Kalkarken Baş Dönmesi: Neden Olur?

Kalkarken baş dönmesi, birçok insanın sahip olduğu ve neredeyse hiçbir zaman önemli sonuçları olmayan bir sorundur. Bununla birlikte, ataklar çok sıksa, uzun sürüyorsa veya özellikle yoğunsa, bir doktora danışmalısınız.

Kalkarken baş dönmesi, özellikle yaşlı insanlarda çok yaygın bir sorundur. Tahminlere göre, 18 ile 65 yaş arasındaki insanların en az %20’si bir süre bu can sıkıcı hissi yaşamıştır.

Sıklıkla endişeye neden olan bir durum olsa daaslında çoğu zaman kalkarken baş dönmesi ciddi bir sağlık sorunu oluşturmaz. Her durumda, yapılacak en iyi şey, izlenecek adımları belirleyebilmeleri için bir doktora gitmektir.

Kalkarken baş dönmesi, yaşlılarda ve ayrıca hipertansiyon gibi diğer kronik hastalıkları olan kişilerde daha sık görülür. Bu durumlarda bile, baş dönmesi nadiren bir endişe nedeni olmalıdır.

Ayağa kalkarken baş dönmesinin ana nedeni

Kalkarken en sık görülen baş dönmesi nedenlerinden biri kulaktan kaynaklanan vertigodur. Mevcut verilere göre, bu, vakaların %20 ila %25’ini oluşturmaktadır. Bu vertigo, Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) olarak bilinir.

Bu durumlarda olan şey, iç kulakta küçük kalsiyum parçacıklarının salınmasıdır. Bu parçacıklar beynin vücudun konumu hakkında kafa karıştırıcı sinyaller almasına neden olur. Bu durumda baş dönmesi meydana gelir.

Tipik olarak, bu tür baş dönmesi uzun süreler boyunca aralıklı olarak gelir ve gider. Aynı şekilde, genellikle boynu döndürürken ve hareketlerin kulakların pozisyonunda değişikliğe yol açtığı tüm durumlarda da yaşanır.

Ortostatik hipotansiyon: Diğer bir yaygın neden

Kalktığınızda baş dönmesinin bir diğer yaygın nedeni, postural hipotansiyon olarak da bilinen ortostatik hipotansiyondur. Sorunun kaynağı bu olduğunda, his çoğu zaman birkaç dakika hatta saatlerce kalır.

Bu sorun düşük tansiyonla ilgilidir ve kişi oturduğunda daha belirgin hale gelir. Bazen ara sıra ortaya çıkar. Örneğin, su kaybından veya yatakta çok fazla dinlenmekten kaynaklanabilir. Bu durumda, daha fazla dikkat gerektirmez.

Tekrarlarsa, uzun süre kalırsa ve sadece baş dönmesine değil bayılmaya da yol açarsa durum daha ciddi olabilir. Kronik ortostatik hipotansiyonun başka bir sağlık sorununun belirtisi olması çok yaygındır.

Kalkarken baş dönmesinin diğer olası nedenleri

Daha az yaygın olarak, kalkarken baş dönmesi başka nedenlere sahip olabilir. Bunlar şunları içerir:

• Kulak sorunları: Kulağın çeşitli hastalıkları baş dönmesine neden olur. En yaygın olanı, vertigonun saatlerce sürdüğü ve bir kulakta sağırlık ve gürültünün eşlik ettiği Ménière hastalığı ve genellikle birkaç gün süren çok yoğun vertigo ile vestibüler nörittir.
• Birkaç ilaç kullanımı veya polimedikasyon: Bazen, birkaç ilaç arasındaki etkileşim, özellikle yaşlılarda bu tür baş dönmesine neden olur.
• Panik atak: Panik atağın belirtilerinden biri, kalkarken de birçok kez ortaya çıkan, yürürken dengesizlik hissidir. Aslında, bazen hareketsiz dururken bile yaşanır.
• Diğer nedenler: Daha az sıklıkla, bu tür baş dönmesinin nedeni felç olabilir. Bu, bir beyin kan damarının aniden tıkanması, yırtılması veya her ikisidir.

Akılda tutulması gerekenler

Kalkarken baş dönmesi izole bir vakadan oluşuyorsa veya çok nadiren meydana geliyorsa, muhtemelen endişelenecek bir şey yoktur. Öte yandan, çok yoğunsa ve sık sık oluyorsa, durumu değerlendirmek için bir doktora danışmanız gerekir.

Kalktığınızda baş dönmesi hissetmenin yanı sıra koordinasyon sorunları, yürüme sorunları, bayılma gibi başka belirtiler de yaşıyorsanız veya düşmeden sonra baş dönmesi oluyorsa, mümkün olan en kısa sürede bir doktora görünmek en iyisidir. Aynısı, vertigoya ek olarak siyah veya kanlı dışkıları olanlar için de geçerlidir.