Matcha Çayı: Nedir ve Kullanım Alanları Nelerdir?
Matcha çayı alışılmadık özellikleri sayesinde popüler hale gelmiş olan bir üründür. Geleneksel yeşil çay ile aynı bitkiden, Camellia sinensis bitkisinden gelir ancak farklı bir besin profili olan toz şeklinde bir üründür, çünkü spesifik bir şekilde yetiştirilir.
Bu çay türünü yetiştirmek için çiftçiler doğrudan güneş ışığından kaçınmak adına bitkilerin üzerini hasattan 20 ya da 30 gün önce kapatır. Bundan dolayı bitkiler daha fazla klorofil ve amino asit üretir. Hatta bitkiler yeşilin daha koyu bir tonuna dönüşür.
Bitkileri hasat etme zamanı geldiğinde çiftçiler en iyi yaprakları elleriyle toplarlar ve bitkinin saplarını ve damarlarını çıkarırlar. Sonrasında kalan kısmı öğütürler ve matcha çayı adı ile sattıkları parlak yeşil renkli bir toz elde ederler. Şimdi size bunun özelliklerini ve kullanımlarını anlatacağız.
Matcha Çayının Besinsel Özellikleri
Bahsettiğimiz üzere bu çayın karakteristik özelliklerinden biri benzersiz besinsel profilidir. Bütün yapraklı yeşil çay ile bazı ortak özelliklere sahip olsa da konsantrasyonu daha yüksektir. SELF beslenme veri tabanına göre, 1 porsiyon matcha çayı (1 tatlı kaşığı ya da 1 gram) şunları içerir:
- Protein (250 ve 300 mg arasında)
- Toplam amino asitler (272 mg civarında)
- Lipitler (50 mg civarında)
- Potasyum, magnezyum, kalsiyum, çinko, fosfor ve demir gibi mineraller
- A, B1, B2, B6, C, E, ve, K vitaminleri
Diğer yandan, Kromatografi A Dergisinde yayınlanan bir tahmin bu çay türündeki kateşin sayısının diğer yeşil çay türlerine kıyasla 137 kat fazla olduğunu öne sürmektedir. Bundan dolayı, sağlık açısından en çok tercih edilen seçeneklerden bir tanesidir.
Matcha Çayının Ana Kullanımları
Son birkaç yıldır matcha iyiliği teşvik etmek için bir besin tamamlayıcısı olarak kullanılmaktadır. Tozu sıcak su ile karıştırarak beslenme düzeninizi tamamlayan bir içecek elde edersiniz. Hatta, dokusu ve aroması dolayısıyla bu tozu tatlılar, kokteyller ve diğer içecek türleri hazırlamak için kullanan insanlar da vardır.
Ancak, genel olarak, pek çok insan bunu sağlığa faydaları için kullanır. Hatta, pek çok insan bunu hala bilmese de, çeşitli çalışmalar bileşenlerinin bazı hastalıkları önlemek için yardımcı olan maddeler olduğunu belirlemiştir.
Bu yazımızı da okuyun: Maca Kökünün Kadınlar İçin 7 Faydası
Beyin Sağlığı
Bu doğal çay ile yapılan içecek genellikle beyin sağlığınızı iyileştirmek için tavsiye edilir. Kafein ve L-theanine gibi uyarıcı maddeler içerdiğinden dolayı daha uyanık hissetmenize ve enerji seviyenizi arttırmanıza yardımcı olabilir.
Uluslararası Gıda Araştırmaları dergisinde yayınlanan bir çalışma matcha ile bir plasebo karşılaştırıldığında matchanın dikkat aralığı, reaksiyon süresi ve bellekte artışlar sağlayabileceğini gözlemlemiştir. Bu daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulan bir konu olmasına rağmen, bu bulgular matchanın beyninizin performansını iyileştirmek için iyi bir tamamlayıcı olabileceğini düşündürmektedir.
Kalp Sağlığı
Bu çay kateşin konsantrasyonu sayesinde kalp sağlığınız üzerinde de faydalı etkilere sahiptir. Güncel Tıbbi Kimya adlı tıbbi incelemede yayınlanan çalışmaların bir incelemesine göre, kateşinlerin antioksidan, anti-enflamatuvar, antiplatelet ve antiproliferatif aktiviteleri vardır.
Bundan dolayı matcha ve diğer yeşil çay türleri yüksek kolesterol, tansiyon problemleri ve kronik kardiyovasküler hastalıkların riskini arttıran diğer faktörlerin azaltılması için yardımcı olan maddelerdir.
Vücut Ağırlığı
Matchanın bir diğer kullanımı vücut ağırlığı ile ilgilidir. Bunun kısa sürede kilo vermenize yardımcı olma vaadinde bulunan “mucize ürünlerden” biri olmadığını belirtmek önemlidir. Ancak, eğer bu maddeyi sağlıklı ve kalori kontrollü bir diyete eklerseniz, kilo vermeyi teşvik edebilir.
Amerikan Klinik Beslenme Dergisinde yayınlanan bir çalışma yeşil çay ekstratı tüketmenin orta derecede egzersiz sırasında yakılan yağın %17’ye kadar yükselmesine yardımcı olduğunu belirtmiştir. Buna ek olarak, diğer çalışmalar da bunları tüketmek ile daha yüksek enerji harcamayı ilişkilendirmiştir.
