Renk Değiştiren Gözler: Gerçekler ve Mitler

Göz rengi vücudun melanin üretimine bağlıdır. İlk yıldan sonra göz rengindeki değişiklikler nadirdir ancak imkansız değildir. Bu makalede, bu konuyla ilgili gerçekleri ve mitleri öğrenmenize yardımcı olacağız.

Göz rengi, tıpkı ten ve saç rengi gibi, bir bireyin melanin üretimiyle ilgilidir. Bazı insanlar yaşamları boyunca çeşitli nedenlerle gözlerinin renk değiştirdiğini tecrübe ederler. Bu makalede, bu konuyla ilgili bazı mitleri çürüteceğiz.

Melanin üretimi, taşınması ve depolanmasında yer alan 150’den fazla gen vardır. Melanin, pigment veren ve nihayetinde bir kişinin gözlerinin rengini tanımlayan maddedir.

Mavi-yeşil aralıkta açık gözleri olan insanlar büyük miktarlarda melanin üretmez veya depolamazlar. Öte yandan, koyu kahverengiden siyaha değişen koyu renkli gözleri olanlar yaparlar.

Göz rengi nasıl belirlenir?

Missouri Medicine dergisinde yayınlanan bir makaleye göre insanın göz rengini, melanin üreten hücre yapıları olan melanositlerin yoğunluğu ve boyutu belirlemektedir. Melanositlerin tamamı iris stromasında bulunur ve göz rengini ve tonunu etkiler.

Yukarıdaki makale ayrıca 15. kromozomdaki OCA2 geninin melanini oluşturmaktan ve işlemekten sorumlu olan proteini ürettiğini açıklamaktadır. Bu gen ne kadar aktif olursa, o kadar çok melanin üretir ve bu da daha koyu göz renkleri ile sonuçlanır. Bununla birlikte, göz rengini etkileyebilecek başka genler de vardır ve bunların birçoğu maviler ve yeşiller gibi daha açık renkler içerir.

İris ne yapar?

İris, bağ dokusu ve kas liflerinden oluşan düz, halka şeklinde bir zardır. Korneanın arkasında bulunur ve göz bebeğini çevreler. İris, gözün renkli kısmıdır ve göz bebeği ile birlikte göze ne kadar ışık girdiğini kontrol eder.

İris içindeki kas lifleri, ışığın göze girmesine izin vermek için göz bebeğini genişletmeye ve küçültmeye yardımcı olur. Düzgün çalışırken, bu işlev ortamdaki ışık miktarına tepki olarak doğal olarak gerçekleşir.

Amerikan Oftalmoloji Akademisi’ne göre, bazen gözlerinizin rengi değişiyor gibi görünebilir, ancak çoğu zaman bu sadece ışığın bir oyunudur. Işıktaki değişiklikler göz bebeğinin genişlemesine neden olur, bu da gözünüzün farklı bir renkte görünmesine neden olabilir ve geçicidir.

Bununla birlikte, göz renginizde bir veya iki gözde belirgin bir değişiklik fark ederseniz, derhal bir göz doktoruna başvurmalısınız. Gözlerin rengini değiştirmesi aslında oldukça nadirdir ve ilaç veya göz travması nedeniyle üveit, hepatit veya aniridi gibi bir hastalık belirtisi olabilir.

Renk değiştiren gözlerle ilgili yaygın inançlar

Gözlerin nasıl ve neden renk değiştirebileceğine dair birçok inanç vardır. Hangilerinin doğru hangilerinin efsane olduğunu belirlemenize yardımcı olmak için buradayız.

Farklı bir göz rengiyle doğduk

Doğru. Yaşamın ilk birkaç ayında, melanositler daha yeni başlıyor ve vücudunuzun tüm melaninini üretmemiş durumdalar. Bu nedenle, yeni doğmuş bir bebeğin göz rengi muhtemelen zaman içinde değişecektir.

Amerikan Pediatri Akademisi’nde yayınlanan bir makale, melanositlerin vücudunuzdaki tüm melanini üretmesinin yaklaşık bir yıl sürdüğüne işaret ediyor. Başka bir deyişle, bir bebeğin gri veya mavi gözleri, yaşamının ilk yılında daha koyu bir tona dönüşebilir.

