Oksijen Satürasyonu Nedir?

Yeterli oksijen satürasyonu değerleri %95 ile %100 arasındadır. Bu değerler solunum yolu hastalıklarında, dolaşım problemlerinde veya diğer durumlarda değişebilir.

Oksijen çoğu canlı için gerekli bir moleküldür. Vücudumuzdaki tüm hücreler, işlevlerini yerine getirmek için yakıt olarak kullanır. Bu nedenle oksijen satürasyonu ölçebileceğimiz bir standarttır ve çok önemlidir.

Oksijen satürasyonu, kanımızda oksijene bağlı olan ve dolayısıyla oksijen taşıyan hemoglobin fraksiyonu olarak tanımlanır. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerimizin tam da bunu yapan bir bileşenidir: Oksijeni tüm hücrelerimize taşır.

Bu parametrenin ölçülmesi tıpta önemli bir adım haline gelmiştir. Çünkü oksijen satürasyon seviyeleri belirli bir yüzdenin altına düştüğünde hayatımız risk altındadır.

Bu problem genellikle solunum yolu hastalıkları ile ilgilidir. Örneğin, çeşitli virüsler bu seviyeleri değiştirerek klinik tabloyu karmaşıklaştırabilir.

Bu nedenle, bu yazıda oksijen satürasyonu hakkında bilmeniz gereken her şeyi açıklayacağız.

Oksijen satürasyonu nedir?

Daha önce de belirttiğimiz gibi, oksijen satürasyonu, oksijene bağlanan hemoglobin yüzdesini ifade eden bir parametredir. Bu yüzde, solunum fonksiyonu gibi birçok duruma bağlı olarak değişebilir.

Normal satürasyon değerleri %95 ile %100 arasında olur. Çünkü %89’un altındaki bir satürasyonda hücrelerimiz işlevlerini tam olarak yerine getiremezler.

Aslında oksijen satürasyon seviyeleri kısa bir süreliğine düşerse organizmamıza herhangi bir zarar gelmemesi olasıdır. Ancak bu durum devam ederse veya tekrar ederse vücudumuzdaki dokular için sıkıntılı sonuçları olur.

Oksijen satürasyonu düştüğünde hipoksemi adı verilen bir duruma gireriz. Bu, kandaki oksijen seviyelerinin normalin altında olduğunu söylemenin tıbbi yoludur. Genellikle dolaşım veya solunum problemleriyle ilgilidir.

Oksijen satürasyonu nasıl ölçülür?

Şu anda, oksijen satürasyonunu ölçmenin farklı yolları vardır. En yaygın ve erişilebilir yol, pulse oksimetre adı verilen bir cihazın kullanılmasıdır. El ya da ayak parmağına yerleştirilebilen küçük, kıskaç benzeri bir cihazdır.

Nabız oksimetresi olarak da bilinen pulse oksimetre, deriyi geçerek kandaki oksijen seviyelerini ölçen ışık demetleri yayar. Çalışma mekanizması karmaşıktır, ancak hem satürasyonu hem de kalp atış hızını ölçmemizi sağlar.

Oksijen satürasyonunu ölçmenin başka bir yolu da arteriyel kan gazlarıdır. Bu teknik, bir arterden kan almayı içerir. Nabız oksimetresinden farklı olarak bu teknik, karbondioksit yüzdesi veya kan pH’ı gibi diğer değerlerin de ölçülebilmesini sağlar.

Bununla birlikte, kan gazı analizi daha eksiksiz bir test olmasına rağmen, aynı zamanda daha karmaşık ve invazivdir. Bu nedenle, kural olarak, hızlı ve ağrısız olduğu için pulse oksimetre en yaygın ölçüm cihazıdır.

Hipoksemi durumunda ne olur?

Hipoksemi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Birincisi, soluduğumuz havada yeterli oksijen olmadığı için oluşabilir. Aynı zamanda akciğerlerimizin işlevlerini düzgün bir şekilde yerine getirememesi de bu duruma neden olur. Hipoksemi oluşmaması için, akciğerlerin oksijeni doğru bir şekilde solumaları ve karbondioksiti atmaları gerekir.

Ayrıca, hipoksemi dolaşım probleminden de kaynaklanabilir. Kan, akciğerlere ulaşabilmeli ve vücudun tüm bölgelerine taşımak için oksijeni toplayabilmelidir. Bazı spesifik nedenler astım veya kalp hastalığıdır.

Düşük oksijen satürasyonunun en tipik belirtisi nefes darlığıdır. Baş ağrısı, baş dönmesi ve zayıflık da ortaya çıkabilir. Durum uzarsa, kafa karışıklığı ve oryantasyon bozukluğu da oluşabilir.

Sonuç

Prensip olarak, sağlıklı bir kişinin evde nabız oksimetresi bulundurmasına veya oksijen satürasyonunu izlemesine gerek yoktur. Bununla birlikte, özellikle solunum veya kan sorunu varsa, bu cihaz herhangi bir tıbbi bakım düzeyinde temel bir ölçüm aletidir.

Bu küçük, taşınabilir cihazların tıbbi bakıma getirdiği fayda, gelişmiş erken teşhise olanak tanır. Bir bakışta, doktor tedaviyi veya hastaneye yatışı tanımlamak için önemli bilgilere sahip olabilir.