Sıvı Biyopsi: Avantajları Nelerdir?
Sıvı biyopsi, bir tümörü tanımlama yöntemidir. İnsanlar onu “kana dayalı biyolojik gösterge testi” olarak da bilirler. Şimdiye kadar medikal profesyonellerin hastadaki tümör tipini belirlemelerini sağlayan tek yöntem doku biyopsisiydi.
Ancak doku biyopsisinin bazı kısıtlamaları vardır. Bu, sıvı biyopsi gibi yeni ve daha az istilacı tekniklerin gelişmesini teşvik etti.
Bu yöntem tipi, belli kanser türleri olan hastaların kanında dolaşan, tümör hücrelerini ve DNA çekirdeklerini veya tümör DNA’sını arıyor, bunların miktarını belirliyor ve özelliklerini tanımlıyor.
Burada en çok istenen şey hayatta kalmayla ilgili tahmin yapabilmek için tümör hücrelerini saymak. Hastanın tümör hücresi sayısı ne kadar fazlaysa prognozu da o kadar kötüdür. Bu yöntem tipine meme, prostat, kolon, rektal ve akciğer kanserinde başvurulur.
Sıvı biyopsi kan, idrar veya plevral sıvı gibi herhangi bir biyolojik sıvı olabilir. Bu sıvılar, tıpkı doku biyopsisinde biyolojik göstergeyi üreten dokunun temsil edilmesi gibi, bir biyolojik göstergenin belirlenmesini sağlarlar.
Doku biyopsisinin kısıtlamaları
Yukarıda belirttiğimiz gibi doku biyopsisi, tümörün özelliklerini belirleyen en iyi yöntemlerden biri olsa da birkaç kısıtlayıcı özelliği vardır. Öncelikle tümör örneğine ihtiyaç duyulur. Bir başka deyişle küçük bir ameliyat gerektiren ve bu nedenle hasta için rahatsız edici olan istilacı bir tekniktir.
Tüm ameliyatlar gibi hassas durumda olan veya hastalığın ilerlemiş evrelerini yaşayan kişiler için uygun bir seçenek olmayabilir. Bir başka kısıtlayıcı özelliği de biyopsi için seçilen dokunun en uygun doku olmayabileceğidir. Ayrıca tümörün kapsamlı değerlendirmesini yapmak için de uygun olmayabilir. Bunun yanında sonuçların çıkması günler sürebilir.
Öte yandan doku biyopsisi, doktorların yalnızca, tümörün, belli bir zamandaki mutasyonla ilgili durumunu bilmelerine izin verir. Bu nedenle, hastanın durumunu takip etmek için, hastalık geliştikçe, hastaların çok sayıda ameliyat geçirmeleri gerekir.
Ayrıca örnek uzun süre önce hastalığın bir başka evresinde alındıysa, doku biyopsisi, hastaya öncelikli olarak uygulanacak tedaviyi belirlemek için en iyi seçenek olmayabilir.
Son kısıtlayıcı özelliği de, tümörün lokasyonuna bağlı olarak bazen biyopsi yapmanız imkansız olmasıdır. Bu vakalarda sıvı biyopsi kurtarıcı olarak yetişir.
Sıvı biyopsi: Avantajları nelerdir?
Sıvı biyopsi, hem hasta hem de onkolog için belli tümörlerdeki değişimleri hızla, hassas, uygun ve güvenli bir şekilde belirleme avantajı sunar. Ayrıca en uygun tedavi seçeneklerini belirlemek için kanda bulunan DNA’nın mutasyonlarının tespit edilmesini sağlar.
Bunun yanında geleneksel biyopsiye göre çok daha az istilacıdır. Sıvı biyopsi yapmak için bir medikal profesyonelin bir kan testi yapması ve BEAMing teknolojisi gibi gelişmiş ve ultra hassas analitik teknikleri uygulaması yeterlidir.
Yalnızca kan almayı gerektirdiği için sıvı biyopsi, hastanın sağlığını etkilemeden gerçekleştirilebilir. Bunun yanında, doku biyopsisine kıyasla daha çok sayıda hasta için daha erişilebilirdir. Bu durum ise hastalıkla ilgili gerçek zamanlı veri elde etme olasılığı olduğu anlamına gelir.
Son olarak sıvı biyopsinin tümörün sadece bir kısmını değil tamamını temsil ettiğinden bahsetmeliyiz. Ayrıca zaman içinde hastalığı gözlemlemenize de izin verir. Geleneksel biyopsi bu anlamda kısıtlayıcıydı.
Bunu da okuyun: Cilt Kanseri için ABCDE Testi
Ne zaman sıvı biyopsi yapılır?
Medikal profesyonel, doku biyopsisi ile yeterince doku alamadığında, sıvı biyopsi harikadır. Bir başka belirti de tümörün erişilmesi zor bir yerde bulunmasıdır. Bu zor erişilebilir lokasyonlardan bazıları şunlardır:
- Beyin
- Kemikler
- Akciğerler
Ayrıca, hasta tedaviye cevap vermiyorsa ve hasta bir kez daha geleneksel biyopsi yapılmasını reddediyorsa da sıvı biyopsi tavsiye edilir.
Sonuç
Sıvı biyopsi, doku biyopsisinin istilacı tekniğinin yerini alabilen çok faydalı bir yöntemdir. Geleneksel biyopsiye kıyasla pek çok avantajı vardır. Ancak uzmanlar başka kullanımlarını keşfetmek için halen çalışmaktadırlar.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Barcat, J. A. (2015). Biopsia líquida. Medicina (Argentina).
- Silva, A. S. F. da, Cavichio, M. W. E., Machado, A. L., Tokura, E. H., Andrade, L. E. C., Lázari;, C. dos S., … Carvalho, M. H. B. de. (2017). Biópsia líquida. Fleury Medicina e Saúde. Revista Medica: N: 5 Edição 2 ;2017.
- Salinas Sánchez, A. S., Martinez Sanchis, C., Gimenez Bachs, J. M., & García Olmo, D. C. (2016). Biopsia líquida en cáncer. Actas Urologicas Espanolas. https://doi.org/10.1016/j.acuro.2015.06.008