Matcha Çayı: Nedir ve Kullanım Alanları Nelerdir?

Tıpkı yeşil çay gibi matcha çayı da Camellia sinensis bitkisinden gelir. Ancak besinsel profili farklıdır ve farklı bir şekilde yetiştirilir. Ne için kullanılır? Bu yazımızda size bilmeniz gereken her şeyi anlatacağız!
Matcha Çayı: Nedir ve Kullanım Alanları Nelerdir?

Son Güncelleme: 29 Ağustos, 2020

Matcha çayı alışılmadık özellikleri sayesinde popüler hale gelmiş olan bir üründür. Geleneksel yeşil çay ile aynı bitkiden, Camellia sinensis bitkisinden gelir ancak farklı bir besin profili olan toz şeklinde bir üründür, çünkü spesifik bir şekilde yetiştirilir.

Bu çay türünü yetiştirmek için çiftçiler doğrudan güneş ışığından kaçınmak adına bitkilerin üzerini hasattan 20 ya da 30 gün önce kapatır. Bundan dolayı bitkiler daha fazla klorofil ve amino asit üretir. Hatta bitkiler yeşilin daha koyu bir tonuna dönüşür.

Bitkileri hasat etme zamanı geldiğinde çiftçiler en iyi yaprakları elleriyle toplarlar ve bitkinin saplarını ve damarlarını çıkarırlar. Sonrasında kalan kısmı öğütürler ve matcha çayı adı ile sattıkları parlak yeşil renkli bir toz elde ederler. Şimdi size bunun özelliklerini ve kullanımlarını anlatacağız.

Matcha Çayının Besinsel Özellikleri

Bahsettiğimiz üzere bu çayın karakteristik özelliklerinden biri benzersiz besinsel profilidir. Bütün yapraklı yeşil çay ile bazı ortak özelliklere sahip olsa da konsantrasyonu daha yüksektir. SELF beslenme veri tabanına göre, 1 porsiyon matcha çayı (1 tatlı kaşığı ya da 1 gram) şunları içerir:

  • Protein (250 ve 300 mg arasında)
  • Toplam amino asitler (272 mg civarında)
  • Lipitler (50 mg civarında)
  • Potasyum, magnezyum, kalsiyum, çinko, fosfor ve demir gibi mineraller
  • A, B1, B2, B6, C, E, ve, K vitaminleri

Diğer yandan, Kromatografi A Dergisinde yayınlanan bir tahmin bu çay türündeki kateşin sayısının diğer yeşil çay türlerine kıyasla 137 kat fazla olduğunu öne sürmektedir. Bundan dolayı, sağlık açısından en çok tercih edilen seçeneklerden bir tanesidir.

Matcha çayı ve yapılması için kullanılan geleneksel malzemeler.
Yeşil çay ile aynı bitkiden gelse de matcha çayı daha farklı bir şekilde yetiştirilir, ve bundan dolayı besinsel profili kendisine özgüdür.

Matcha Çayının Ana Kullanımları

Son birkaç yıldır matcha iyiliği teşvik etmek için bir besin tamamlayıcısı olarak kullanılmaktadır. Tozu sıcak su ile karıştırarak beslenme düzeninizi tamamlayan bir içecek elde edersiniz. Hatta, dokusu ve aroması dolayısıyla bu tozu tatlılar, kokteyller ve diğer içecek türleri hazırlamak için kullanan insanlar da vardır.

Ancak, genel olarak, pek çok insan bunu sağlığa faydaları için kullanır. Hatta, pek çok insan bunu hala bilmese de, çeşitli çalışmalar bileşenlerinin bazı hastalıkları önlemek için yardımcı olan maddeler olduğunu belirlemiştir.

Beyin Sağlığı

Bu doğal çay ile yapılan içecek genellikle beyin sağlığınızı iyileştirmek için tavsiye edilir. Kafein ve L-theanine gibi uyarıcı maddeler içerdiğinden dolayı daha uyanık hissetmenize ve enerji seviyenizi arttırmanıza yardımcı olabilir.

Uluslararası Gıda Araştırmaları dergisinde yayınlanan bir çalışma matcha ile bir plasebo karşılaştırıldığında matchanın dikkat aralığı, reaksiyon süresi ve bellekte artışlar sağlayabileceğini gözlemlemiştir. Bu daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulan bir konu olmasına rağmen, bu bulgular matchanın beyninizin performansını iyileştirmek için iyi bir tamamlayıcı olabileceğini düşündürmektedir.

Kalp Sağlığı

Bu çay kateşin konsantrasyonu sayesinde kalp sağlığınız üzerinde de faydalı etkilere sahiptir. Güncel Tıbbi Kimya adlı tıbbi incelemede yayınlanan çalışmaların bir incelemesine görekateşinlerin antioksidan, anti-enflamatuvar, antiplatelet ve antiproliferatif aktiviteleri vardır.

Bundan dolayı matcha ve diğer yeşil çay türleri yüksek kolesterol, tansiyon problemleri ve kronik kardiyovasküler hastalıkların riskini arttıran diğer faktörlerin azaltılması için yardımcı olan maddelerdir.

Kalp sağlığı le ilgilenen bir doktor.
Matcha çayı kardiyovasküler hastalıklarda tıbbi tedavilerin yerini tutmaz. Ancak, kateşin içeriği sayesinde sağlıklı yetişkinlerin kalplerine bakmak için yardımcı olabilir.

