Kreatin Böbrekler İçin Güvenli Midir?

Böbrekler için kreatin insidansı hakkında çok şey söylenir, yanlış bir şekilde bu besin takviyesinin onlara zarar verdiğine işaret edilir. Bu doğru değildir, ancak bazı durumlarda önlem alınmaması gerektiği anlamına gelmez.
Kreatin Böbrekler İçin Güvenli Midir?

Son Güncelleme: 17 Temmuz, 2021

Günümüzde birçok insan “Kreatin böbrekler için güvenli mi, değil mi?” sorusunun cevabını merak ediyor. Çünkü etrafta bu organlara zarar verdiğini iddia eden birçok bilgi dolaşıyor. Bu temelde bir efsanedir, ancak önlem almamamız gerektiği anlamına gelmez.

Kreatinin, artan güç ve kas kütlesine katkıda bulunabilen en etkili diyet takviyelerinden biri olarak kabul edildiğini hatırlayalım. Ayrıca yüksek yoğunluklu egzersizlerde performansı artırır. Buna rağmen, kreatinin böbrekler üzerindeki sözde zararlı etkilerinden de söz ediliyor.

Sık egzersiz yapanlar, özellikle de kuvvet antrenmanı yapanlar genellikle yüksek proteinli bir diyete sahiptir ve ek olarak kreatin kullanırlar. Bazıları bunun böbreklere aşırı yük bindirebileceğinden şüpheleniyor. Öyleyse kilit soru şudur: Kreatin böbrekler için güvenli midir? Bu yazımızda inceliyoruz.

Kreatin nedir?

Prensip olarak, kreatin vücutta doğal olarak bulunan bir moleküldür. Proteinlerin içindeki bazı amino asitlerden oluşturulur. Aynı şekilde, balık ve et gibi gıdalardan da kreatin elde ederiz.

Sahip olduğumuz kreatinin çoğu kaslarda depolanır ve ana işlevlerini burada gerçekleştirir. Vücut, günlük ihtiyacımız olan kreatinin aşağı yukarı yarısını üretir. Yani, geri kalanını yiyeceklerden elde etmek zorundayız.

Bu nedenle, çoğunlukla sporcular tarafından performansı artırmak için kullanılan bir besin takviyesi şeklinde kreatin tüketimi yaygındır. Bu takviye, sporcuların güç, kuvvet, dayanıklılık ve iyileşme kapasitesini artırmalarını sağlar. Doping maddesi olarak kabul edilmez.

kreatinin kimyasal gösterimi
Kreatin doğal olarak oluşan bir maddedir, ancak ek olarak yapay olarak tüketilme eğilimindedir.

Kreatinin kullanım alanları ve yan etkileri

Bir besin takviyesi olarak kreatinin vücut üzerindeki etkilerini belirlemek için çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar, bu maddenin ana etkilerinin aşağıdakiler olduğunu göstermektedir:

  • Artan fiziksel performans: Temel olarak enerji seviyelerini arttırır ve sprint yapanlar ve halterciler için etkilidir. Bu madde ile takviyenin sporcunun gücünü arttırdığını gösteren çalışmalar vardır.
  • Nadir eksiklik sendromlarının iyileştirilmesi: Bazı çocukların vücutlarında kreatin eksikliği ile karakterize nadir görülen sendromları vardır. Takviye, bazı semptomları azaltmaya yardımcı olur.
  • Cilt yaşlanmasını durdurmak: Araştırmalar, kremlerdeki kreatinin, özellikle erkeklerde ciltteki yaşlanma belirtilerini azaltmaya yardımcı olduğunu göstermektedir.

Kreatin takviyesi doğru kullanılırsa zararlı etkiler oluşturmaz. Ancak daha önce böbrek problemi olanlarda kreatinin böbrekler üzerinde olumsuz etkileri olabilir.

Aynı şekilde, bu takviyenin yüksek dozları bazı durumlarda aşağıdaki gibi yan etkilere neden olur:

  • Mide bulantısı ve baş dönmesi
  • Kramplar
  • Dehidrasyon ve sıvı tutulumu
  • Ateş ve ısı intoleransı

Kreatin böbrekler için güvenli midir?

Kreatinin böbrekler için güvenli olup olmadığı sorusuna geri dönersek, bu yönü ele alan en az 12 çalışma var. Hepsi, bu besin takviyesinin sağlıklı yetişkinlerin böbrekleri üzerinde herhangi bir olumsuz etkiye neden olmadığı sonucuna varıyor.

ALS (amyotrofik lateral skleroz), tip 2 diyabet hastalarında veya menopoz dönemindeki veya menopoz sonrası dönemde kadınlarda zararlı böbrek etkilerine de neden olmaz. Buna rağmen, uzmanlar bazı özel durumlarda tüketimi konusunda dikkatli olmanızı tavsiye ediyor.

Bu uyarı, yukarıda da belirttiğimiz gibi, esas olarak böbrek sorunları olan veya bunlardan muzdarip olma riski yüksek olanlar için geçerlidir. Özellikle de fazla protein tüketirlerse sıkıntı yaşamaları muhtemeldir. Aslında, kreatin alımı olmadan bile aşırı protein alımının böbrek sorunları olanlarda hasarı hızlandırdığına dair kanıtlar vardır.

kreatin ve böbrekler
Birçok insan protein takviyesi olarak kreatin kullanır ve aşırı protein, önceden böbrek bozukluğu olan kişilerin böbreklerini etkileyebilir.

Yayılan bir efsane

Kreatinin her zaman böbrekler için zararlı olduğunu belirten çok sayıda yayın vardır. Ancak bu ifadeler, gerçek bir delil olmaksızın yayılan bazı yanlış bilgilere dayanmaktadır.

Kreatin vücuttaki kreatinin seviyesini arttırır, ancak bunu böbrek fonksiyonundan bağımsız olarak yapar. Bununla birlikte, kreatinin düzeyi böbrek hasarının bir göstergesidir ve kişi sık sık kreatin alırsa, böbrek problemlerinin bir işareti olmaksızın idrar testlerinde bu değer yüksek görünecektir.

Ayrıca, takviye sıvı tutulumuna neden olur ve bu nedenle, kreatin alırken hidrasyonun daha sık olması her zaman önemlidir. Ancak bu, kreatinin böbrekler için güvenli olmadığı anlamına gelmez.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Lanhers C., Pereira B., Naughton G., Trousselard M., et al., Creatine supplementation and upper limb strength performance: a systematic review and meta analysis. Sports Med, 2017. 47 (1): 163-173.
  • Silva AS., Pertille A., Barbosa CG., Silva JA., et al., Effects of creatine supplementation on renal function: a systematic review and meta analysis. Journal of Renal Nutrition, 2019. 29: 480-489.
  • Rendón Rogríguez R., Efectos de las dietas hiperproteicas sobre la función renal: una controversia actual. Nutrición Clínica en Medicina, 2018.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.