Durum ne olursa olsun, bu hala araştırılmakta olan bir konudur ve kesin beyanlarda bulunmak için yeterli kanıt bulunmamaktadır. Bundan dolayı, eğer kilo vermeye çalışıyorsanız doktorunuz ve beslenme uzmanınızın size verdiği önerilere öncelik vermeniz önemlidir.
Bu yazımızı da keşfedin: Kilo Vermeye Yardımcı, Lezzetli Zencefil ve Zerdeçal Çayı
Matcha Çayının Yan Etkileri ve Kontrendikasyonları
Çoğu sağlıklı yetişkin için matcha çayı tüketiminizi kontrol ettiğiniz sürece güvenli olarak kabul edilir. Günde iki ya da üç fincan yeterlidir ve her birinin bir gram matcha ile yapılması gerekir. Ancak, kafein içeriği dolayısıyla, özellikle de dozu aştığınızda ya da kafeine duyarlı olan kişilerde yan etkilere neden olabilir.
Bu yan etkiler şunları içerir:
- Asabiyet
- İnspmnia
- Baş ağrısı
- Kalp çarpıntısı
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı ve kusma
Buna ek olarak, Çin Tıp Dergisinde yayınlanan bir literatür incelemesinde belirtildiği üzere, bu çaydaki kateşinler demir emiliminizi de etkileyebilir, ve örneğin demir eksikliği anemisi olan hastaları etkileyebilir. Ayrıca çinko emiliminizi de etkileyebilir.
Kalp hastalıkları, böbrek problemleri ya da mide ülserleri olan hastalar öncelikle doktorlarına sormadan önce bu çayı içmekten kaçınmalıdırlar. Çayın bileşenleri bu durumları tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar ile etkileşime girebilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bhandari, M., Sharma, S., Mishra, R., Nogai, L., Bajaj, M., Pathak, R. (2022). Geography And The Therapeutic Effect Of Matcha Tea In Drinks. Journal of Pharmaceutical Negative Results, 13(8), 5094–5099. https://www.pnrjournal.com/index.php/home/article/view/9474
- Dietz, C., Dekker, M., Piqueras-Fiszman, B. (2017). An intervention study on the effect of matcha tea, in drink and snack bar formats, on mood and cognitive performance. Food Research International, 99(1), 72-83. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28784536/
- Fujiki, H., Watanabe, T., Sueoka, E., Rawangkan, A., Suganuma, M. (2018). Cancer Prevention with Green Tea and Its Principal Constituent, EGCG: from Early Investigations to Current Focus on Human Cancer Stem Cells. Molecules and cells, 41(2), 73–82. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5824026/
- Janssens, P. L., Hursel, R., Westerterp-Plantenga, M. S. (2016). Nutraceuticals for body-weight management: The role of green tea catechins. Physiology & Behavior, 162, 83-7. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031938416300397
- Kochman, J., Jakubczyk, K., Antoniewicz, J., Mruk, H., Janda, K. (2021). Health Benefits and Chemical Composition of Matcha Green Tea: A Review. Molecules, 26(1), 85. https://www.mdpi.com/1420-3049/26/1/85
- Ohgitani, E., Shin-Ya, M., Ichitani, M., Kobayashi, M., Takihara, T., Kawamoto, M., Kinugasa, H., Mazda, O. (2021). Significant Inactivation of SARS-CoV-2 In Vitro by a Green Tea Catechin, a Catechin-Derivative, and Black Tea Galloylated Theaflavins. Molecules, 26(12), 3572. https://www.mdpi.com/1420-3049/26/12/3572
- Mangels, D. R., Mohlerlll, E. R. (2017). Catechins as Potential Mediators of Cardiovascular Health. Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology, 37(5), 757-763. https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/ATVBAHA.117.309048
- Takegami, M., Hamaguchi, M., Miyoshi, T., Munekawa, C., Yoshimura, T., Nakajima, H., Kimura, T., Okamura, T., Hashimoto, Y., Nakanishi, N., Kitao, Y., Kinoshita, K., Fukui, M. (2022). Effect of matcha consumption on gut microbiota in healthy Japanese individuals: study protocol for a double-blind crossover interventional study. Journal of Clinical Biochemestry Nutrition, 70(3), 262-265. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9130063/
- Unno, K., Furushima, D., Tanaka, Y., Tominaga, T., Nakamura, H., Yamada, H., Taguchi, K., Goda, T., Nakamura, Y. (2022). Improvement of Depressed Mood with Green Tea Intake. Nutrients, 14(14), 2949. https://www.mdpi.com/2072-6643/14/14/2949
- Xu, J., Xu, Z., Zheng, W. (2017). A Review of the Antiviral Role of Green Tea Catechins. Molecules, 22(8), 1337. https://www.mdpi.com/1420-3049/22/8/1337
- Xu, P., Ying, L., Hong, G., Wang, Y. (2016). The effects of the aqueous extract and residue of Matcha on the antioxidant status and lipid and glucose levels in mice fed a high-fat diet. Food & Function, 7(1), 294-300. https://pubs.rsc.org/en/content/articlehtml/2016/fo/c5fo00828j