Kolostomi Nedir?

Kolostomi bazı hastalar için kaçınılamaz bir tıbbi prosedürdür. Bazı vakalarda ise tek alternatif hayata o şekilde devam etmektir. Bu yazımızda sizlere bu cerrahi teknik ile ilgili her şeyi anlatacağız.

Kolostomi, ostomi tekniklerinden bir tanesidir. Tıbbi terimlerle, “ostomi” içi boş bir organ ile dış kısım arasındaki iletişimi tanımlar. Ostomiler sindirim sisteminde ya da üriner sistemde gerçekleşebilir.

Kolostomi durumunda, bu kalın bağırsağın bir kısmının dışarısı ile iletişim kurmasını mümkün kılan bir boşluktur. Bu temas noktası “stoma” olarak bilinir.

Kolostomi bağırsağı yapay olarak iki parçaya böler. Stomadan önde olan kısım işlevseldir ve nispeten normal aktivitelerini gerçekleştirir. Stomadan sonraki kısım ise artık çalışmaz çünkü dışkı bu açıklıktan çıkmaya başlar.

Aynı şekilde, kalın bağırsağın son kısmının yanında rektum ve anüs de fonksiyonel olmayı bırakır. Ancak, mukozanın dışarıya atılan sıvılar üretmeye devam etmesi mümkündür.

Tıp uzmanları kolostomiyi kalın bağırsağa yerleştirdiklerinde besinlerin emilimi olduğu gibi kalır. Bu sürecin ince bağırsağın işi olduğunu ve daha yukarıda bulunup bu teknikten etkilenmediğini hatırlayın. Etkilenen şey dışkı madde üretimi ve atılımıdır.

Kolostomi Türleri

Üç kolostomi tipi bulunmaktadır:

1. Geçici

Geçici bir kolostomi, isminden de anlaşılacağı gibi, kalın bağırsağın bir kısmı dinlenirse daha iyi gelişen patolojilere ve müdahalelere yanıt verir.

Örneğin, hasta bağırsak ameliyatı olduğunda ve bunun iyileşmesi için zaman verilmesi gerektiğinde bu kolostomi kullanılabilir. Bu durumda dışkı geçişinin engellenmesi için tıp uzmanı sonrasında kapatacakları geçici bir stoma oluşturur. Bu stoma kapatıldığında tüm sindirim sistemi tekrar normal şekilde çalışmaya başlar.

2. Kalıcı

Bu durumda tıp uzmanı tekniği kolostomiyi sürekli olarak bırakma amacı ile gerçekleştirir. Bu durum örneğin ileri bir aşamada teşhis edilmiş olan ve kalın bağırsağın büyük bir kısmının çıkarılmasından başka bir çözüme izin vermeyen bir kolon kanseri sebebiyle gerçekleşebilir. Tıp uzmanı bu değişimin tamir edilemez olduğunu düşündüğünde kalıcı bir kolostomi uygular.

3. Transvers

Bu kolostomi adını konumu dolayısıyla alır. Kalın bağırsağın üç kısmı vardır ve bunlardan bir tanesi karnın üst kısmında bulunan transvers (enine) kolondur.

Burada kolostomi uygulanması yaygın değildir ancak belirli durumlar dolayısıyla gerekli hale gelebilir. bu bölgede de geçici ya da kalıcı kolostomi uygulanması mümkündür.

Kolostomi Torbaları

Bu şekilde, kolostomi stoma yolu ile dışkıyı dışarıya çıkarır. Dışkı artık rektum ve anüsten geçmez.

Kolostomi torbaları geçen dışkıları istemsiz bir şekilde alır. Bu torbalar stomaya bağlanır ve dışkıyı düzenli olarak dışarı atan kalın bağırsağın çalışması için bir depozit görevi görür.

Birden fazla torba modeli ve tasarımı bulunsa da hepsinin iki ana parçası vardır: cihazı cilt ve stomaya bağlayan sistem, ve toplama mekanizması, ki bu da basit bir torba ya da bir boşaltım mekanizması olabilir.

Birçok üretici bu torbaları üretir, bundan dolayı birçok farklı fiyatta torba bulunur. Ucuz ve pahalı torbalar vardır, materyallerin dayanıklılığı değişkenlik gösterir; küçük, orta boy ve büyük torbalar olabilir; şeffaf ve renkli torbalar olabilir, kapağı olan ya da olmayan torbalar olabilir.

Torbalarda farklılık görülen bir diğer nokta da boşaltma sistemleridir. Bu karar hastanın rahatlığına, modellerin varlığına ve torbayı alan kişinin alım gücüne bağlı olacaktır. Temel olarak, farklı türler şunlardır:

• Değiştirilebilir. Torba sadece bir kere kullanılır. Torba dolduğunda hasta torbayı çıkarır ve yerine yenisini yerleştirir.
• Boşaltılabilir. Torbada içeriğinin boşaltılmasına ve kullanılmaya devam edilmesine olanak sağlayan bir açıklık bulunur.
• Yıkanabilir. Bazı torbalar çıkartılmalarını mümkün kılan özel bir bağlantı sistemine sahiptir. Yıkanabilir materyallerden yapılırlar ve temizlendiklerinde yeniden takılabilirler.

Olası Komplikasyonlar

Bağırsağın normal işleyişini bozmak ve vücuda bir atık torbası takmak mantıksal olarak bazı komplikasyonlara yol açar. Bazılarının çözülmesi diğerlerine nazaran daha zordur. En sık görülen komplikasyonlar şunlardır:

• Dermatit. Kolostomi ve dışkı akışı dolayısıyla stomanın etrafındaki deri kızarabilir. Genel olarak, uygun hijyenik bakım ve bu amaç için formüle edilmiş olan bazı kremlerin kullanılması ile bu yan etki yönetilebilir.
• Stoma büzülmesi. Ameliyat sonrasında stomanın çapı azalır. Bu normal olsa da eğer stoma çok büzülürse bir tıp uzmanının yeni bir müdahale ile stomayı tekrar yapılandırması gerekebilir. Çünkü bu durum dışkı atılışını engelleyebilir.
• Stomanın hareket etmesi. Kolostomi yapılan alanda bağırsağın düzeni değişir. Bundan dolayı daha fazla baskı uygulayabilirler ve stomada fıtık gerçekleşmesine neden olabilirler. Ya da aksine, bunun tersi de olabilir, yani stoma içe doğru çekilebilir. İki durum da kolostominin işlevine devam edebilmesi için önlem almak adına yapılacak tıbbi konsültasyonlar gerektirir.