Farklı Mastit Türleri ve Özellikleri

Mastit, memelerde iltihaplanma ve ağrıya neden olabilen bir durumdur. Oluşma nedeni genellikle mikroplardır. Emzirme döneminde ortaya çıktığı gibi menopoz sırasında da ortaya çıkabilir. Daha fazlasını size bu yazımızda anlatıyoruz.

Farklı mastit türleri vardır. Hangi sebeple oluşmuş olursa olsun, bebeğini emzirme sürecinde olan bir anne için genellikle acı verici ve sinir bozucu bir deneyimdir. Annenin emzirmeyi yarıda bırakmasının aslında ana nedenlerinden biri budur.

Sonuçları nelerdir? Hem annenin hem de bebeğin mastitin etkilerine sahip olması en endişe verici durumdur. Bunun sebebi; psikolojik ve sağlık açısından anne ve çocuğun daha fazla hastalık ve ölüm riskine maruz kalmasıdır.

Dolayısıyla özellikle ciddi bir şekilde kendini gösteriyorsa dikkat edilmesi gereken bir sorundur. Yazımızın devamında özelliklerinin ne olduğunu ve hangi türü için ne çeşit bir tedavi yönteminin önerildiğini açıklıyoruz.

Mastit nedir?

Mastitin ne olduğuna dair birkaç tanım vardır. Ancak çoğunun tanımlamasında meme bezlerinin iltihaplanması ve meme bezlerinin enfeksiyonu kelimeleri geçer. Genellikle emziren kadınları etkileyen bir durumdur; bununla birlikte, emzirmeyen annelerde de mastit formu vardır.

Mastitin nedenselliği ile ilgili olarak, ilk neden süt tutulması ve diğer neden ise süt bezlerinin enfeksiyonudur. Anne sütü, meme bezi ile bir süre temas halinde kalarak iltihaplı ve bulaşıcı tepkimeyi tetikleyebilen maddeler içerir.

Görülme sıklığı oldukça yüksektir. Emziren kadınların yaklaşık %10’u mastit hastası olabilir. Ayrıca her iki memede de görülebilmesine rağmen neredeyse her zaman tek taraflıdır. Genellikle doğumdan sonraki ilk üç ayda, ikinci ve üçüncü haftalar arasında ortaya çıkar.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, birkaç tür mastit vardır. En yaygın olan çeşitleri genel mastit, subakut veya subklinik ve akut olanlarıdır. Tüberküloz veya granülomatöz gibi daha seyrek olanlar da vardır. Aşağıdaki boşlukta bunları ayrıntılı olarak ele alıyoruz.

Genel meme iltihabı

Genel mastit, enfeksiyonun tam gelişimi ile karakterize edilir. Bu nedenle semptomların çoğu klinik tabloda belirtilen bulguları gösterir. Bunlar arasında şunlar gözlemlenebilir:

• 39-40°C’ye kadar yükselen ateş sonucu.
• Eklem ağrısı ve halsizlik.
• Şişkinlik; şişkinlik hissi.
• Temas halinde hem meme ucunda hem de genel olarak memede ağrı.
• Gözle görülür kızarıklık.
• Yangı hissi.
• Areoladaki(göğüs ucu halkası) derinin kalınlaşması.
• Göğüs ucundaki kahverengi halkada şişkinlik.
• Meme ucunda yaralanma oluşması.
• Meme başı ve göğüs ucu areolada tahriş ve çatlama.

Genel mastit tedavisi hem enfeksiyonu hem de semptomları hedef alır. Bu anlamda 7 ile 10 gün arası antibiyotik kullanımı önerilir. Ayrıca ağrı kesiciler, antienflamatuarlar veya ateş düşürücüler kullanılabilir.

Subakut veya Subklinik mastit

• Orta ile şiddetli ağrı vardır.
• Kramp veya ağrı olabilir.
• Meme sertleşmesine rağmen, kızarıklık gibi harici semptomlar yoktur.
• Laboratuvar testi (kültür) ile teşhis edilebilir.
• Tedavisi için probiyotik tüketimi önerilir. Ayrıca kişi masaj ve göğüs bölgesinin germe işlemini de yapabilir.

Akut mastit

• Annenin çocuğun emzirmesi sırasında meydana gelen birkaç mastit atağını ifade eder.
• Geç, yetersiz tedavi veya tedavinin geç başlaması nedeniyle meydana gelebilir.
• Yanlış emzirme tekniğini düzeltme de tedaviyi etkiler.
• Bazen kistler veya tümörler gibi altta yatan bir hastalık durumu mevcuttur.
• Bir başka olası neden ise Candida albicans mantarıdır.
• Bu durumda ise tedavi antibiyotiklerle yapılır. Aynı şekilde ağrı için analjezikler reçete edilir.

Emzirme döneminde olmadan meme iltihabı

Emzirme dışı mastit, periduktal mastit olarak da bilinir. Kısa süre emziren kadınlarla ilişkili olmasına rağmen nedeni bilinmemektedir. Aynı şekilde, 45-55 yaşları arasındaki kadınlarda görüldüğü gibi menopozla da ilişkisi bulunmaktadır.

Çoğunlukla meme ucunu, bazen de tüm memeyi etkiler.

• Semptomları iltihaplanmadan, tahriş ve kızarıklık, bölgede yangı, ağrı, kaşıntı ve küçük kitle varlığına kadar değişkenlik gösterir.
• Ultrason ile tespit edilir.
• Tedavi antibiyotikler, anti-enflamatuvarlar, analjezikler ve kremlerle yapılır. Bazı durumlarda ameliyat gerekebilir.

Mastit vakası ile karşılaşmamız durumunda ne yapmalıyız?

Emzirme döneminde olan bir kadın mastit olabileceğinden şüphelendiğinde, bir doktora görünmelidir. Ancak bu, emzirmeyi bırakması gerektiği anlamına gelmez. Tam tersine, emzirmek olumlu etkiler yaratır. Gerekirse bir cihaz yardımı ile sütünüzü sağabilirsiniz.

Verilecek diğer tavsiyeler aşağıda olduğu gibidir:

• Emzirirken doğru pozisyonu oluşmayı sağlayın.
• Göğsünüze masaj yapın.
• Dar sütyen giymeyin.

Zamanında veya uygun şekilde tedavi edilmeyen mastit, komplikasyonlara yol açabilir. Örneğin, bir kanal tıkalıysa ve memede bir irin (apse) birikimi varsa, cerrahi drenaj gerekebilir. Bu nedenle, bir doktora başvurmak bizim bir önceliğimiz olmalıdır.