1-3 Yaş Arası Çocukların Diyetleri İçin Sağlıklı Besinler
Yaşamın ilk yılından itibaren çoğu çocuk ailenin diğer üyeleri gibi yemek yiyebilir. En iyi enerji ve sağlık kaynağı olan sağlıklı besinler, 1-3 yaş arası çocukların diyetleri için son derece önemlidir. Yazımızın devamında hangi besinlerin 1-3 yaş arası çocukların diyetleri için uygun olduğunu öğrenin.
Uygun bir diyetin en önemli noktasının çeşitlilik olduğunu unutmayın. Yiyecek gruplarının tüketiminin sınırlandırılması tavsiye edilmez, ancak gerekli görüldüğü takdirde bunların bir düzene oturtulması tavsiye edilir. Her durumda, işlenmiş ürünler yerine taze ürünlerin tüketimi tercih edilmelidir.
Çocuklarda sağlıklı beslenmenin faydaları
Çocukluk çağında yeterli beslenmenin temel faydalarından biri sağlıktır. Dünya Sağlık Örgütü’nün Küresel Beslenme, Fiziksel Aktivite ve Sağlık Stratejisi çerçevesinde uzmanlar şu bilgileri ortaya koydu:
Sağlıksız beslenme, bulaşıcı olmayan hastalıklar (BOH) için değiştirilebilen önemli bir risk faktörüdür. […] Bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanan ölümler çoğunlukla yetişkinlikte meydana gelse de, sağlıksız beslenmeyle ilişkili riskler çocuklukta başlar ve yaşam boyunca devam eder.
Bu nedenle, çocuklarımıza doğru yiyecekleri vermek, onların bugünkü ve ileriki yaşlarda sağlıklarını etkileyeceği için önemlidir. Yaşamın bu aşamasında çocuklar önemli gelişim ve fiziksel değişim gösterirler.
Diyet, onları optimum seviyede tutmak için yeterli enerjiyi ve besinleri sağlamalıdır. Elbette, bunun yetişkinliğe kadar sürecek olan sağlıklı beslenme alışkanlıklarını kazanmak ve pekiştirmek için de uygun aşama olduğunu unutmamak gerekir.
1-3 yaş arası çocuklar için sağlıklı diyetler
Sağlıklı bir diyet çeşitli, yeterli, dengeli ve tercihlerinize ve iştah algınıza göre ayarlanmalıdır. Bunu yapmak için, 1 ile 3 yaş arası çocuklar için aşağıdaki sağlıklı yiyecekleri, çocuklarımızın ileride sağlıklı bir gelişim göstermeleri için kullanmalıyız:
Meyve ve sebze
Yetişkinlerde olduğu gibi miniklerin öğle ve akşam yemeklerinde sebzeler bulundurulmalıdır. Bu yaşta daha iyi yemek çeşidi yoktur. Önemli olan her mevsim sebzeleri içerisinden ortaya bir çeşitlilik sunmak, çocuğun ve ailenin tercihlerine uyum sağlamaktır:
- İsviçre pazısı ve ıspanak diğer sebzelerden daha yüksek nitrat içeriğine sahiptir. Bu nedenle 3 yaşına kadar çocuklara günde bir defadan fazla olmamak kaydıyla teklif edilmemelidir.
- Meyveler neredeyse bir yaşından itibaren tüketilebilir. Üzüm veya kiraz gibi çekirdeği olanlarda boğulma riski daha yüksek olacağından, çekirdeklerine dikkat etmeliyiz. Meyveler taze olmalı ve meyve suyu veya meyveli yoğurt şeklinde olmamalıdır. Bu şekilde, yemek borusundan geçiş sorunlarından muzdarip olma riskini azalttığı için bir besin olarak tüm lifler kullanılacaktır.
Bunu da okuyun: Çocukluk Çağında Obezite: Büyük Bir Sorun
Proteinler
1-3 yaşındaki çocukların diyetlerdeki ana protein kaynakları balık, et ve yumurtadır. Dikkate almamız gereken bazı kısıtlamalar vardır:
- Kılıç balığı, köpek balığı, mavi yüzgeçli ton balığı ve turna balığı gibi yüksek miktarda cıva biriktirenlerden uzak durun.
- Önemli miktarda kadmiyum içerdikleri için kabuklu deniz hayvanlarının başları ve yengeçler gibi kabukluların gövdesi de tüketilmemesi gereken kısımlar arasındadır.
Baklagillerin önemini de unutmamalıdır. Bunlar çocuklar için çok sağlıklı ve besleyici gıdalardır. Kırmızı mercimeklerin kabukları yoktur, bu nedenle daha fazla sindirilebilirler.
Sağlıklı Yağlar
Sızma zeytinyağı, bir çocuğun beslenmesindeki temel yağ kaynağı olmalıdır. Sebze, tahıl, baklagil gibi hangi yemek çeşidi olursa olsun tüm yemeklerimize koymalıyız. Ayrıca harika bir doymamış yağ ve bitkisel protein kaynağı olan kuruyemişler çeşitlerinizi de önerebiliriz.