Vücut Ağırlığı

Matchanın bir diğer kullanımı vücut ağırlığı ile ilgilidir. Bunun kısa sürede kilo vermenize yardımcı olma vaadinde bulunan “mucize ürünlerden” biri olmadığını belirtmek önemlidir. Ancak, eğer bu maddeyi sağlıklı ve kalori kontrollü bir diyete eklerseniz, kilo vermeyi teşvik edebilir.

Amerikan Klinik Beslenme Dergisinde yayınlanan bir çalışma yeşil çay ekstratı tüketmenin orta derecede egzersiz sırasında yakılan yağın %17’ye kadar yükselmesine yardımcı olduğunu belirtmiştir. Buna ek olarak, diğer çalışmalar da bunları tüketmek ile daha yüksek enerji harcamayı ilişkilendirmiştir.

Durum ne olursa olsun, bu hala araştırılmakta olan bir konudur ve kesin beyanlarda bulunmak için yeterli kanıt bulunmamaktadır. Bundan dolayı, eğer kilo vermeye çalışıyorsanız doktorunuz ve beslenme uzmanınızın size verdiği önerilere öncelik vermeniz önemlidir.

Matcha Çayının Yan Etkileri ve Kontrendikasyonları

Çoğu sağlıklı yetişkin için matcha çayı tüketiminizi kontrol ettiğiniz sürece güvenli olarak kabul edilir. Günde iki ya da üç fincan yeterlidir ve her birinin bir gram matcha ile yapılması gerekir. Ancak, kafein içeriği dolayısıyla, özellikle de dozu aştığınızda ya da kafeine duyarlı olan kişilerde yan etkilere neden olabilir.

Bu yan etkiler şunları içerir:

  • Asabiyet
  • İnspmnia
  • Baş ağrısı
  • Kalp çarpıntısı
  • Baş dönmesi
  • Mide bulantısı ve kusma

Buna ek olarak, Çin Tıp Dergisinde yayınlanan bir literatür incelemesinde belirtildiği üzere, bu çaydaki kateşinler demir emiliminizi de etkileyebilir, ve örneğin demir eksikliği anemisi olan hastaları etkileyebilir. Ayrıca çinko emiliminizi de etkileyebilir.

Kalp hastalıkları, böbrek problemleri ya da mide ülserleri olan hastalar öncelikle doktorlarına sormadan önce bu çayı içmekten kaçınmalıdırlar. Çayın bileşenleri bu durumları tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar ile etkileşime girebilir.

İlginizi çekebilir ...
Akne ve Siyah Noktalar: Yeşil Çay Yardımcı Olabilir
Sağlığa bir adım
sayfasında okuyun Sağlığa bir adım
Akne ve Siyah Noktalar: Yeşil Çay Yardımcı Olabilir

Günümüzde akne ve siyah noktalar öylesine yaygın hale gelmişlerdir ki, yeni kremler ve tedaviler geliştirmeye çalışan bir endüstri bile oluşmuştur.



  • Weiss, D. J., & Anderton, C. R. (2003). Determination of catechins in matcha green tea by micellar electrokinetic chromatography. Journal of Chromatography A, 1011(1–2), 173–180. https://doi.org/10.1016/S0021-9673(03)01133-6
  • Schroder, Lennard & Marahrens, Philip & Koch, Julian & Heidegger, Helene & Vilsmeier, Theresa & Phan-Brehm, Thuy & Hofmann, Simone & Mahner, Sven & Jeschke, Udo & Richter, Dagmar. (2018). Effects of green tea, matcha tea and their components epigallocatechin gallate and quercetin on MCF‑7 and MDA-MB-231 breast carcinoma cells. Oncology Reports. 41. 10.3892/or.2018.6789.
  • Babu PV, Liu D. Green tea catechins and cardiovascular health: an update. Curr Med Chem. 2008;15(18):1840–1850. doi:10.2174/092986708785132979
  • Tian C, Huang Q, Yang L, et al. Green tea consumption is associated with reduced incident CHD and improved CHD-related biomarkers in the Dongfeng-Tongji cohort [published correction appears in Sci Rep. 2017 May 31;7:45949]. Sci Rep. 2016;6:24353. Published 2016 Apr 13. doi:10.1038/srep24353
  • Venables, M. C., Hulston, C. J., Cox, H. R., & Jeukendrup, A. E. (2008). Green tea extract ingestion, fat oxidation, and glucose tolerance in healthy humans. American Journal of Clinical Nutrition87(3), 778–784. https://doi.org/10.1093/ajcn/87.3.778
  • Bérubé-Parent, S., Pelletier, C., Doré, J., & Tremblay, A. (2005). Effects of encapsulated green tea and Guarana extracts containing a mixture of epigallocatechin-3-gallate and caffeine on 24 h energy expenditure and fat oxidation in men. British Journal of Nutrition, 94(3), 432–436. https://doi.org/10.1079/bjn20051502
  • Chacko SM, Thambi PT, Kuttan R, Nishigaki I. Beneficial effects of green tea: a literature review. Chin Med. 2010;5:13. Published 2010 Apr 6. doi:10.1186/1749-8546-5-13

Bu yayının içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Hiçbir zaman bir uzmanın teşhislerini, tedavilerini veya tavsiyelerini kolaylaştırmaya veya onların yerini almaya hizmet edemezler. Herhangi bir şüpheniz varsa güvendiğiniz uzmanınıza danışın ve herhangi bir işleme başlamadan önce onayını alın.