Hipoklorhidri Nedir?

Midede hidroklorik asit üretimi azalımı sonucu hipoklorhidri oluşur. Gastrit gibi sorunlara çözüm gibi görünse de aslında patolojik bir durumdur. Bu yazıda size nasıl oluştuğunu ve tedavi yöntemlerini açıklıyoruz.

Yazan ve doğrulayan Doktor Leonardo Biolatto.

Son Güncelleme: 27 Mayıs, 2022

Hipoklorhidri, hidroklorik asit olarak bilinen kimyasal bir maddenin insan vücudundaki üretiminin azalmasıdır. Midenin içinde kontrollü bir ortamda bulunur.

Kimyasal formülü HCl olan hidroklorik asit midede bir dizi özel işlevi yerine getirir. Bu işlevler temelde dış etkenlere ve sindirime karşı koruma içerir.

Mide, midede belli bir amaç için özelleşmiş hücreler aracılığıyla hidroklorik asit üretir. Asit üreten hücreler histamin bileşeni tarafından uyarılır ve bu da aynı zamanda gastrin hormonunun uyarılmasına neden olur. Tam tersiyle açıklamak gerekirse, asit yeterli veya aşırı olduğunda, aynı mide vücuda gastrin ile artık kendini uyarmaması için sinyal verir.

Normal şartlar altında, kendi kendini düzenleme sistemi çalışıyorsa, gastrit veya hipoklorhidri sorunu olmayacaktır. Hidroklorik asit üretimi istenen seviyelerin çok altına düşerse, hipoklorhidri yokluğunda ve hatta asit üretilmediğinde aklorhidri gelişiminden söz ederiz.

Midede oluşan hidroklorik asidin özellikleri arasında bulunanlar:

• Yediğimiz proteinleri sindirmek için doğal bileşenlerini değiştirir.
• Karbonhidratların sindirim sürecine katılır.
• Yiyeceklerle vücuda girebilecek zararlı mikroorganizmaları yok eder.

Çok ciddi bir sorun gibi görünmese de, hipoklorhidri mide kanseri oluşumun nedeni olarak görülmektedir. Uzun süredir rahatsızlığı olan hastalar bu neoplazmaya (ur oluşumuna) daha yatkındır.

Hipoklorhidri gelişiminin nedeni

Zamanla hipoklorhidrinin çeşitli nedenleri tespit edilmiştir. Bunların arasında en önemlileri:

• Stres ve kaygı durumları: Hipoklorhidrinin en önemli nedenlerinden biridir. Hücreler stres altında hidroklorik asit üretimini durdurabilir.
• Yaşlanma: Yaşımız ilerledikçe hücrelerimiz yaşlılığın verdiği fonksiyon kaybı nedeniyle işlevlerini kaybeder. Kaybedilen bu fonksiyonlar arasında gastrin hormonunu etkileyebilen doğru hormonal sekresyon yer alır. Hidroklorik asit üreten hücreler de yaşlanır ve metabolizmaları yavaşlar. Altmış yaşından fazla olanlar arasında yüzde otuz oranında hipoklorhidri yaygınlığının olduğu tahmin edilmektedir.
• Antiasitin aşırı kullanımı: Tekrarlayan gastritten mustarip kişiler, ranitidin veya omeprazol gibi ilaçları aşırı kullanma riskiyle karşı karşıyadır. Bu ilaçlar gastrit semptomlarını hafifletmeye yarayan asit üretimini engeller. Beklenen ve istenen etki bu olmasına rağmen aşırı kullanımı hipoklorhidriye yol açabilir.
• Hipofiz bozuklukları: Hipofiz organı düzgün çalıştığında, gastrin ve histamin arasındaki hormonal iletişim yolu değişebilir.
• Hipotiroidizm: Pek çok vücut fonksiyonunu etkileyen bir hastalık olan, hipotiroidizm, tiroid hormonlarının az bulunması nedeniyle gastrin ve histamin hormonunu eşit oranda etkiler.
• Mide ameliyatları: Mide üzerine yayılarak uygulanan girişimler, hidroklorik asit üretimini değiştirme gibi olumsuz etkilere sahiptir. Özellikle midenin bir kısmının veya tamamen çıkarıldığı ameliyatlar daha sonra hipoklorhidriye yol açar.

Mide asidi yokluğunun belirtileri

Düşük hidroklorik asit üretiminin olduğunu belirlemek o kadar kolay değildir. Hipoklorhidri, diğer patolojilere benzer semptomlara sahiptir ve ortaya çıkma şekli diğer hastalıklarla karıştırılır.

Şüphe oluşması durumunda, doktorların diğer hastalık olasılıklarını elemek için bazı teşhis prosedürleri vardır. Her şekilde, hipoklorhidri sorunu çeken kişinin acı çektiği bilinmektedir:

• Et sindiriminde değişiklikler: Bir miktar et yedikten sonra vücut onu gerektiği gibi veya yapması gereken hızda sindirmez.
• Gaz ve şişkinlik: hidroklorik asit eksikliğinden dolayı sindirim daha yavaş gerçekleşir, daha fazla bağırsak gazı üretir.
• Anemi sorunu: hipoklorhidri, aralarında demir ve B12 vitaminin de bulunduğu vitaminleri daha az emer. Bu da kontrol edilmesi zor olan kronik anemiye yol açar.
• Gastroenterit: Dış mikroorganizmalara karşı mideyi yeterince koruyamadığında gastroenterit enfeksiyonu tekrar tekrar ortaya çıkar.
• Yüksek kolesterol: Sindirime yardımcı olmak amaçlı bulunan hidroklorik asit yeteri kadar bulunmadığından yağ emilim süreci değiştir ve sonuç olarak kolesterolün kanda yükselme olasılığı artar.

Hipoklorhidri için tedavi yöntemleri

Eğer doktor hipotiroidizm gibi hipoklorhidriye neden olan temel bir sendrom tespit ederse, tedavisini bahsi geçen bu hastalığa odaklayacaktır. Altta yatan sorun çözüldüğünde semptomlar ortadan kalkacaktır.

Böyle bir tanı konulmadığında ise , hipoklorhidrin oluşumuna karşı genel önlemler alınır. Bu adımlar, insan vücudunun hidroklorik asit üretimini yeterli oranda yeniden kazanmasına yardımcı olur. Bu önlemler şunlardır:

• Yavaş çiğneyin: Çiğneme, vücuda sindirimin başlayacağını gösterir. Bu yüzden mekanizmalar sindirime göre devreye girer. Çiğneme sırasında diğer organların işlevini yerine getirmesinin yanı sıra gastrin hormonu devreye girer.
• Sıcak infüzyonlar: Öğle veya akşam yemeğinden sonra sıcak içeceklerin tüketilmesi hidroklorik asit üretimini uyarır. Bu sindirimi harekete geçiren doğal bir yöntemdir. Ya da tam tersini soğuk su ile denersek mide asidinin oluşumun engellediği görülür.
• Doğal maddeler: elma sirkesi, bal ve deniz tuzu, hidroklorik asidi uyarmaya yarayan doğal ürünlerdir. Hipoklorhidri olması durumunda alınması gereken diğer önlemler çerçevesinde uygulanabilecek yardımcı yöntemdir.

Sonuç

Hidroklorik asidin düşük miktarda üretimi, çeşitli sindirim sistemi şikayetlerinin tetikleyicisi olabilir. Anemi ve yüksek kolesterol şikayetleri de bununla ilişkili olabilir. Bu nedenle, zamanında tanı almak ve teşhise göre uygun tedavi yöntemini uygulamak önemlidir.