Bu besinler, bileşimlerinde omega 3 asitleri içerir. Marine Drugs dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre bu besinler kas sağlığı açısından da faydalıdır.
Bunları tüketirken yüksek boğulma riski taşıdıklarını unutmamalıdır. Bu yüzden onları ezilmiş veya krema şeklinde sunmayı seçeceğiz. Bir dilim ekmeğin üzerine sürülerek kahvaltı ve ara öğünlerinizde ideal bir aperatif yiyecek çeşidi olarak afiyetle yiyebilirsiniz.
Bunu da okuyun: Çocuğunuzun Sebze Yemesine Yardımcı Olacak 6 Tarif
Tam tahıllar
Tam tahıllar oldukça besleyicidir ve bu nedenle rafine olanlara göre daha çok tercih edilir. 1 ile 3 yaşındaki çocuklar için en faydalı olanları:
- Pirinç, çavdar veya darı,
- Makarna,
- Kuskus,
- Yulaf ezmesi,
- Patates veya tatlı patates.
Kahvaltılarda ve atıştırmalıklarda tercihen tam buğday ekmeği, yulaf gevreği veya şeker eklenmemiş diğer tam tahıllı gevrekleri seçmeliyiz:
Süt Ürünleri
Bir yıldan itibaren, emzirmeye devam etmeyen çocuklar, Beslenme Araştırma İncelemelerindeki dergisinde yayımlanan bir makalede belirtildiği gibi, artık inek sütü içebilirler. Biberonu yavaş yavaş bıraktırmalı ve bir bardakta ile içmesini teşvik etmelisiniz.
Doğal yoğurtlar, taze peynir ve küçük porsiyonlarda eski peynirler de bu yaşlarda tüketilebilecek sağlıklı gıdalardandır. Yüksek miktarda tuz içerdikleri için ikincisini tüketmemeye özen göstermeliyiz.
Sürekli özel yoğurt veya süt almamıza gerek yoktur. Sağlıklı çocuklarda, yeterli ve çeşitli diyet, bize gerekli miktarda beslenme imkanı sunar. Özel yapım süt ürünlerinde ise, genellikle ilave şeker, tatlandırıcılar veya trans yağlar gibi katkı maddeleri bulunur.
1 ve 3 yaş aralığındaki çocuklar ne tüketmemelidir?
Bazı yiyecekler vardır ki, bunlar 1 ve 3 yaş arasındaki çocuklar tarafından tüketilmemelidir. Bunlar yetişkinler için tavsiye edilen gıdalar değillerdir. Bir bakalım bu gıdalar, nelermiş:
- Hamur işleri: kurabiyeler, kapkekler, kekler…
- Şekerli tahıllar,
- Tuzlu atıştırmalıklar ve patates cipsi,
- Alkolsüz içecekler ve meyve suları,
- Şekerli süt ürünleri,
- İşlenmiş etler.
İleri yaşlarda sağlıklı olmak istiyorsanız, hayata adımını attığınız ilk anlardan itibaren beslenmenize dikkat edin
Bu yaşta çocukların yeme alışkanlıkları oldukça değişken olabilir. Yeni yiyecekleri kabul etmeleri zordur ve daha fazla veya daha az iştahlı anlar yaşayabilirler. Yemek zamanındaki atmosferin sakin olması ve mümkün olduğunca ailecek sofraya oturulması önemlidir. Küçükler yemek yerken asla yalnız bırakılmamalıdır.
Çocukları yemeye zorlamayın ve her zaman doku, tat ve renk bakımından farklı alternatifler sunun. Unutmayın ki, bu aynı zamanda bir keşfetme ve öğrenme aşamasıdır.
Her ne kadar çocuğun doğumundan yetişkinliğine kadar yeme alışkanlıklarından bahsetmiş olsak da, her yeni yiyecek de yan etkilerine karşı dikkatli olmamız önemlidir.
Çocukların beslenme sorunu ebeveynlerin temel endişelerinden biridir. Sağlıklı bir beslenme alışkanlığına sahip olmak, hem çocuklar hem de kendimiz için son derece yararlı olacaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Erdogan A., Rao SSC., Thiruvaiyaru D., Lee YY., et al., Randomised clinical trial: mixed soluble/insoluble fibre vs psyllium for chronic constipation. Aliment Pharmacol Ther, 2016. 44 (1): 35-44.
- Jeromson S., Gallagher IJ., Galloway SDR., Hamilton DL., Omega 3 fatty acids and skeletal muscle health. Mar Drugs, 2015. 13 (11): 6977-7004.
- Scherbaum V., Srour ML., Milk products in the dietary management of childhood undernutrition – a historical review. Nutr Res Rev, 2018. 31 (1): 71-84..
