Metformin: Kullanımı ve Önlemleri

Metforminin, karaciğer yetmezliği olan hastalara ve klinik tabloda böbrek yetmezliği hastası olarak yer alan kişilere uygulanmayan bir ilaç olduğunu bilmek önemlidir. Bu makalemizden ilaç hakkında çok şey öğreneceksiniz.

Metformin, hipoglisemi ailesinden gelen bir ilaçtır. Tip 2 diyabet hastası olan yetişkin kişilere uygulanan bir tedavi yöntemidir. Yani, antidiyabetik bir ilaçtır.

Güncel tedavi yönteminde metformin, tip 2 diyabetes mellitus (insüline bağımlı olmayan diyabet) hastalarında hastalığın başlangıcında birinci basamak tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir. Hem kilo alıp verenlerde hem de normal kilolu kişilerde kullanılmaktadır.

Ayrıca bu ilaç, diyabetes mellitus önleme çalışmalarında ve insülin direnci ile bağlantılı diğer tedavi yöntemlerinde önemli bir başarı göstermiştir.

Metformin’in karakteristik özellikleri

Metformin, biguanid olan bir kimyasaldır. Özellikle, 1995’ten beri Avrupa’da ve Amerika kıtasında bulunan tek biguaniddir.

Hem monoterapide (tek ilaç kullanımında) hem de diğer oral anti- diyabetiklerle beraber veya insülinle kombinasyon halinde kullanılabileceğini belirtmek gereklidir. Bu şekilde, benzersiz bir etkili tedavi etme yöntemi sunar.

Bu ilaç, diyabet hastalarının çoğu ilacında olduğu gibi kilo alımına neden olmayan ve hiperinsülinizmi azaltma eğiliminde olan bir ilaçtır. Böylelikle insülin direncini ve bunun klinik sekel(iz) olgularını ortadan kaldırmaya yarar.

Tip 2 diyabetes mellitus’u yakından tanıyalım

Tip 2 diyabet, gelişmiş ülke nüfusu içinde en sık rastlanan hastalıklardan biridir. İnsan vücudundaki tüm hücrelerin en büyük enerji kaynağı olan glikoz düzenini etkiler.

Bu hastalığa sahip olanlar, insülinin çalışma düzeniyle ilgili problem yaşayan kişilerdir. İnsülin, hücrelere girişine izin verildikten sonra kan şekerini düşürmekten sorumlu olan maddedir.

Bu nedenle tip 2 diyabetes mellitus hastalarında hiperglisemi oluşur ve bu da kalp krizi gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Tip 1 ve tip 2 diyabetes mellitus arasındaki farkları bilmek önemlidir:

• Tip 1 diyabette immün sistemi, insülin sentezinden sorumlu olan pankreas hücrelerine saldırır ve onları yok eder.
• Tip 2 diyabette vücut normal olarak insüline cevap vermez. Ancak vücut insülin hormonunu mükemmel bir şekilde sentezler ve bağışıklık sistemi insülin hormonunu hiç etkilemez.

Son olarak, bu hastalığın bazı risk faktörlerini oluşturduğunu söylememiz gerekir. Örneğin; obezite gibi sorunların diyabetle ilişkili olduğunu belirtmemizde fayda vardır. Bunun nedeni vücutta bulunan fazla yağ, hücrelerin insüline yanıt vermesini zorlaştırır.

Metformin vücuda girdiğinde nasıl çalışır?

Günümüzde, metforminin etki mekanizmasının moleküler yönleri tam olarak bilinmemektedir.

Buna rağmen, metoforminin temel etkisinin insüline karşı bir direnç oluştuğunda, yağlanan karaciğerin insülin duyarlılığı arttığında ve insülin seviyesinin çok yüksek olduğu durumlarda glikoz taşınmasının kolaylaştırdığı bilinmektedir.

Bu hedeflere ulaşmak için, bu ilacın karaciğerde glikoz sentez ile aynı anlama gelen glukoneogenezi azalttığı düşünülmektedir. Ayrıca kas iskelet sistemini ve adipoz dokusunu yani yağ dokusunun kullanımını iyileştirir.

Bu şekilde hücre zarına glikoz taşınması artar. Bu aşınma insülinin reseptörlerine daha iyi bağlanmasının bir sonucudur. Çünkü metformin, rezidüel (kalıntı) insülin sekresyonu olmayan şeker hastalarında etkili değildir.

Metformin tedavisinde ne gibi tedbirler alınmalıdır?

Metforminin, karaciğer yetmezliği olanlarda ve ayrıca klinik tabloda böbrek yetmezliği olan hastalarda uygulanmasının sakıncalı bir ilaç tedavisi olduğunu bilmek önemlidir.

Aynı şekilde hamile olan kadınlar  da metformin ile tedavi edilmemelidir. Bunun sebebi bu ilaçla ilgili klinik bulguların hala sınırlı olması ve ilaç kullanımının bebeğe zarar verme ihtimalinin bulunmasıdır.

Yukarıda verilen bilgiye ek olarak, bu ilaç diğer anti-diyabetiklerle kombinasyon halinde kullanıldığında hipoglisemiye neden olabileceğinden, araç kullanırken dikkatli olunmalıdır.

Sonuç

Metformin, tip 2 diabetes mellitus tedavisinde ilk basamak tedavi yöntemi olarak kullanılan bir anti-diyabetiktir. Özellikle aşırı kilolu olan ve sadece diyet ve egzersizle glikoz seviyesini kontrol edemeyen hastalarda faydalıdır.

Bu ilaçla tedavinin tetikleyebileceği olası komplikasyonları bilmek, araba kullanırken oluşabilecek hipoglisemik semptomlar gibi komplikasyonları önlemek için önemlidir.

Bu nedenle, metforminin kullanım yöntemi konusunda doktorunuza danışmanızı ve kullanımı konusunda size vereceği tavsiyelere uymanızı öneririz.