Bazı bebeklerin, albinizm veya heterokromi gibi pigmentasyonlarını etkileyen koşullarla doğmuş olmaları mümkündür, bu durumda bir göz diğerinden farklı olabilir veya bir göz birçok farklı renk içerebilir. Kazalar, genetik faktörler, hastalıkların tümü bu duruma neden olabilir.

Yeşil gözler genetik bir mutasyonun sonucudur

Yanlış. Yeşil gözler genetik bir mutasyonun sonucu değil, orta dereceli melanin üretiminin ve Genetics of Eye Color’daki bu makalede önerildiği gibi orta düzeydeki melanosit yoğunluğunun sonucudur.

International Journal of Molecular Sciences’da yayınlanan bir başka makale, göz renginin melanosit sayısı ile belirlenmediğini öne sürdü. Bunun yerine, araştırmaya göre, göz rengini etkileyen melanin bileşimidir. Üç tür melanin vardır: eumelanin, feomelanin ve nöromelanin. Sadece feomelanin göz rengini etkiler.

Göz rengi ruh halinize göre değişebilir

Yanlış. Ruh haliniz göz renginizi değiştirmiyor veya en azından bu iddiayı destekleyecek herhangi bir çalışma yok.

Daha önce de bahsettiğimiz gibi, ışıktaki değişiklikler göz bebeğinin daha parlak veya daha karanlık ortama uyum sağlamak için genişlemesine neden olur. Bu olduğunda, iris daha az görünür ve bu da gözünüzün farklı bir renk olduğunu düşünmenize neden olabilir. Ek olarak, gözleriniz yakındaki bir nesnenin rengini bile yansıtabilir ve bu da bu yanlış algılamaya neden olabilir.

Ameliyatla gözlerinizin rengini değiştirebilirsiniz

Bu doğrudur, ancak bunu önermiyoruz. Renkli kontak lensleri kullanmanın yanı sıra irisin görünümünü değiştirebilen iki ameliyat vardır. Bunlardan biri, 2018 yılında Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanan protez iris implantıdır.

Bu tip ameliyatlar, doğum kusurlarını tedavi etmenin veya bir kazadan sonra gözü düzeltmenin bir yolu olarak başladı. Ancak, göz rengini değiştirmek için hızla popüler bir kozmetik prosedür haline geldi.

Çoğu tıp uzmanı, bir şeyler ters giderse uygun göz işlevini tehlikeye atabileceğinden, sağlıklı gözleri bu ameliyata tabi tutmamanızı tavsiye eder. Bu ameliyatın risklerinden bazıları göz içi basıncında artış, göz içi şişlik, korneal ödem, görme kaybı ve glokomdur.

İkinci tip ameliyat, daha yaygın olarak kornea dövmesi olarak bilinen korneal keratopigmentasyondur. Bu prosedür, gözde opak noktalara neden olan çeşitli derecelerde körlüğü olan hastalar içindir.

Kornea dövmesi, birkaç risk oluştururken etkilenen gözün görünümünü azaltmaya yardımcı olarak tedavi ve kozmetik için iyi bir seçenek haline getirir. Bu tekniği kozmetik amaçlarla kullanmak isteyen kişiler için, prosedürün orta ila uzun vadeli etkilerini değerlendiren bir klinik çalışma, ışığa duyarlılığa, göz renginin bozulmasına ve kornea iltihabına neden olabileceğini ortaya koymuştur.

Gözlerinize iyi bakın

Gözlerimiz etrafımızdaki dünyayı anlamamıza ve günlük aktiviteleri kolaylıkla yapmamıza yardımcı olur. Aslında görme, beş duyunun en baskın olanı olarak kabul edilir. Göz renginizden hoşlanmasanız da, bu prosedürlerin gözlerinizde ve görme yetinizde onarılamaz hasara neden olabileceğini unutmamak önemlidir.

Yaşamın ilk yılından sonra gözleriniz tipik olarak aynı renkte kalır. Göz renginizde değişiklik fark ederseniz, göz doktorunuzu ziyaret edin. Değişikliklerin neden meydana geldiğini ve gözlerinizi sağlıklı tutmak için neler yapabileceğinizi size söyleyecektir.