmanız kolay olur. Ancak, iki parçaya ayırdığınızda ya da 3-4 numaralı üç parçaya ayırdığınızda, bu telefon numarasını daha sonra hatırlamanız daha kolay olur. Aklınızda kalana kadar oluşturduğunuz diziyi birkaç kez tekrarlayın.
Gerçekten size yardımcı olabilecek bir başka teknik de parçalara ayırma işlemidir. Ortaokuldayken muhtemelen bir metnin içinde fikir haritaları hazırlamanız veya ana fikirlerin altını çizmeniz gerekmiştir. Hatırlamanız gereken tüm bilgilere aynı şeyi uygulayın! Kesin bilgi ve görüntüler zihnimize büyük bir katkıda bulunur.
6. Daha iyi beslenin
Şüphesiz, günlük beslenmeniz ile beyin faaliyetiniz arasında bir ilişki vardır. Omega-3 yağ asitleri (somon, ceviz ve avokado gibi gıdalarda bulunan) ve bitkisel proteinler (meyve ve sebzeler) içeren bir diyet erken yaşlanmayı ve Alzheimer gibi zihinsel veya bilişsel hastalıkları engeller.
Daha fazlasını öğrenmek ister misiniz? Demansı önlemek için 5 güçlü yol
7. İyi uyuyun
Gün bitimine yakın bir şeyi hatırlamanın daha zor olduğunu fark ettiniz mi? Yalnızca 3 veya 4 saat uyuduysanız basit bir şeyi hatırlayamıyor musunuz? Bunun sebebi, beyninizin de herhangi bir kasın ihtiyaç duyduğu gibi şarj olması için dinlenmeye ihtiyacı olduğundandır.
Sağlıklı bir uyku rutini uygulamanız gerekir: 7-9 saat arası. Her gün aynı saatte yatın ve aynı saatte kalkın ve yapabildiğinizde öğleden sonraları minik bir şekerleme yapın. Yataktayken TV seyretmeyin ve sizi uykulu bir hale getirebileceği için akşam yemeğinde fazla yemek yemekten kaçının.
8. Egzersiz yapın
Kısa süreli hafızanız üzerinde çalışmak istiyorsanız, bir egzersiz rutinine sahip olmak faydalı olabilir.
Egzersiz yaparak vücudunuz oksijen pompalar ve bu “saf hava” da zihninize ulaşabilir. Bu olduğunda, bir günde aldığınız tüm bilgileri daha iyi hatırlayabilirsiniz. Serebral işlevlerinizi güçlendirmek için kardiyo (bisiklete binmek, koşu bandında koşmak, dışarıda koşmak vs.) yapabilirsiniz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Engelhardt, H.; Buber, I.; Skirbekk, V., and Prskawetz, A. (2010). “Social involvement, behavioral risk and cognitive functioningg among older people”, Ageing & Society, 30 (5): 779-809.
- Mendoza, V. M. (2018). “Envejecimiento activo, mejor vida en la tercera edad”, en Salud y Medicina. Zaragoza (México): UNAM.
- Salthouse, T. A. (2010). Major issues in cognitive aging. London: Oxford UP.